اگر در سالهای گذشته صف خروج ایرلاینها از آسمان ایران به صفی طولانی تبدیل شده بود که هر روز متقاضی جدیدی برای آن پیدا میشد، حالا سر تا سر این ماجرا متفاوت شده است. هر روز صحبت از مذاکره جدید برای ایرلاینهایی مطرح است که یا قصد ورود به آسمان ایران را دارند یا به فکر مشارکت و استفاده از فرصتهای پس از لغو تحریمها هستند.
با گذشت چند ماه از اجرایی شدن برجام حالا بسیاری از ایرلاینهای بینالمللی تکلیف خود را بهطور کامل با آسمان ایران معلوم کردهاند. در کنار شرکتهایی مانند لوفتهانزا که با گذشت از سالهای سخت تحریم دوباره همکاریهای خود را به حداکثر رساندند، بیرتیش ایرویز ایرلاین ملی انگلستان و ایرفرانس شرکت هواپیمایی اصلی کشور فرانسه نیز بار دیگر پروازهای خود به ایران را کلید زدند تا پس از چند ماه، فرودگاههای بینالمللی ایران بار دیگر خود را آماده کنند تا به جایگاهها گذشته دست یابند.
در این بین اوضاع برای ایرلاینهای آسیایی متفاوت است. هرچند شرکتهایی از کره و ژاپن تلاش کردند نسبت به افزایش همکاریهای دو جانبه و چند جانبه گام بردارند اما شرکتهایی که در حاشیه خلیجفارس فعالیت میکنند، با در نظر گرفتن ایران بهعنوان رقیبی بالقوه سعی در انجام اقداماتی با موازی برای حفظ جایگاه سالهای گذشتهشان کردند. هرچند در دورنمای ابتدایی این ماجرا بسیاری از کارشناسان ورود پر قدرت ایرلاینهای خارجی به ایران را امری مثبت قلمداد میکنند اما در این بین یک نقطه تاریک همچنان باقی است.
شرکتهای هواپیمایی ایرانی که در طول سالهای گذشته با محدودیتهای جدی در عرصه اقتصاد و تجارت روبهرو بودهاند، پس از مدتی طولانی بار دیگر فضایی در مقابل خود میبینند که نتیجه آن استفاده از بازار جهانی برای خرید هواپیما و افزایش کیفیت خدماتشان خواهد بود. عقد قرارداد برای خرید هواپیماهای جدید که ایرانایر آن را کلید زده و به نظر میرسد در آیندهای نزدیک به دیگر شرکتها بسط پیدا کند تنها بخشی از این بازار است که البته اصلیترین پایه و اساس آن وجود مسافرانی پر تعداد برای با صرفه کردن سرمایهگذاریهای جدید است.
اینکه ایرلاینهای خارجی پروازهای مستقیم و برنامهای به ایران داشته باشند شاید بهعنوان یک تهدید برای ایرلاینهای ایرانی مطرح شود، موضوعی که هرچند نمیتوان آن را در کوتاهمدت رد کرد اما احتمالا در بلندمدت به نفع تمام طرفهای فعال در صنعت هوایی ایران از مسافران، ایرلاینها و وزارت راه و شهرسازی خواهد بود.
خارجیها، سطح ایرلاینهای ایرانی را ارتقا میدهند
یک کارشناس صنعت هوایی معتقد است ایرلاینهای ایرانی نهتنها نباید از ورود شرکتهای جدید خارجی به این عرصه ترس داشته باشند که حتی میتوانند با توجه به جایگاه خود و استفاده از فضای رقابتی موجود به بهبود اوضاعشان در این حوزه بپردازند.
علی رضا بحیرایی در گفتوگو با «فرصت امروز» تصریح کرد: شرکتهای هواپیمایی خارجی با توجه به سابقه بالایی که برای جابهجایی مسافران دارند، تجربهای به وجود آوردهاند که نتیجه آن ارتقای خدمات و رضایت مسافران بوده است.
به گفته وی کیفیت بالای ناوگان مورد استفاده این شرکتها نیز مزید بر علت شده تا اوضاع آنها در جریان این رقابتها به شکلی واضح مشخص شود. این کارشناس ادامه داد: وقتی این شرکتها برنامههای پروازیشان به ایران را ارائه کنند، قطعا زمینه استفاده مسافران هوایی ایران از خدمات آنها به وجود خواهد آمد و در نهایت رضایت در بین مسافران استانداردهای خاص خود را طلب خواهد کرد.
بحیرایی با بیان اینکه ایرلاینهای ایرانی برای ماندن در این رقابت باید نسبت به افزایش رقابت پذیری خود اقدام کنند، تصریح کرد: هر ایرلاینی مشتریان خاص خود را دارد و قطعا وقتی شرکتی ایرانی بتواند در این حوزه باقی بماند، مردم از آن استفاده میکنند. از این رو حضور خارجیها در پروازهای بینالمللی ایرانی یک فرصت است که میتوان به وسیله آن به ارتقای توان ایرلاینهای داخلی و جلب رضایت مسافران فکر کرد.
محمد بشارتی، کارشناس صنعت هوانوردی در گفتوگو با «فرصت امروز» به تشریح شرایط امروز ایرلاینهای ایرانی پرداخت و گفت: ایرلاینهای ایرانی برای آنکه بتوانند با سطح جهانی برابری کنند باید اقدامات زیادی انجام دهند. موضوعی که راه آن تأمین منابع مالی برای خرید هواپیماهای نو و تجهیز ناوگان است. به اعتقاد وی در شرایط فعلی هرچند محدودیتها کنار رفتهاند اما نرسیدن منابع مالی به شرکتهای ایرانی شرایطی را بهوجود آورده که بسیاری از آنها نمیتوانند از فرصت برجام استفاده کنند.
بشارتی خاطرنشان کرد: ورود ایرلاینهای خارجی هم به خوبی استانداردهای بینالمللی در این عرصه را وارد ایران میکند و هم با سرمایهگذاری یا شراکت آنها در طرحهای داخلی میتوان انتظار انتقال روشهای نوین به کشور را داشت.
ایران در طول سالهای گذشته اوضاع سخت اقتصادی را پشت سر گذاشته و قطعا برای عبور از این دوران نیازی جدی به استفاده از تمام گزینههای پیشرو خواهد داشت. هرچند تا رسیدن هواپیماهای بینالمللی به آسمان ایران و مشخص شدن برنامه دقیق آنها در کشور نمیتوان مختصاتی همه جانبه از حضور و فعالیت آنها ارائه کرد اما صرف صحبت از ورود شرکتهایی که در جهان مشهورند، میتواند برای ایران برگی برنده باشد که در کنار گسترش تعداد پروازهای بینالمللی، ایرلاینهای ایرانی را نیز به سطحی از رقابت فراملی سوق دهد.
ارتباط با نویسنده : j.hashemi1992@gmail.com