بررسی سهام یک شرکت / «پکویر‌»‌ در تقابل با رکود داخلی

شركت كویرتایر اواخر سال 1366 با سرمایه یك میلیون ریال تأسیس شده است و عملیات اجرایی احداث كارخانه با ظرفیت اسمی25.500 تن از سال 1370 در زمینی به مساحت 112 هكتار در شهرستان بیرجند آغاز شد و در سال 1377 با صرف 350 میلیارد ریال سرمایه‌گذاری ریالی و 84 میلیون دلار سرمایه ارزی، به بهره‌برداری رسید.

محصولات 

به گزارش بورس نیوز، محصولات شركت عبارتند از سایزهای مختلف تایرهای رادیال استیل بلت، سایزهای مختلف تایرهای سواری، وانتی، باری و اتوبوسی بایاس و همچنین انواع فلپ كه همگی با نام تجاری «كویرتایر» عرضه می‌شوند.

ظرفیت تولید و طرح توسعه 

ظرفیت پروانه بهره‌برداری شرکت درحال حاضر 27.900 تن انواع تایر و فلپ در سال است و پروژه توسعه تایرهای رادیال استیل بلت با تكنولوژی جدید و با ظرفیت 30 هزار تن در دست بررسی و مطالعه اولیه است.

ترکیب سهامداران 

براساس آخرین تغییرات صورت گرفته، سرمایه‌گذاری امید با 68.5 درصد سهامدار عمده این تایرساز ایرانی است، پس از آن مجموعه غدیر 13.9 درصد از سهام ‌«‌پکویر‌»‌ را در مالکیت خود دارد و 17.6 درصد از سهام شرکت در مالکیت سهامداران کمتر از یک‌درصد است.

ترازنامه 

سال مالی پکویر، منتهی به 30 / 9 / 1394 است، این شرکت براساس ترازنامه شش ماهه حسابرسی شده منتهی به خردادماه، در مقابل 1950 میلیارد ریال دارایی جاری، 1425میلیارد ریال بدهی جاری ثبت کرده است. (جدول1) مشاهده می‌شود که در شش ماه گذشته میزان موجودی نقد این شرکت با کاهش 540میلیارد ریال مواجه شده و میزان حساب‌های دریافتنی تجاری با 726 میلیارد ریال افزایش به 1169میلیارد ریال رسیده است. براساس رسیدگی‌های صورت گرفته، شرکت در شش ماه نخست سال‌جاری اقدام به برداشت مانده حساب خود در بانک سپه کرده است.

در دوره مورد بررسی میزان حساب‌های دریافتنی از رقم 373 میلیارد ریال به 1042 میلیارد ریال به‌طور خالص افزایش یافته است، شرکت‌های سازه‌گستر سایپا و ساپکو که زیرمجموعه سایپا و ایران خودرو هستند ضمن خرید محصولات شرکت، بدهی خود را تسویه نکرده‌اند بنابراین میزان حساب‌های دریافتنی شرکت طی دوره به‌شدت افزایش نشان می‌‌دهد.

در بخش بدهی جاری، تغییر با اهمیتی صورت نپذیرفته است و افزایش در مجموع بدهی جاری مربوط به مصوبه مجمع عادی سالانه مربوط به تقسیم سود سهام است که در نهایت سود سهام پرداختنی را از 203میلیارد ریال به 811 میلیارد ریال افزایش داده است. هرچند شرکت دچار افزایش محسوس در حساب‌های دریافتنی است اما از محل منابع نقدی خود این کسری را جبران کرده و تاکنون بدهی بانکی با اهمیتی ندارد. شرکت کویرتایر با سرمایه اسمی‌200‌میلیارد‌ ریال، برنامه افزایش سرمایه به 800میلیارد ریال را در دستور کار دارد. 

