از همسفر «هنرمندِ» روحانی به رم و پاریس تا ثبت جهانی نستعلیق در یونسکو

برای نخستین بار همراه با سفر رئیس‌جمهوری اسلامی ایران به کشورهای اروپایی، صنایع‌دستی، سینما و موسیقی نیز بار سفر بستند. بهمن نامورمطلق در گفت‌وگو با ایسنا، درباره سفرش به فرانسه بیان کرد: سفر آقای روحانی بی‌ارتباط با برگزاری نمایشگاه صنایع‌دستی در فرانسه نیست. با حضور رئیس‌جمهور، توجهات به سوی ایران جلب می‌شود و ما می‌خواهیم نشان دهیم ایران باسابقه و بافرهنگ است. ما می‌خواهیم در کنار امور سیاسی، امورفرهنگی را در اروپا عرضه کنیم؛ به همین منظور سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری از طرف دولت ماموریت پیدا کرده که برنامه‌هایی را به نام هفته فرهنگی ایران همزمان با سفر آقای روحانی در فرانسه تدارک ببیند.

معاون صنایع‌دستی کشور ادامه داد: در هفته فرهنگی برنامه‌های متنوعی از جمله نمایشگاه صنایع‌دستی، نمایشگاه عکس‌ها و پوسترهای میراث فرهنگی، بخش ویژه‌ای از جشنواره سینمایی فیلم‌فجر و موسیقی سنتی ایران برگزار می‌شود. در این یک هفته هر روز یک برنامه برگزار می‌شود. البته برنامه‌های سینمای ایران تا هفت شب ادامه پیدا می‌کند و نمایشگاه صنایع‌دستی هم که قرار است در شهرداری پاریس برگزار شود، بعد از چند روز به خانه فرهنگ ایران منتقل می‌شود و تا دو هفته ادامه پیدا می‌کند.

نامورمطلق افزود: صنایع دستی، میراث‌فرهنگی و سینمای ایران به‌عنوان پیشانی فرهنگی کشورمان در کنار دستگاه دیپلماسی در فرانسه حضور پیدا می‌کند که از چند منظر مهم است، با این کار نخست نشان می‌دهیم که صرفا یک کشور سیاست‌زده نیستیم، بلکه در کشور ما فرهنگ و هنر همچون سابق جریان دارد و نمایندگان اصلی کشور ما فرهنگیان هستند. از طرف دیگر با نشان دادن فرهنگ کشورمان، تصویری را که از ما در دهه‌های گذشته در کشورهای اروپایی درست شده، تغییر می‌دهیم تا اروپایی‌ها ببینند تا چه اندازه به فرهنگ اصیل خودمان وابسته هستیم و به آن اعتقاد داریم. در این سفر سعی می‌کنیم بضاعت‌های اقتصادی صنایع دستی ایران را که عمدتا با صنایع سنتی ما شناخته شده بوده، نشان دهیم.

وی گفت: ما در این نمایشگاه در کنار صنایع سنتی، صنایع‌دستی نو هم عرضه می‌کنیم تا ببینند که صنایع‌دستی در ایران متوقف نشده است، بلکه هر زمان چهره تازه‌ای از صنایع‌دستی ایران به دنیا عرضه می‌شود. بخشی از صنایع‌دستی که در فرانسه نمایش داده می‌شود همان طرح‌ها و نقوش اصلی هستند و بخش دیگر طرح‌های نویی هستند که توسط هنرمندان جوان دانشگاهی شکل گرفته و بر پایه نقوش سنتی با جلوه‌ای نو است.

او با بیان اینکه 150 قلم صنایع‌دستی در کشور فرانسه نمایش داده می‌شود، اعلام کرد: آثار هنرمندان بسیاری از استان‌های تهران، البرز، اصفهان، فارس، آذربایجان و زنجان در این نمایشگاه به معرض نمایش گذاشته می‌شوند و سعی کرده‌ایم معدلی هرچند محدود از فعالیت‌های صنایع‌دستی کشورمان را ارائه کنیم. بخشی از صنایع‌دستی ارائه شده در فرانسه شامل سفال، گلیم، چوب، زیرانداز و زیورآلات است.

