یک سفر و دستاوردهای آن

چندی پیش رئیس‌جمهور کشورمان و هیأت همراه سفری چند روزه را به کشورهای فرانسه و ایتالیا داشتند. در جریان این سفرها چندین قرارداد همکاری در زمینه‌های مختلف میان ایران و فرانسه و ایتالیا منعقد شد. درحالی‌که مدت کوتاهی از این سفر و قراردادهای منعقد شده می‌گذرد، تلقی برخی این است که سفر رئیس‌جمهور کشورمان به اروپا و قراردادهای منعقد شده را می‌توان به مثابه جرقه‌ای برای آغاز رابطه میان ایران و اروپا قلمداد کرد و نباید انتظار داشت که از این قراردادها تحولات بسیار عظیمی در اقتصاد کشورمان حاصل شود. در مقابل برخی دیگر بر این باورند که می‌توان در آینده نه چندان دور شاهد آثار ناشی از این سفر و قراردادهای منعقد شده بود و نباید آثار ناشی از این موضوع را دست کم گرفت.

اما اگر بخواهم نظر صریحی در مورد این موضوع بدهم باید به این نکته اشاره کنم که در سال‌های اخیر یک دیوار بتنی در مقابل اقتصاد کشورمان قرار داده شده بود و در حال حاضر این دیوار برداشته شده است. اما برداشته شدن این دیوار و ایجاد زمینه برخی تعاملات به آن معنا نیست که برای ما حرکت ایجاد می‌شود. این در حالی است که عده‌ای تا امروز عادت داشتند مسیر طولانی‌تر را طی کنند و هزینه این موضوع را نیز از مردم دریافت می‌کردند. عده‌ای دیگر نیز باور نکرده‌اند که مسیر کوتاه است.

البته برداشته شدن این دیوار به آن معنا است که ما وارد شرایط عادی می‌شویم و به هیچ وجه اتفاق جدیدی رخ نداده است و شرایط ما مانند سایر کشورها می‌شود. زیرا تلقی برخی این است که شرایط ویژه‌ای به‌وجودآمده است اما باید گفت که این چنین نیست. در واقع ما چندین سال تحت تأثیر تحریم‌های سنگینی بوده‌ایم و در حال حاضر این تحریم‌ها لغو شده است و قرار نیست در شرایط عادی به ما پاداش و جایزه بدهند. فقط باید این موضوع را باور کنیم که در شرایط عادی باید عملکرد عادی داشته باشیم.

از این جهت می‌توانیم بگوییم که سفر رئیس‌جمهور و هیأت همراه به اروپا استارت یک شروع رابطه بوده است تا شرایطی مانند تمام دنیا پیدا کنیم. در واقع نباید فکر کنیم که به دنبال این سفر و قراردادهای منعقد شده اتفاق بسیار خاصی رخ داده و فقط محدودیت‌های قبلی برداشته شده است. همچنین باید این موضوع را قبول کنیم که نتایج حاصل از رفع تحریم‌ها و تعاملات بین‌المللی پس از گذشت مدت‌زمانی آثار خود را نشان می‌دهد، زیرا ما دارای رکود عمیقی در کشورمان هستیم.

اما اگر بخواهیم در مورد مدت زمانی‌که می‌توان آثار ناشی از سفر رئیس‌جمهور به اروپا و قراردادهای منعقد شده را مشاهده کرد، صحبت کنیم، باید به این موضوع اشاره کنیم که در اواخر سال 95 می‌توانید شاهد این آثار باشیم. زیرا در این مسئله موضوع سرمایه‌گذاری مطرح است و قاعدتا نزدیک به یک سال طول می‌کشد تا آثار ناشی از این سرمایه‌گذاری خود را بروز و ظهور دهد.

علاوه بر آن در سرمایه‌گذاری شاخص‌های دیگری نیز مطرح است که تمام این شاخص‌ها باید در کنار یکدیگر و به شکل منظمی قرارداشته باشد تا نتایج لازم را در بر داشته باشد. در مورد آثار این قراردادها و تفاهم‌نامه‌ها در طولانی‌مدت نیز متناسب با ظرفیت‌هایی که داریم و مسائل اقتصادی و سرمایه‌پذیری می‌توانیم نسبت به زمان لازم برای مشاهده آثار این موضوع قضاوت کنیم.

همچنین در مورد این موضوع که قراردادهای منعقد شده میان ایران و اروپا چه تأثیراتی بر سیاست‌گذاری‌های اقتصادی دولت خواهد داشت باید امیدوار باشیم که در زمینه سیاست‌گذاری‌ها به شرایط عادی بازگردیم. در عین حال باید به این موضوع توجه داشته باشیم که صرف لغو تحریم‌ها و قراردادهای منعقد شده میان ایران و اروپا به تنهایی نمی‌تواند تحولات عمیق اقتصادی را به دنبال داشته باشد و باید شاخص‌های دیگری را نیز در نظر بگیریم.

در واقع در کنار تعاملات بین‌المللی و قراردادهایی که با سایر کشورها از جمله کشورهای اروپایی منعقد می‌کنیم، باید سایر شاخص‌ها را نیز بهبود ببخشیم تا به این وسیله امیدوار باشیم که می‌توانیم استارتی را که در ایجاد رابطه میان ایران و اروپا در شرایط پساتحریم خورده است، به شرایطی تبدیل کنیم که دستاوردهای عمیق و ژرفی در اقتصاد کشورمان داشته باشد. اگر روزی به این نقطه برسیم می‌توانیم امید داشته باشیم که با گسترش روابط با اروپا گام‌های بزرگی را برای بهبود اقتصاد کشورمان برداریم.

رئیس اتاق بازرگانی کاشان