صورت جریان وجوه نقد

شرکت در طی شش ماه نخست با کاهش 540 میلیارد ریالی در مانده وجه نقد مواجه شده به شکلی که در پایان خرداد ماه تنها 51 میلیارد ریال وجه نقد در حساب‌ها به ثبت رسیده است.  این تایرساز وطنی در حالی طی دوره مشابه سال قبل 554 میلیارد ریال ورودی وجه نقد حاصل از عملیات داشته که در شش ماه اول سال مالی جاری 181 میلیارد ریال خروجی وجه نقد حاصل از عملیات ثبت شده به عبارت دیگر باوجود آنکه به لحاظ حسابداری در این دوره 361 میلیارد ریال سود خالص کسب شده است اما به دلیل افزایش محسوس در میزان حساب‌های دریافتنی و عدم پرداخت صورتحساب‌های فروش توسط خریداران عمده (ایران خودرو و سایپا) شرکت با رشد حساب‌های دریافتنی و خروج وجه نقد در بخش عملیاتی مواجه شده است.

در کنار خروجی 181 میلیارد ریالی در بخش عملیاتی، پرداخت نقدی 197 میلیارد ریال مالیات، 61 میلیارد ریال سود تأمین مالی و 100 میلیارد ریال خرید دارایی سرمایه‌ای منجر به خروج 540 میلیارد ریال وجه نقد شده است. در صورت تداوم این وضعیت شرکت لازم است تسهیلات بانکی مشمول بهره اخذ کند از این جهت که نقدینگی دیگری برای جبران سرمایه در گردش مورد نیاز ندارد.

صورت سود و زیان

شرکت کویر تایر برای سال مالی منتهی به آذر 1394 سود هر سهم خود را 4222 ریال اعلام کرده و در شش ماه منتهی به خرداد ماه، 1803 ریال معادل 43 درصد از آن را پوشش داده است. این تایرساز در سال مالی گذشته 4255 ریال سود ساخته است. این شرکت در شش ماه نخست 11.398 تن محصول به فروش رسانده که تحقق 44درصدی فروش مقداری را نشان می‌دهد درحالی‌که در دوره مشابه سال گذشته 13.077 تن محصول به فروش رسیده است. در گزارش‌های اولیه شرکت پیش‌بینی فروش 078/27 تن محصول برای کل سال دیده شده اما در میان دوره پیش‌بینی مقدار فروش به 493/25 تن کاهش داده است. در نمودار شماره یک، مقدار فروش پنج سال گذشته شرکت ارائه شده و آن را با مقدار فروش ایران خودرو و سایپا مقایسه کرده‌ایم:

در واقع نموداریک نشان می‌دهد که هرچند بخش مهمی‌از محصول شرکت توسط خودروسازان خریداری می‌شود اما مقدار فروش وابسته به میزان تولید و فروش خودروسازان نیست. علت اینکه میزان تولید خودروسازان بر فروش پکویر کم تأثیر است بر این مبنا است که هر خودروی تولید شده در نهایت به 50 کیلوگرم تایر احتیاج دارد، با توجه به اینکه کل تولید خودرو کشور در نهایت یک میلیون خودرو است؛ بنابراین صنعت خودروسازی تنها 20 درصد مصرف را به خود اختصاص می‌دهد و بخش اعظم مصرف مربوط به خودروهایی است که تایر آنها مستهلک می‌شود و با توجه به مصرفی بودن لاستیک‌ها، تقاضا در این صنعت قابلیت حذف ندارد. همچنین داده‌های تاریخی نشان می‌دهد که کاهش تعرفه واردات تایر در سال‌های گذشته بر مقدار فروش تأثیر با اهمیتی نداشته است.

براساس آمار موجود، تعرفه واردات لاستیک و تایر در سال 1390 معادل 26 درصد، در سال 1391 معادل 11 درصد بوده است درحالی‌که این کاهش تعرفه تأثیری بر مقدار فروش نداشته است. تعرفه واردات لاستیک در حالی طی سال گذشته 12 درصد بوده است که در مجموع تغییرات تعرفه بر مقدار فروش بی‌تأثیر بوده است. براساس آمارهای رسمی، در کد تعرفه 40111000 طی چهار ماه نخست سال‌جاری شاهد وارداتی به حجم 16.4 هزار تن تایر بوده‌ایم که نسبت به دوره مشابه سال گذشته 13.2 درصد کاهش وزنی نشان می‌دهد. همچنین 34 درصد لاستیک‌های وارداتی از چین، 32 درصد کره جنوبی و 19 درصد از کشور امارات بوده است. 

