کار دشوار دولت برای تصویب بودجه 95 در مجلس

ارائه هر لایحه‌ای به مجلسی که ماه‌های پایانی دوره خود را سپری می‌کند هم سخت است هم آسان؛ سخت ازآن‌رو که نمایندگان مخالف دولت آن لایحه را آخرین ابزار برای به چالش کشیدن دولتی می‌دانند که با آن مخالف هستند. از طرفی می‌تواند بسیار ساده نیز باشد چراکه اگر اکثریت نمایندگان مجلس فعلی موافق دولت باشند و امیدوار به حضور مجدد در دوره بعدی، قاعدتا با دولت کمال همراهی را خواهند داشت. چنین فضایی دقیقا در مورد لایحه بودجه سال 95 و برنامه ششم توسعه میان دولت یازدهم و نمایندگان مجلس نهم که منتقدان و نه مخالفان دولت در میان آنها کم نیست، وجود دارد. به همین خاطر هم ظاهرا روزهای دشواری برای دولتمردان در مسیر تصویب لایحه بودجه سال آینده و برنامه ششم پیش‌بینی می‌شود. 

طلیعه این روزهای دشوار را از همین ابتدا و با جمع شدن 30 امضا برای بررسی تمدید یک ساله برنامه پنجم و پافشاری برای ارائه لایحه چند دوازدهم بودجه سال 95 می‌توان مشاهده کرد. این استدلال دولت که تأخیر در ارائه لوایح بودجه 95 و برنامه ششم بنا بر مصلحت‌اندیشی‌هایی بوده که اصلی‌ترین آن نهایی شدن توافق هسته‌ای و اجرای برجام بوده است، چندان مورد قبول نمایندگان نیست و این تأخیر را موجه نمی‌کند.

محمدرضا پورابراهیمی عضو و سخنگوی کمیسیون تلفیق بودجه سال 95 در گفت‌وگو با خبرآنلاین در این باره گفت: «لایحه بودجه سال آینده با حدود 40 روز تأخیر از موعد مقرر از سوی دولت به مجلس شورای اسلامی ارائه شد و همین تأخیر مشکلات فراوانی بر سر راه بررسی و تصویب آن ایجاد کرده است.»

وی افزود: «زمان‌بندی خاصی برای بررسی لوایح بودجه سنواتی وجود دارد که نمایندگان براساس همان رویه روند بررسی و تصویب لایحه بودجه هر سال را دنبال می‌کنند. در نخستین مرحله نمایندگان بعد از مطالعه لایحه بودجه، سوالات خود را به کمیسیون‌های تخصصی ارائه می‌دهند تا بعد از جمع‌بندی در این کمیسیون‌ها، نظرات و پیشنهادهای آنها وکمیسیون‌ها به کمیسیون تلفیق ارائه شود.» نماینده کرمان در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: «قاعدتا بعد از جمع‌بندی مباحث، کمیسیون تلفیق، بودجه را به صحن علنی ارائه می‌دهد. تجربه نشان می‌دهد نمایندگان در صحن علنی حتی اگر به صورت دو شیفت هم کار کنند، بررسی لایحه بودجه بین 20 روز تا یک ماه زمان می‌برد.»

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با تشریح مرحله‌ای که لایحه بودجه سال 95 در آن قراردارد، گفت: «از آنجا که لایحه بودجه سال 95 هفته گذشته به مجلس تقدیم شد اکنون در کمیسیون‌های تخصصی، نمایندگان در حال بررسی آن هستند و هر کمیسیون نظر خود را در مورد کلیات آن اعلام می‌کند چنان‌که تاکنون کمیسیون اقتصادی و کمیسیون قضایی، موافقت خود را با کلیات لایحه بودجه اعلام کرده‌اند و کار در سایر کمیسیون‌ها هم ادامه دارد.»

