در کشور ما محصولات ارگانیک وجود دارد اما مسئله اینجاست که آیا محصولات غیرارگانیکی هم وجود دارد که به اسم ارگانیک عرضه شوند و جواب این سوال هم بله است. در سطح جهان، تقلب در موادغذایی ارگانیک جایگاه سهدرصدی دارد و بیشتر از آن مسئلهای قابل بررسی است. برای تفکیک این دو نوع محصولات و ممانعت از اغفال شدن مردم و اینکه از چه طریقی میتوان به ارگانیک بودن موادغذایی مطمئن شد، مهمترین راه استفاده از رسانههای جمعی برای ارتقای آگاهی مردم است. مردم باید تعریف دقیقی از ارگانیک در اختیار داشته باشند، اما در این زمینه هنوز کارهای اساسی زیادی برای انجام دادن وجود دارد.
بحث تقلب در موادغذایی هم مسئلهای است که مورد بحث و بررسی است و همیشه حرفها و حدیثهایی در این ارتباط وجود داشته است. اما نکته قابل توجه این است که مردم رفتهرفته نسبت به موادغذایی که مصرف میکنند، حساسیت نشان میدهند. یعنی برایشان مهم است که چه غذایی مصرف میکنند. بنابراین کارشناسان این حوزه باید با هماهنگی این حوزه را کنترل کنند. رسانهها هم باید در کنار کارشناسان به این موضوع بپردازند.
حتی کارشناسان این حوزه باید با رسانهها نشستهایی برگزار کنند و تعریف دقیقی از ارگانیک ارائه دهند تا رسانهها هم در راستای روشنگری در این حوزه گام بردارند. از طرفی رسانههای صوتی و تصویری و غیره باید از کارشناسان در راستای سلامت و بهبود تغذیه مردم استفاده کنند نه با جهتگیریهای خاص، به نفع برند یا تولیدکننده خاصی عمل کنند.
در ادامه باید به این نکته اشاره کنم که محصولات ارگانیک محصولاتی هستند که نظمی خاص در فرآیند تولید تا مصرفشان رعایت میشود. این انضباط را دنیا برایش هزینه میکند. یعنی برای اقشاری از اجتماع این نظم را در چرخه تولید موادغذایی خود در نظر میگیرد. یعنی به این نکته واقف هستند که نمیتوانند مثلا برای بیمار سرطانی که دوره درمان آن هزاران دلار هزینه دارد، همان موادغذایی معمولی موجود در بازار را تجویز کنند و همچنین برای افرادی که به لحاظ مالی در سطح بالایی قرار دارند و خواهان و خریدار این محصولات هستند. دقیقا برای همین افراد هم هست که نظام ارگانیک را ایجاد کردهاند.
مثلا شرکتهای خاصی در این زمینه شناسایی میشوند که قرار است با نام و برند مشخصی موادغذایی ارگانیک را تولید کنند. اما یکی از ارکان نظام ارگانیک، داشتن گواهی است. در کشور ما شرکتهایی برای تایید ارگانیک و تولید ارگانیک هم داریم و هم نداریم. در واقع پنج شرکت در ایران جولان میدهند و براساس قوانین کشورهای خود در ایران عمل میکنند. ممکن است کارشان خوب باشد یا اینکه خوب هم نباشد که در هر صورت نمیتوان آنها را متهم کرد. در مورد مجوزها باید یادآور شوم که مجوزهای ارگانیک معمولا یک ساله است و در هر سال باید با بازرسی و بررسی دوباره شرایط مجوزها صادر شود. پس این موضوع در ایران هنوز مخدوش است.
اما در ایران حتی یک موسسه تحقیقاتی ارگانیک هم در ایران نداریم و اما مسئولان سازمان میادین میوه و ترهبار ادعا میکنند که میادین را باید از موادغذایی ارگانیک پر کنیم. در حالی که نه امکان چنین چیزی وجود دارد و نه اصولا همه اقشار جامعه توانایی خرید این موادغذایی را دارند. موضوع دیگری که در این میان میتوان به آن اشاره کرد، این است که ارگانیک و مفهوم ارگانیک فی نفسه و در سطح جهان مشکلی ندارد بلکه در ایران مخدوش شده و گاه مورد سوءاستفاده قرار میگیرد. وقتی ناظری از بیرون وجود ندارد نمیتوان منتظر نتیجه مثبتی بود. البته اتفاق خوشایندی که امسال افتاده این است که سازمان میوه و ترهبار نمایشگاه و جشنواره امسال را به یک ارگان یعنی انجمن ارگانیک سپرده و با همکاری این نهاد این نمایشگاه را برگزار کرده که اتفاق خوبی است و ارگانیک در حال پیدا کردن جایگاهی مشخص است.