تامین مالی قراردادهای صنعت هوایی تسهیل می شود / گشایش انتقال دلاری در مسیر هواپیماهای ایران

ایرباس تحویل فوری 17هواپیما به ایران را در دستور کار خود قرار داده، بویینگ توافق ابتدایی با بانک های ژاپنی و آمریکایی را برای تأمین مالی هواپیماهای ایران نهایی کرده و هواپیماسازان برزیلی و کانادایی در تکاپوی آن هستند که سهم خود را از بازار ایران به دست آورند. این تنها بخشی از تحولاتی است که در طول هفته های گذشته در صنعت هوانوردی ایران اتفاق افتاده و می تواند مقدمات ابتدایی انقلابی را فراهم کند که از ماه ها پیش برنامه ریزی برای آن آغاز شده است. 

اجرایی شدن برجام دوره جدیدی را کلید زد، که امیدواری ها برای آینده صنعت هوانوردی ایران را به طوری جدی افزایش داد. نهایی شدن مذاکرات ابتدایی با ایرباس و ای تی آر، ورود مسئولان بویینگ به ایران پس از نزدیک به چهار دهه و صحبت از وارد شدن ایران به عرصه تعمیر و نگهداری هواپیماهای جدید بخشی از خبرهای خوشی بودند که در طول مدتی کوتاه مخابره شدند.

این امید ابتدایی اما خیلی زود با برخی سنگ اندازی ها کمرنگ شد. آمریکا اعلام کرد فروش هر هواپیمای جدید به ایران باید با مجوز رسمی وزارت خزانه داری آمریکا انجام گیرد و این امر باعث شد برای چند ماه تمام آنچه رشته شده بود پنبه شود.

هرچند بسیاری این خطر را گوشزد می کردند که شاید محدودیت ها دائمی شود اما وزیر راه وشهرسازی ایران اعلام کرد ورود به ایران خواستی جهانی است و آمریکا نمی تواند در مقابل تمام این تقاضاها ایستادگی کند؛ موضوعی که خیلی زود در عمل خود را نشان داد و اوفک سرانجام مجوز فروش 17 ایرباس و تمام بویینگ های خریداری شده از سوی ایران را صادر کرد تا قفل نخست باز شود.

موضوع دوم اما مربوط به تأمین مالی خرید هواپیماهای جدید ایران بود. بانک های اروپایی برای نقل و انتقال مالی به ایران با محدودیت همراه بودند و معامله دلاری با ایران ممکن نبود؛ موضوعی که به نظر می رسد با مصوبه جدید ارائه شده از سوی آمریکا حل خواهد شد. با این مصوبه هم اشخاص حقیقی و حقوقی ایرانی می توانند در چارچوب هایی معامله دلاری داشته باشند و هم بانک های اروپایی برای معامله با ایران محدودیتی جدید دریافت نخواهند کرد.

این امتیازها یک معنی مهم خواهد داشت و آن کنار رفتن آخرین محدودیت ها از صنعت هوانوردی ایران است. با نهایی شدن مجوزها و البته امکان تأمین مالی قراردادها، حالا ایران باید مذاکرات خود را نهایی کند تا پس از انتظاری طولانی سرانجام شرایط برای این انتقال های بزرگ فراهم شود.

آزاد شدن انتقال دلار کمکی مهم خواهد بود

معـاون سـابق سـازمان هواپیمایی کشوری معتقد است آنچه در قراردادهای ایران با ایرباس و بویینگ نقش اساسی را ایفا می کند چگونگی تنظیم آنهاست و در این راستا هرچه سیاست ها و شرایط جانبی تسهیل شود قطعا به نفع ایران خواهد بود.

علی رضا منظری در گفت وگو با «فرصت امروز» تأکید کرد: موضوعی مانند آزاد شدن نقل و انتقال دلار یا باز شدن دست بانک های اروپایی در ورود بدون نگرانی به ایران از این جهت اهمیت دارد که کار اجرای قراردادها را آسان می کند، اما آنچه بیشترین اهمیت را در ورود هواپیماها به ایران خواهد داشت چگونگی نهایی شدن توافق های ما با شرکت هایی چون بویینگ و ایرباس است.

به گفته وی، ورود فوری هواپیماهای خریداری شده منوط به آن است که شرکت های هواپیماساز امکان تحویل آنها را داشته باشند و البته ایران با توجه به نیاز خود آنها را تحویل بگیرد. در صورت تطابق این دو شرط با یکدیگر می توان انتظار داشت هواپیما های ایران با سرعت مطلوبی به ناوگان بپیوندند.

منظری تأکید کرد: با توجه به مجوزی که اوفک صادر کرده به نظر می رسد هواپیماهای جدید دیگر ابهام های گذشته را پیش روی خود نمی بینند و قرارداد نهایی با هر یک از هواپیماسازان موجبات ورود آنها به کشور را فراهم خواهد آورد.

علیرضا بحیرایی، کارشناس ارشد صنعت هوانوردی نیز در گفت وگو با «فرصت امروز» اظهار کرد: آنچه برای ما بیشترین اهمیت را دارد استفاده حداکثری از فضایی است که پس از برجام به وجود آمده. ما نیاز داریم بخشی از بازار خود را که در طول سال های گذشته بنا به دلایل مختلف از دست رفته بازگردانیم، بازاری که در طول سال چند میلیارد دلار نصیب ایرلاین های رقیب منطقه می کند و شرکت های خارجی نیز قصد دارند از فرصت ایران برای افزایش فروش خود استفاده کنند.

به گفته وی، با استفاده از این نگاه دوجانبه می توان انتظار داشت بسیاری از مسائل و مشکلات پیگیری شوند و کنار روند. قراردادهای امروز برای فروش هواپیما این گونه است که بخشی زیادی از طرح را شرکت فروشنده پرداخت می کند و از این رو محدودیت های بانکی و نقل و انتقالات موضوعاتی است که آنها خود پیگیری می کنند و بسیاری از آنها تا امروز حل شده اند.

بحیرایی ادامه داد: ما باید با استفاده از این فرصت به بازیابی بازارمان بپردازیم و رقابت را با شرکت های هواپیمایی منطقه افزایش دهیم تا لااقل در پروازهای کوتاه، ایرلاین های ایرانی مسافران ایرانی را جابه جا کنند. مرحله بعد نقش آفرینی در پروازهای با برد بالا و البته استفاده از امکانات تعمیر نگهداری خواهد بود.

هرچند نمی توان انتظار داشت با یک مصوبه تمام مشکلاتی که در صنعت هوانوردی ایران وجود داشته رفع شود اما تداوم سیاست های مثبت در این عرصه می تواند امید را به تغییری افزایش دهد که در طول این ماه ها صنعت هوایی ایران خود را برای آن آماده می کرد؛ تغییری که نخستین نشانه اش ورود هواپیماهای نو خواهد بود.

ارتباط با نویسنده : j.hashemi1992@gmail.com