پورابراهیمی ادامه داد: «نخستین جلسه کمیسیون تلفیق به منظور انتخاب هیأت‌رئیسه و دستورزمانی برنامه کار، هفته گذشته برگزار شد و طی آن اعضای هیأت‌رئیسه انتخاب شدند. طی هفته پیش رو هم کمیسیون تلفیق برای تصویب آیین‌نامه داخلی تشکیل خواهد شد. معمولا به روال هر سال ابتدا باید آیین‌نامه تصویب شود تا براساس آیین نامه بتوانیم مسیر موضوعات مرتبط با کمیسیون تلفیق بودجه سال 95 را عملیاتی کنیم.»

سخنگوی کمیسیون تلفیق با اشاره به تفاوت‌هایی که جدول زمانی بررسی لایحه بودجه سال آینده به خاطر برگزاری انتخابات مجلس با آن روبه‌رو می‌شود، گفت: «هفته پیش رو تنها هفته پیش از انتخابات مجلس است که نمایندگان می‌توانند بررسی لایحه را ادامه دهند و از آنجا که یک فرجه زمانی لازم است تا موضوعات مربوط به تفریغ بندهای بودجه در کمیسیون بررسی شود و بعد به صحن علنی برسد، پیش‌بینی می‌شود گزارش کمیسیون‌ها در هفته پیش رو ارائه شود ولی چون حدود دو هفته در تقویم مجلس برای تعطیلات انتخابات در نظر گرفته شده است عملا بررسی احکام بعد از اظهار نظر کمیسیون‌ها در کمیسیون تلفیق به بعد از 7 اسفند یعنی بعد از انتخابات، موکول خواهد شد.»

وی افزود: «حدود دو تا سه هفته کاری هم از شروع به کار بعد از تعطیلات تا عید زمان داریم و عملا اگر کمیسیون سه‌شیفته هم کار کند، جمع‌بندی برای ارائه به صحن علنی به امسال قد نمی‌دهد و باید در سال 95 منتظر بررسی لایحه بودجه همان سال باشیم. به این ترتیب ظاهرا گریزی از ارائه لایحه چند دوازدهم از سوی دولت نیست چراکه در غیر‌این صورت پرداخت‌ها در سال آینده به مشکل برمی‌خورد.»

پورابراهیمی ادامه داد: «هر یک ریالی که دولت از بودجه هزینه می‌کند اگر براساس مصوبات قانونی بودجه نباشد عملا دخل و تصرف در اموال عمومی محسوب می‌شود. به همین دلیل برای اینکه دولت بتواند هزینه‌های جاری و هزینه‌های کشور را انجام دهد باید برای مدت زمانی از سال آینده که لایحه بودجه 95 در حال بررسی در مجلس است، لایحه جداگانه‌ای ارائه شود تا پرداخت هزینه‌ها قانونی باشد.»

وی با اشاره به اینکه در دولت‌های قبلی تأخیر در ارائه لایحه بودجه بارها اتفاق افتاده و بررسی بودجه در سال بودجه انجام گرفته بود گفت: «مسئله‌ای که کار را با پیچیدگی مواجه کرده این است که امسال هم لایحه برنامه ششم باید بررسی شود و هم اینکه نمایندگان درگیر انتخابات مجلس هستند. به همین خاطر کار کمی دشوار شده است. این دولت هم ناخواسته در این وضعیت قرار گرفت و نمایندگان هم دوست ندارند بودجه را در سال بودجه بررسی کنند ولی چه می‌شود کرد که طبق پیش‌بینی‌ها نمی‌توانیم تا پایان سال بودجه را تصویب کنیم و به همین خاطر ارائه لایحه بودجه چند دوازدهم یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر است که دولت باید آن را انجام دهد.»

وی در مورد برخی مفاد لایحه بودجه هم گفت: «قیمت پیشنهادی دولت برای نفت خیلی خوشبینانه است البته هنوز موضوع قیمت نفت مورد بحث و بررسی قرار نگرفته است اما درباره قیمت نفت تقریبا اکثر کارشناسان مجلس معتقدند در بودجه سال آینده بسیار خوشبینانه پیش‌بینی شده است و قطعا نیاز به بازنگری دارد».