تماشای اماکن تاریخی برای همه ما زیباست. زمانیکه وارد تخت جمشید، نقش رستم، نقش رجب یا اماکن دیگر تاریخی میشویم شکوه و عظمتی را شاهد هستیم که دوست نداریم آن محل را ترک کنیم. اما مشکل بزرگی که در این بخش در کشور ایران وجود دارد عدم توجه کافی به این مسئله توسط مسئولان است.کشور فرانسه با ایجاد تنها یک موزه در مرکز پاریس توانسته توریستهای زیادی را جذب کند و از این محل درآمد خوبی عایدش شود اما ایران باتوجه به اینکه بهعنوان کشوری دیرینه در تاریخ شناخته شده، در این بخش گامهای مؤثری برنداشته است. برای پیشبرد این هدف نیاز به چند باستانشناس و تاریخدان است که بتوانند مکانهای بیشتری را برای شناسایی بیابند.
باستانشناسی از جمله مشاغل و رشتههای دانشگاهی است که هر کسی سراغ آن نمیرود، به این دلیل که درآمد و آینده شغلی اطمینانبخشی ندارد و بسیاری وارد شدن در این رشته و شغل را ریسک میدانند. اگر شما یک باستانشناس یا دانشجوی رشته باستانشناسی هستید بد نیست نگاهی به این گزارش بیندازید تا راههای کسب درآمد آن را فرابگیرید.
برای شروع کار خود باید توجه داشته باشید که کار مشکلی را انتخاب کردهاید و باید هر لحظه برای سفر آماده باشید. باستانشناسی دارای سه مرحله کشف و شناسایی مکانهای باستانی، کاوش و حفاری و استخراج و تنظیم اطلاعات است. سعی کنید در هر سه بخش کارتان را به خوبی انجام دهید و به آن واقف باشید. در مرحله اول شما به کمک روشهای مختلفی مانند استفاده از ویرانه بناها، استفاده از اطلاعات موجود در کتابهای تاریخی، سفرنامهها و... مکانهای تاریخی را شناسایی میکنید.
بخش کاوش و حفاری مهمترین و مشکلترین بخش کار شما است. در کاوش و حفاری، از کلیه دانش، تجربیات و مهارتهای خود استفاده کنید. در این مرحله دقت و صبر بسیار مهم است زیرا ممکن است با انجام اشتباه کوچکی، صدمه بزرگی به آثار و بناهای تاریخی در حال کاوش وارد شود.
در مرحله استخراج و تنظیم، اطلاعات اشیا و بناهای کشف شده استخراج و با بررسی ویژگیها و مشخصات آنها، اطلاعات تاریخی آنها بهدست میآید. برای تعیین قدمت آنها معمولا از راههای مختلفی از جمله بررسی سکه یا کتیبهای که همراه آنها بوده، روش لایه نگاری (بررسی لایههای زمینی که آثار در آن بودهاند) و. . .استفاده میکنند. با این تفاسیر میتوان نتیجه گرفت که داشتن ذهنی پویا و خلاق بههمراه قدرت تجسم خوب یکی از ویژگیهای فردی شما باید باشد. همچنین دقت و توجه به جزییات و مهارتهای برنامهریزی و سازماندهی به خصوص وقتی سرپرستی گروهی از باستانشناسان را بر عهده داشته باشید، از جمله کارهای مهم شماست.
وظایف اصلی باستان شناس
از جمله وظایف شما شناسایی مکانهای باستانی برای مطالعه با استفاده از روشهای عکاسی هوایی، نقشهبرداری و... است. همچنین نباید از شرکت در برنامههای کاوش (و گاهی حفاری) بهعنوان عضوی از یک گروه غافل شوید. دوربینعکاسیتان همیشه باید همراهتان باشد و گزارش درباره مکانها و اشیای یافتشده از این طریق یا نقشهکشی و یادداشتهای دقیق با جزییات کامل ارائه کنید. بررسی و دستهبندی اشیای یافتهشده از دیگر کارهایی است که شما باید در حیطه کاری خود در نظر بگیرید.
