از بین فاکتورهای سلامتی که در دستورالعملها آمده، چرت زدن در محل کار در هیچیک از آنها ذکر نشده است! و چه بد! زیرا این کار باعث افزایش عملکرد کارکنان میشود. به دلیل وجود استرس، خستگی ناشی از 14 ساعت فعالیت و فقدان خواب، بسیاری از کارمندان به خوردن قهوه یا قرصهای شیمیایی روی میآورند. با این حال، بهترین روش شارژ باتریهایمان این است که برای چند دقیقه بخوابیم. برخلاف باور عموم، وجود یک بالش در دفتر کار، جزو امکاناتی است که باعث بهرهوری بیشتر میشود. در دنیای کار و حرفه، ضروری است که در تمام طول روز کارآمد و هوشیار بود. با این حال، حتی اگر دارای بهترین اراده در جهان باشیم، از لحاظ فیزیولوژیکی غیرممکن است که سطح هوشیاری را پس از گذشت ساعتها در همان حالت اولیه حفظ کرد.
اینکه شما یک مدیرکل باشید یا یک تکنسین، با قرارداد دائم یا موقت، در یک شرکت کوچک یا بزرگ یا چندملیتی، همگی دارای یک نقطه مشترک هستید: تغییر در سطح هوشیاری. خانم دکتر اگنس بریون، روانپزشک و متخصص اختلالات خواب و عضو شبکه مُرفه (Morphée) که متخصص درمان اختلالات خواب است، میگوید: «این مسئله اغلب در اوایل بعدازظهر پیش میآید.»
بهترین راهحل برای اینکه موفق بشویم و احساس خوب داشته باشیم، این است که بعد از ناهار یک چرت کوتاه بزنیم. یک استراحت واقعی، بهطور متوسط 10 دقیقه، این امکان را میدهد که سطح هوشیاریمان به وضوح بالا برود. همچنین چرت زدن در دفتر کار یک راهحل خوب برای کارمندانی است که دچار کمبود خواب هستند. دکتر بریون اظهار میدارد: «این مسئله بهطور بالقوه بسیاری ازافراد را در بر میگیرد. یک مطالعه تحقیقاتی از سازمان ملی سلامت عمومی نشان داد که در سال 2012، یکسوم کارگران فعال، از بین سنهای 25 تا 45 سال، کمتر از 7 ساعت در شبانهروز میخوابند که این میزان برای آنها واقعا کم است. به منظور اینکه سلامت جسم و روان آنها حفظ شود، الزامی است باتری خالی شده خود را در طول شبانهروز شارژ کنند.»
دکتر جورج فیلیپ دابون، متخصص سلامت در کار، یکی از حامیان جدی چرت زدن در محل کار است. او توضیح میدهد: «من بهشدت از کارمندانی که در اوایل بعدازظهر استراحت میکنند دفاع میکنم و اگر از این موضوع حمایت میکنم به خاطر یک مسئله مهم است که تأثیر مستقیمی نیز روی سلامتی ما دارد: هضم غذا. باید بدانیم که هضم غذا میزان زیادی از انرژی ما را مصرف میکند. هنگامی که در حالت ایستاده یا نشستهاید و بهآرامی غذا را هضم میکنید، انرژیتان مصرف شده و بیهوده خود را خسته میکنید. بهترین راهکار این است که برای چند دقیقه دراز کشیده و برای هضم بهتر استراحت کنید.»
از نظر دکتر دابون، چرت زدن مزایای دیگری هم دارد: «مسئله دیگری که به کیفیت زندگی حرفهای ما ضرر میرساند، سروصداست. ما در سروصدا غذا میخوریم، در سر وصدا کار میکنیم، مخصوصا در فضای باز که برای برخیها به منزله جهنم واقعی است. با این شرایط، خود را به مدت 15 دقیقه در کل روز از بقیه جدا کردن، پیشنهادی است که نمیتوان بهراحتی رد کرد.»
