صادرات، واردات، خودکفایی؛ سه واژه کلیدی که شاید بیش از هر چیزی اقتصاد کشور را تحت تاثیر قرار میدهد، چرا که افزایش صادرات، بهخصوص صادرات غیرنفتی و کاهش واردات کالاهای اساسی و رسیدن به خودکفایی در بحث تولید، نشانههایی از پیشرفت اقتصادی و طی کردن پلههای ترقی است. اینکه در سالهای اخیر این اهداف چقدر محقق شده پرسشی است که اهالی اقتصاد بارها و بارها پرسیدهاند.
از نشانههای کاهش واردات و افزایش صادرات، افزایش تولید و اضافه شدن کارخانجات و محصولات کشاورزی و غذایی و کارگاههای تولیدی در بخشهای مختلف صنعتی و کشاورزی است که به نظر نمیرسد رشد چندانی در سالهای اخیر دیده شده باشد و همچنان شاهد ورود بیش از پیش کالایی تازه بهخصوص از کشور چین روی خط رسانهها هستیم و این قصه سر دراز دارد!
ورود انواع محصولات کشاورزی بیکیفیت وارداتی حال و روز خوش را از کشاورزان گرفته و آنان را بیش از پیش نگران وضعیت کشاورزیشان کرده است. ورود انواع و اقسام محصولات کشاورزی و غذایی و همچنین ماشین آلات بیکیفیت و با قیمت نازل درحالی انجام میشود که دیگر رمقی برای کشاورزان باقی نمانده است. بیشتر کشاورزان بدهکاران بانکها هستند و مجبورند محصولات خود را زیرقیمت بفروشند تا از زیر بار تعهدات بانکی خارج شوند.
در این بین مسئولان هم به جای چاره اندیشی برای زنده کردن کشاورزی کشور، بر شدت روابط و واردات دامن میزنند. برای نمونه، سفر چندی پیش هیات چینی به ایران و ملاقات مقامات آن کشور با وزیر جهاد کشاورزی به سرانجامی خوش برای چشم بادامیها منتهی شد. در پایان این دیدار وزیر جهادکشاورزی اظهار امیدواری کرد که روابط ایران و چین بهویژه در حوزه کشاورزی توسعه یابد! به ظاهر با وجود این همه واردات و صدمات بر پیکره اقتصاد کشور تا به حال در مراحل توسعه نیافته روابط ایران و چین قرار داشتهایم وای به حال روزی که این روابط یک طرفه، توسعه رسمی هم پیدا کند.
شاید مسئولان هنوز در نیافتهاند که البته روابط متقابل معنایی دیگر دارد، روابط دو طرفه در همه جا یعنی بده بستان، یعنی جاده دو طرفه! ما که هر چه دیدیم کالا از آن طرف آمد، دلار از این طرف رفت. نهفقط در بازار محصولات کشاورزی بلکه در تمام بخشها رد پای موثر و دقیق چینیها قابل ملاحظه است. بعد از تمام مصائبی که کالاهای چینی بر سر کشاورزی و صنایع ایران آورده است، حال فرش قرمزی برایشان پهن شده تا بیش از پیش بیایند و این روابط یک طرفه را توسعه روزافزون هم بدهند.
سخن اینجاست؛ حال که کالاهای چینی امتحان خود را پس دادهاند چرا یک نانی از این سفره نیمه باز به کشورهای دیگر نرسانیم؟ چرا رد پای چین را از بازار ایران برنمی چینند؟ این همه کشور شرقی مشتاق برای توسعه روابط یک طرفه با ایران منتظر اشاره هستند و ما همچنان شیفته چشمان و دستان تنگ چینیها نشستهایم. البته چینیها که نبض بازار ایران را در دست دارند قطعا این لقمه چرب و چیل را به میهمان دیگری تعارف نمیکنند. موضوعی که برای برخی از میزبانان داخلی هم پیامدهای خوشایندی دارد که همچنان در پی پذیرایی از این میهمانان ویژه برمیآیند.
* مدیرمسئول نشریه غذا دام کشاورزی