کارت زرد به وزیر اقتصاد به‌خاطر مالیات‌ستانی

معاون سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور گفت: برای کاهش نابرابری در کشور باید سیستم‌ مالیات‌ستانی را به‌عنوان یکی ازمهم‌ترین ابزارهای رفع‌ نابرابری ساماندهی کرد، ضمن اینکه باید نهادهای ناظر بر سیستم مالیاتی به‌ویژه مجلس که سال گذشته به وزیر اقتصاد بابت مالیات‌ستانی کارت زرد داد، در نظر داشته باشند، هیچ پرداخت‌کننده مالیاتی دعاگوی مالیات‌ستان نخواهد بود. به گزارش ایسنا، محمدرضا واعظ مهدوی، معاون امور علمی و فرهنگی رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور در نشستی که روز پنجشنبه پیرامون بررسی مسئله نابرابری اقتصادی و اجتماعی در موسسه دین و اقتصاد برگزار شد، بیان کرد: رویکرد عدالت در قانون اساسی کشور ما با جدیت لحاظ شده است.

همچنان‌که در اصل 48 قانون اساسی آمده است: در بهره‌برداری از منابع طبیعی و استفاده از درآمدهای ملی در استان‌ها و توزیع فعالیت‌های اقتصادی میان انسان‌ها و مناطق مختلف کشور نباید تبعیض وجود داشته باشد.او همچنین به بررسی موضوع نابرابری در کشورهای جهان پرداخت و بیان کرد: برخی بررسی‌های میدانی نشان داده که در شاخص امید به زندگی که از شاخص‌های مهم مربوط به کیفیت زندگی است، در دو دوره سال‌های 70 تا 75 و 2000 تا 2005، تغییرات مهمی رخ داده است.

این اقتصاددان گفت: در این مدت امید به زندگی کشورهای عربی از 52 سال به 66 سال رسیده است.همچنین امید به زندگی کشورهای آسیایی شرقی از 60 سال به 70 سال، کشورهای آمریکای لاتین و آسیای جنوبی نیز همین تغییر را کرده‌اند. این در حالی است که این شاخص در کشورهای آفریقایی از 45 به 46 سال رسیده است و نکته جالب هم این است که امید به زندگی در اروپای شرقی و آسیای میانه از 69 به 68 سال کاهش یافته ولی این شاخص در کشورهای دارای درآمد بالای اروپایی از 70 سال به 78 سال رسیده است.

این اقتصاددان همچنین گفت: به طور کلی به نظر می‌رسد جریان خود به خودی توسعه اجتماعی افزایش نابرابری‌ها را به دنبال می‌آورد؛ برخی پرکارند، مدیریت اقتصادی دارند، کلاه سر دیگران می‌گذارند، رشوه می‌گیرند و. . . و در نتیجه جلو می‌افتند و اگر قرار باشد این روند ادامه پیدا کند کسی که جلو هست همیشه جلو خواهد ماند.

مهدوی همچنین به رابطه شاخص امید به سال‌های مورد انتظار زندگی برای کسانی که امروز به دنیا می‌آیند و درآمد سرانه دارند اشاره کرد و گفت: ‌براساس برخی مطالعات بین‌المللی در ژاپن امید به زندگی 82سال و درآمد سرانه 27هزار دلار، در سوئد امید به زندگی 80 سال و درآمد سرانه 28 هزار دلار، در فرانسه امید به زندگی 79 سال و درآمد سرانه 27هزار دلار، در کاستاریکا امید به زندگی 78 سال و درآمد سرانه 9000 دلار، در آمریکا امید به زندگی 77 سال و درآمد سرانه 37 هزار دلار، در کوبا امید به زندگی 77سال و درآمد سرانه 5000 دلار و در سریلانکا امید به زندگی 74سال و درآمد سرانه 3700دلار است که این موضوع بیانگر این است که میان دو شاخص امید به زندگی و درآمد سرانه رابطه مشخصی دیده نمی‌شود.

او همچنین به مطالعاتی که در زمینه احساس نابرابری در ایرانیان انجام داده است، اشاره کرد و گفت: طبق مطالعه‌ای که در زمینه ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان انجام شده است، در میان بسیاری از مردم ما احساس نابرابری وجود دارد. همچنان‌که در تحقیق انجام شده، معلوم شد 80 درصد از افرادی که مورد بررسی قرار گرفته بودند، اعتقاد داشتند فقط کسانی در کشور می‌توانند به موفقیت برسند که پول و پارتی داشته باشند. همچنین بسیاری از سوالات مورد بررسی قرار گرفته شده در این پژوهش حاکی از آن بود که بسیاری از مردم احساس نمی‌کنند در شرایط عدالت اقتصادی و اجتماعی زندگی و کار می‌کنند.

او افزود: ممکن است این موضوع غلط باشد و با واقعیت‌های موجود هم متفاوت باشد، ولی عده‌ای چنین اندیشه‌ای دارند و ممکن است هم نسبت به رفتار دولت و هم در مناسبات اجتماعی احساس بی‌عدالتی کنند و این موضوع بسیار مهمی است چون براساس بسیاری از مطالعات انجام شده، احساس عدالت از خود عدالت مهم‌تر است. جامعه‌ای که احساس عدالت نکند، احساس استرس بالایی تجربه می‌کند و همین موضوع به کاهش مشارکت دامن می‌زند و وقتی افراد در فعالیت اجتماعی مشارکت نمی‌کنند، منجر به ایجاد استبداد خواهد شد.

این اقتصاددان یکی از راه‌های کاهش نابرابری توسط حکومت‌ها را تکیه بر نظام مالیاتی دانست و گفت: حکومت باید بتواند از کسانی که پول بیشتری دارند، مالیات دریافت کند و خدمات اجتماعی بهتری ارائه دهد. او با بیان اینکه هیچ کس حاضر نیست در هیچ نقطه دنیا مالیات بدهد گفت: مالیات را باید به زور گرفت. چون هیچ کس داوطلبانه مالیات نمی‌دهد. چندی پیش با طراح نظام مالیاتی استرالیا صحبتی داشتم و او به من گفت: در هیچ نقطه دنیا هیچ‌کس داوطلبانه مالیات نمی‌دهد. وی بیان کرد: بنابر آنچه گفته شد من معتقدم باید نظام شناسایی دقیقی بر قرار شود، برای کسانی که مالیات نمی‌دهند تنبیه در نظر گرفته شود و برای کسانی که مالیات می‌دهند تشویق در نظر گرفته شود تا در افراد رفتاری شکل بگیرد که به موحب آن مالیات خود را پرداخت کنند.

مهدوی با تاکید بر لزوم مالیات‌ستانی دقیق در ایران در جهت رفع نابرابری‌ها بیان کرد: چندی پیش وزیر اقتصاد به خاطر گرفتن مالیات از اصناف، از مجلس کارت زرد گرفت ولی واقعیت این است که هیچ‌کس با رضایت مالیات پرداخت نمی‌کند و قطعا پرداخت‌کنندگان مالیات، دعا گوی مالیات گیرنده نخواهند بود. همه دل‌شان می‌خواهد پول بیشتری برای خود نگه دارند ولی عقلانیت به حاکمیت حکم می‌کند برای کاهش نابرابری از افراد با درآمدهای بالا مالیات دریافت و آن را در نظام صحیح بازتوزیع درآمدی به کم‌درآمدها توزیع کرده و به این ترتیب موجبات کاهش نابرابری را فراهم کند.