چندماهگی برجام، مذاکرات ایران با طرف های خارجی را به عرصه عمل نزدیک تر کرده است. اگر در هفته های گذشته تنها طرفین در راستای شنیدن نظرات یکدیگر و شناخت ابتدایی از طرح های عمرانی ایران مذاکره می کردند، حالا وقت آن رسیده تا سرمایه گذاران خارجی که قصد دارند حضور خود در زیرساخت های ایران را نهایی کنند، پا پیش گذاشته و به سمت عقد قرارداد نهایی حرکت کنند.
گستردگی طرح های نیمه تمام ایران در عرصه های عمرانی از یک سو و نیاز سرمایه گذاران خارجی به حضور در بازارهایی که کمتر از ظرفیت های آنها استفاده شده از سوی دیگر، باعث شده در فضای پسابرجام بسیاری از سرمایه گذاران خارجی قصد ورود به ایران کنند. هرچند زمان چند ماهه برای معرفی تمام ظرفیت های سرمایه گذاری در عرصه های زیربنایی ایران کافی نیست و هنوز بسیاری از هیأت های خارجی برای ارزیابی نهایی طرح های شان به ایران در رفت و آمد هستند، اما سدهای باقی مانده بر سر اجرای برجام نیز قدری سرعت کار را کند کرده است. نیامدن بانک های بزرگ به ایران باعث شده انتقال منابع مالی به ایران هنوز با سختی همراه باشد و این امر صحبت از فاینانس و لیزینگ را دشوار کرده است.
با این وجود اما مذاکرات هفته های گذشته یک به یک به اجرای نهایی نزدیک می شوند و این بار نوبت کره ای هاست تا شانس خود را در ایران امتحان کنند؛ موضوعی که معاون وزیر راه و شهرسازی از آن خبر داده است. نورزاد گفته است که کره ای ها برای ورود به طرح های آزادراهی و ریلی ایران اعلام آمادگی کرده اند و مذاکراتی نیز در این زمینه میان طرفین انجام شده است. این در حالی است که در خردادماه امسال کره ای ها رسماً پیشنهاد خود را برای ورود به آزادراه های ایران ارائه کرده بودند. براساس اطلاعات ارائه شده از این جلسه پس از امضای الحاقیه تفاهم نامه ساخت راه آهن اصفهان- اهواز با کره جنوبی در کمتر از یک ماه پیش، هیاتی به ریاست مدیرعامل شرکت کره ای در شرکت ساخت حاضر شدند و ضمن ارائه گزارشی در رابطه با روند اجرایی این تفاهم نامه، از اعلام آمادگی خود برای سرمایه گذاری در طرح های آزادراهی ایران خبر دادند.
این صحبت ها در حالی مطرح شده که کره پیش از این ورود خود به یکی از مهم ترین طرح های ریلی ایران را چند ماه قبل نهایی کرده بود. در سفر اخیر رئیس جمهوری کره جنوبی به ایران الحاقیه تفاهم نامه ساخت راه آهن اصفهان-اهواز به طول ۵۴۰ کیلومتر به عنوان بزرگ ترین قرارداد منعقده در این سفر، به امضای طرفین رسید. برآورد اولیه ساخت این خط آهن ۵.۴ میلیارد یورو است که در این الحاقیه مقرر شد طرف کره ای ظرف مدت چهار ماه از روز امضای آن طراحی مفهومی، مطالعات امکان سنجی، پیشنهاد مدل تأمین مالی پروژه را ارائه کند.
سرمایه گذاران ایرانی از خارجی ها چه می خواهند؟
دبیر انجمن شرکت های راهسازی معتقد است با توجه به سرمایه گذاری ها و تلاش هایی که طرف های ایرانی در سال های گذشته داشته اند، کشور در حوزه فناوری های راهسازی به حدی از استقلال رسیده و پیمانکاران داخلی توان آن را دارند که بسیاری از نیازهای کشور را از همین طریق برطرف کنند.
علی آزاد در گفت وگو با «فرصت امروز»، تأکید کرد: در این شرایط شاید اولویت اصلی در مذاکره با طرف های خارجی باید به سمت جذب سرمایه های خارجی سوق پیدا کند زیرا در صورتی که این سرمایه ها با توان داخلی ترکیب شود می توان انتظار داشت بخش زیادی از نیاز کشور برطرف شود.
به گفته وی، سرمایه گذاران عرصه راهسازی به دولت پیشنهاد انتشار اسناد قرضه ارزی را داده اند تا از این طریق هم منابع خارجی جدید جذب و هم اختیار اجرایی طرح ها به طرف های داخلی سپرده شود. پیمانکاران ایرانی آمادگی همکاری در تمام حوزه ها با خارجی ها را دارند و اگر کره ای ها با توجه به مذاکرات وزارت راه انتخاب شده اند، سرمایه گذاران ایرانی نیز آمادگی آن را دارند بر سر طرح های جدید همکاری کنند.
جدای از آزادراه ها، ورود کره ای ها به بازار مسکن ایران نیز از چند ماه قبل مطرح بوده و به نظر می رسد با توجه به اجرایی شدن برخی توافق های ابتدایی می توان انتظار داشت این سرمایه گذاران پس از ماه ها صحبت به این عرصه نیز ورود کنند.
کیوان شادمان، کارشناس و فعال بازار مسکن در گفت وگو با «فرصت امروز» درباره چگونگی استفاده حداکثری از ورود خارجی ها به صنعت ساختمان ایران گفت: با توجه به اینکه ایران در طول تمام سال های گذشته در عرصه مسکن موفق شده نیازهای خود را برطرف کند و شرکت ها و سرمایه گذاران داخلی فعالیت های جدی به ثبت رسانده اند، قطعاً می توان انتظار داشت همین رویه در سال های آینده نیز ادامه پیدا کند.
وی ادامه داد: از این رو اگر بحث ورود خارجی ها به طور مثال شرکت های کره ای به ایران می شود، باید تمرکز اصلی روی جذب سرمایه های جدید باشد زیرا حتی در امور شهرهای جدید نیز ایران نیروهای کارکشته خوبی دارد و در کوتاه مدت تنها به سرمایه جدید احتیاج خواهد داشت. اگر در این شرایط فناوری های جدید نیز مطرح شوند می توان انتظار داشت شرایط برای بومی سازی آنها فراهم شود.
هرچند کارشناسان داخلی چه در حوزه راه و چه در حوزه مسکن از ورود کره ای ها به ایران استقبال می کنند، اما این امر برای آنها شرطی جدی دارد و آن تضمین ورود سرمایه های جدید به کشور در کنار فناوری های روز است. قطعاً مذاکره با طرف های خارجی همانند برجام به نقشه ای برد – برد نیاز دارد و برد برای سرمایه گذاران ایرانی با رسیدن سرمایه های جدید امکان پذیر خواهد بود.
ارتباط با نویسنده : j.hashemi1992@gmail.com