طبق اطلاعات بررسی شده میزان تقاضای داخلی تایر، سالانه 340 هزار تن است و 100هزار تن آن از طریق واردات تأمین می‌شود. از این میزان تنها 60 هزار تن رقیب تولید داخلی است و به نظر می‌رسد کویرتایر از محل واردات لاستیک‌های چینی دچار صدمه با اهمیتی نخواهد شد.

در زمینه نرخ‌های فروش، دوره‌های عملکرد سه سال اخیر به شرح جدول 2 بوده است. مشاهده می‌شود که باوجود تنوع محصولات تولیدی اما نرخ‌های فروش هر تن تایر به میانگین سالانه و فصلی نزدیک است، براساس جدول 2 پس از رشد محسوس در نرخ دلار شاهد رشد نرخ لاستیک و تایر بوده‌ایم اما پس از آن آهنگ نرخ افزایشی نبوده است. نرخ واقعی فصل بهار سال 1394 نسبت به زمستان سال 1393 کاهش 3 درصدی نشان می‌دهد که تأثیر چندانی نخواهد داشت؛ بنابراین نرخ‌های فروش فصول تابستان و پاییز 1394 در سناریوی تحلیلی با 3درصد کاهش نسبت به بهار لحاظ می‌شود. 

برای تولید تایر انواع مواد شیمیایی، طبیعی و معدنی به کار می‌روند. کائوچوی طبیعی، کائوچوی مصنوعی، دوده، نخ، سیم، انواع روغن، شتاب‌دهنده‌ها و گوگرددر تولید تایرهای رادیال و بایاس استفاده می‌شوند.  یک تایر به‌طور معمول حاوی 42 تا 46 درصد کائوچو به‌عنوان اصلی‌ترین ماده است، دوده جهت پر کردن منافذ کائوچو به کار می‌رود که 22 تا 26 درصد از یک تایر را تشکیل می‌دهد. درصورتی‌که تایر رادیال باشد تا 15 درصد سیم مصرف می‌شود و اگر بایاس باشد تا 5 درصد نخ مصرف خواهد شد. سایر مواد بسته به اینکه نوع لاستیک و پترن آن چگونه باشد بین 8 تا 22درصد تایر را در بر می‌گیرند. 

با توجه به عدم راه‌اندازی طرح توسعه جدید و تولید ثابت در پکویر، ترکیب مصرف مواد در چند سال اخیر مورد بررسی قرار گرفته که براساس آن مقدار مصرف تعدیل شده است. (جدول4) در سال‌های اخیر تا 80 درصد بهای تمام‌شده شرکت را مواد اولیه تشکیل داده است، در سال گذشته این نسبت به 76 درصد می‌رسد و در شش ماهه اول این نسبت 81 درصد است که علت آن میزان مصرف بالای مواد اولیه است و در شش ماه دوم اصلاح خواهد شد بنابراین براساس نرخ‌های واقعی داخلی و جهانی، بخش مصرف اصلاح می‌شود.(جدول3)

با توجه به جدول3 و منطقی بودن نرخ‌های پیش‌بینی شده در بخش سربار و دستمزد مستقیم، سود ناخالص عملیاتی محاسبه خواهد شد و هزینه عمومی‌اداری با توجه به عدم کاهش در فروش مقداری، همچون بودجه لحاظ می‌شود. همچنین بخش سرمایه‌گذاری براساس تقسیم سود زیرمجموعه‌ها اصلاح می‌شود و نتیجه مباحث عنوان شده در گزارش سود و زیان شرکت منعکس می‌شود.(جدول5)

نتیجه گیری

بررسی‌ها نشان می‌دهد که نرخ‌های فروش و نرخ مصرف مواد اولیه با کاهش مواجه شده است، مقدار فروش با کاهش با اهمیتی مواجه نخواهد شد و واردات تایرهای خارجی تهدید مهمی‌محسوب نمی‌شود. در بخش مصرف مقداری مواد اولیه براساس الگوی سال‌های قبل و استاندارد عنوان شده در متن گزارش، تغییرات صورت گرفته است که باعث رشد مقدار مصرف شده است. با توجه به تعدیل‌های صورت گرفته سود هر سهم از 4222 ریال با کاهش 14 درصد به 3630 ریال می‌رسد. مجمع تقسیم سود شرکت تا قبل از پایان سال 1394 برگزار می‌شود که سیاست تقسیم سود بیش از 75 درصد سود خالص خواهد بود.