اگر بسیاری از کارمندان در مورد عدم آرامششان شکایت میکنند، باید این نکته را خاطرنشان کرد که چرت زدن در ادارهها بسیار نادر است. به گفته دکتر بریون، چرت زدن در محل کار موضوعی است که بحث کردن درباره آن در کشورهای غرب، بسیار سخت است: «در فرانسه، گمان میکنند که رابطهای بین شدت فعالیتی که درمحل کار صرف میشود و بازدهی حاصل شده وجود دارد. کارمندی که استراحت نمیکند، همان کارمندی است که همیشه خسته دیده میشود و کسی که به چرت زدن میپردازد مانند انسانهای تنبل با او برخورد میشود.
جای تعجب نیست که اصطلاح «کار خستگیناپذیر» بخشی از زبان روزمره شده است. . . اما اگر کسی به تاریخ فرانسه توجه کند در مییابد که چرت زدن یکی از سنتهای فرانسه است. فرانسه به مدتی طولانی جامعهای تحت سلطه روستاییان و کارگران بوده است. ما عادت داریم که پس از ناهار خوردن چرت بزنیم یا زمانی که هوا گرم باشد. ما حتی میتوانیم در بخش خدماتی کار کنیم و سر کار خود بخوابیم! این دو با هم منافاتی ندارند.»
کشوری جرات کرده است که قانونی را برای چرت زدن حین کار وضع کند و این کشور چین است! در این کشور قانون استراحت و چرت زدن در ماده 43 قانون اساسی آمده است. با اینکه این موضوع برخلاف باورعموم است، اما تعداد بسیار کمی از شرکتهای فرانسوی جرات اجرای این سیاست تشویق به چرت زدن در محل کار را کردهاند.
آنها جرات کردند در محل کار خود چرت بزنند
شرکت Léa Nature,، با 450 کارمند متخصص در محصولات طبیعی و بیولوژیکی، در سال 2013 اتاقی را برای چرت زدن در دفتر مرکزیاش اختصاص داد. مدیر ارتباطات این شرکت بیان میکند: «ما در ابتدا تصمیم گرفتیم که این طرح را پیادهسازی کنیم زیرا 64 درصد از کارکنان ما زنان هستند که بیشترشان مادران جوانیاند که نیاز دارند دراز بکشند. اما بعدتر متوجه شدیم که همگی کارکنان به آن نیاز داشتند!»
وی یادآور شد: «بر این اتاق چرت زدن که در دفتر قدیمیمان ایجاد شده بود، نام «اتاق ذن» نهادیم. در آنجا نور بسیار ملایمی وجود داشت، کف اتاق پارکت بود و 4 صندلی تاشو نیز قرار داده شده بود و بعد از بازگشایی اتاق ذن بود که ما متوجه شدیم بسیاری از کارکنان عادت داشتند برای دقایقی در اتومبیلهایشان بخوابند.»
بنابر گفته دکتر بریون، این ساختار بسیار ایدهآل است: «برای بهتر چرت زدن در محل کار، مهم است که در یک محیط آرام قرار بگیریم، نیمه تاریک، کاملا یا کمی دراز کشیده. چرت زدن نباید آنقدری به طول بینجامد که به حالت اینرسی دربیاییم.» از طرف کارکنان، رسمی بودن اتاق چرت بهخوبی پذیرفته شد. این کار کمکی به نهادینه کردن یک روند در حال جریان اما پنهانی بود.
در حال حاضرکارکنان به این اتاق عادت کردهاند. یکی از کارمندان بخش مدیریت، با شور و حرارت میگوید: «من در این اتاق بهطور کامل نمیخوابم. چون معمولاً مسئول رسیدگی به اختلافات یا افراد ناراضی هستم، سکوتش مرا آرام میکند و در اینجا باتریهایم را شارژ میکنم.»
شرکتهای دیگری هم پا جای پای شرکت Léa Nature، گذاشتهاند اما هنوز هم در اقلیت هستند. وضعیتی که فیلیپ دابون برای آن تاسف میخورد: «مشکل این است که امروزه، این موضوع در حاشیه قرار گرفته درحالیکه موضوعی است که به سلامت عمومی بدن کارکنان مربوط میشود.»
منبع: JDN