شما بهعنوان یک باستانشناس حرفهای باید چگونگی استفاده از تجهیزات و ابزار آزمایشگاهی برای بررسی اشیای یافتشده را فراگرفته باشید و کار با این دستگاهها برایتان مانند آب خوردن باشد.مدیریت زمان و توانایی انجام کارها در موعد مقرر، داشتن پشتکار و استقامت، توانایی کار تیمی یا رهبری یکتیم، مهارتهای ارتباطی خوب، توانایی نوشتن گزارشات، آشنایی با زبان انگلیسی، داشتن اطلاعات تاریخی و جغرافیایی در مورد ایران و کشورهای همسایه، توانایی کار با کامپیوتر و اینترنت، توان بدنی مناسب برای کار در شرایط سخت آب و هوایی و داشتن علاقه به طبیعت و کار در آن را باید دارا باشید تا بتوانید یک باستانشناس موفق و پولدار شوید.
شبیه سازی مکان های باستانی
برای اینکه کارتان آسان شود حتما باید از طریق عکس و فیلمهای تهیه شده مکان باستانی را شبیهسازی کنید تا برای کاوش و فعالیت زمان کمتری را بگذارید و در عین حال بهرهوری بیشتری داشته باشید.همچنین میتوانید با مدیریت زمان خود در این بخش درآمدهای دیگری را کسب کنید و کارهای بیشتری انجام دهید.
بعد از اینکه کارتان در بخش شبیهسازی تمام شد باید وارد فاز عملیاتی شوید. با آغاز کار هر لحظه باید اقدام به تهیه و ارائه گزارشات لازم از نتایج تحقیقات و بررسیها کنید. بعد از این باید به دستهبندی و به نمایش گذاشتن آثار باستانی در موزهها بپردازید. بخشی از ابزارهایی که در حین کار باستانشناس از آنها استفاده میکنید شامل کلنگ، بیل، بیلچه، برس، قلم، طناب و بند، قطبنما، شابلون، شاقول، دوربیــنعکـــاسی، فیلمبرداری و نقشهبرداری، لوازم طراحی و... است.
قدرت رسانهها را جدی بگیرید
برای اینکه بتوانید کار خود را در بخشهای مختلف گسترش دهید میتوانید بهعنوان یک کارشناس به انجام کارهایی مانند تحقیقات، نوشتن مطالب مرتبط با کار خود برای روزنامهها و مجلات، نوشتن کتاب یا تدریس در دانشگاهها بپردازید. این کارتان باعث میشود در کوتاهمدت به یک چهره برجسته تبدیل شوید. یکی از موارد مهم در رشد و توسعه باستانشناسی در کشور، لزوم وجود ارتباطات بینالمللی با متخصصان و دانشمندان این حوزه است. باستانشناسی مانند بسیاری از حوزههای پژوهشی و تحقیقاتی در کشور هدفمند نیست. حفاری و کاوشهای تحقیقاتی بسیار کم انجام میشود. اکثر کاوشها، کاوشهای نجاتبخشی است.
به این معنا که یک منطقه تاریخی که براساس گمانهزنیها، دارای شرایط کاوش و باستانشناسی است در معرض خطر قرار میگیرد که گاه این مورد بهخاطر ساخت پل، سد، جاده و. . . پیش میآید. بنابراین گروه برای کاوش و نجات آثار باستانی اعزام میشوند و کلیه آثار مکشوفه، شامل سفال و طلا و... را به موزه منتقل میکنند. اما شما نگذارید کار به اینجا بکشد. شما میتوانید با دریافت مجوز کاوش از دولت و سازمانهای مربوطه این کار را در قالب یک تیم منسجم در سراسر کشور انجام دهید و از تخریب آنها جلوگیری کنید.این کار شما باعث میشود تا مقامات و افراد فنی شما را به خوبی بشناسند و به کارتان ایمان داشته باشند.
کار کردن در موزهها
اگر علاقه ندارید هر روز در سفر باشید و چنین امکانی برایتان فراهم نیست حتماً رزومهکاری خود را به موزهها ارائه کنید. شما میتوانید با برگزاری تورهای باستانشناسی نیز درآمد زیادی کسب کنید و از این موضوع اصلا غافل نشوید. موزهها امکان تبادل اطلاعات بیشتری را دارند و افراد علاقهمند همیشه در این مکانها حضور دارند.
برای اینکه بتوانید به درآمد خود بیفزایید حتما یک بروشور یا یک کتابچه کوچک تهیه کنید که حاوی اطلاعاتی از مکانهای خاص باشد. امروز بسیاری از افراد هنوز نمیدانند که حتی در تهران نیز مکانهای دیدنی و تاریخی زیادی وجود دارد. شما با معرفی مکانهای دیده نشده یا کمتر دیده شده به اقتصاد کشور و خود کمک کنید تا بهترین نتیجه را از این شغل گرفته باشید.