معاون صنایع‌دستی کشور با بیان اینکه در این نمایشگاه فروش نداریم، گفت: صرفا نمایشگاه صنایع‌دستی در فرانسه ترویجی است و برای نشان دادن بخشی از ظرفیت‌های هنرهای سنتی کشور ماست و به طور حتم فضایی به وجود می‌آید که علاوه‌بر دیدن و شناختن، تاجران فرانسوی بتوانند سفارش دهند و با هنرمندانی که خالق این آثار هستند ارتباط بگیرند. او اظهار کرد: متاسفانه فرصتی برای هماهنگی هنرمندان که بتوانند در این سفر همراه شوند نبود، اما برخی از هنرمندان سنتی قرار است کارگاه زنده خوشنویسی برگزار کنند. همچنین استاد طلایی (تارنواز) و رضا کیانیان (بازیگر) به نمایندگی از جامعه‌هنری در فرانسه حاضر می‌شوند.

***

یونسکو پیگیر ثبت جهانی نستعلیق است

سرپرست کمیسیون ملی یونسکو از پیگیری این نهاد برای ثبت جهانی خط نستعلیق به‌نام ایران خبر داد. سعدالله نصیری قیداری در گفت‌وگو با ایسنا، درباره پیگیری کمیسیون ملی یونسکو برای ثبت جهانی خط نستعلیق، اظهار کرد: بخشی از کارها شامل پیگیری اقدامات با هدف ثبت جهانی یک هنر و به نتیجه رساندن آن بر عهده کمیسیون ملی یونسکو است و بخش‌های دیگری مثل فراهم کردن فرم‌های مربوط، تکمیل پرونده و جمع‌آوری مستندات به دستگاه‌های اجرایی مربوط می‌شود که در این زمینه با ما همکاری می‌کنند.

او ادامه داد: ثبت خط نستعلیق که یکی از افتخارات ما در حوزه هنر است، از جمله این کارهاست. دوستان ما پرونده‌های مربوط را جمع‌آوری کرده‌اند تا در مسیر قانونی‌اش پیگیری شود و به نتیجه برسد. ثبت یک اثر هنری، کاری عادی نیست و به کارشناسان باتجربه و خوب و داوری‌های سخت نیاز دارد و ارزیابی‌های سختگیرانه‌ای در مسیر آن وجود دارد.

نصیری همچنین بیان کرد: خوشبختانه به اندازه کافی آثار خوب و قابل دفاع داریم تا در حد سهمیه‌ای که برای‌مان تعیین شده است، بتوانیم در این زمینه اقدامات لازم را انجام دهیم. ما موارد بسیاری در لیست انتظار یونسکو برای ثبت جهانی داریم که باید به‌تدریج روی پرونده‌های آنها کار شود. او افزود: یونسکو فهرست‌های متفاوتی در حوزه ثبت آثار دارد که یکی از آنها، ثبت میراث مستند است. نسخه‌های خطی در این فهرست قرار می‌گیرند. ما معمولا نسخه‌های ارزشمند را جمع‌آوری و به یونسکو معرفی می‌کنیم تا ثبت جهانی شوند.

به گزارش ایسنا، در اکسپوی 2015 میلان «خط نستعلیق» در پاویون امارات متحده عربی معرفی شد. از سوی دیگر، کتاب نفیسی هم منتشر شده بود با نام «مینیاتور» که با همان عنوان جلد و متن ابتدایی آن، مشخص می‌کرد به معرفی هنر مینیاتور آذربایجانی می‌پردازد. این اتفاق‌ها در حالی رخ داد که در زمان برگزاری اکسپوی میلان و حتی بعد از آن، واکنش درخور توجهی از سوی مسئولان ایرانی در اعتراض به این‌گونه اقدامات دیده نشد.