گزارش «فرصت امروز» از بازار فروش ابزارآلات و لوازم یدکی اتومبیل / همه چیز از خارج می‌ آید

ابزارآلاتی چون انواع پیچ و قطعات یدکی اتومبیل جزو کالاهای واسطه‌ای به حساب می‌آیند که به تنهایی استفاده نمی‌شوند، ولی نبودشان هم باعث دردسر است و هم موجب بروز حوادث و خسارت‌های شدید می‌شود. ابزارهای فنی که الان در همه خانه‌ها پیدا می‌شوند یکی از وسایل لازم و مورد نیاز منازل و ماشین‌های سواری محسوب می‌شوند.

به همین دلیل هم بازار نسبتا بزرگی دارند و حجم بالایی از خریدوفروش روزانه در این بازار انجام می‌شود و کسبه زیادی هم در این بازار مشغول به کار هستند. اما وجه مهم این بازار چینی بودن کالاهایش است؛ کالاهایی که معمولاً خریدارانش صاحبان خودروهای تولید داخل هستند که به قولی هنوز آب از آب تکان نخورده باید راهی خیابان‌ها شوند و لوازم یدکی بخرند و قطعات خودروی خود را تعویض و تعمیر کنند.

بازار لوازم یدکی‌فروشان تهران با ورود نخستین اتومبیل‌ها به ایران فعال شد و با چند دهنه مغازه کوچک این صنف کارش را در تهران شروع کرد. با گسترش شهرنشینی و ازدیاد روزافزون ماشین‌های سواری نسل اول در کشور، نیاز به تعمیرات و تأمین قطعات مختلف این تازه‌واردهای آهنی شدت گرفت. از همان ابتدای کار ابزارفروش‌ها در خیابان چراغ برق مستقر شدند و به تأمین و فروش انواع لوازم یدکی و ابزار پرداختند.

این خیابان نسبتا باریک از سالیان دور یکی از مراکز سنتی فروش اقلام فنی و مکانیکی بوده است. البته این محدوده فقط مخصوص قطعات خودرویی نیست، بلکه انواع ابزارآلات مخصوص مکانیکی و وسایل تزیینی هم فروخته می‌شود. خیابان چراغ‌برق تهران از چهارراه سرچشمه تا نزدیکی میدان امام خمینی همه در قرق این صنف است. ضمن اینکه خیابان ملت قلب تپنده صنف ابزارآلات است.

در این محدوده باریک و تنگ و پرازدحام به انواع قطعات یدکی، آچار، پیچ‌گوشتی، پمپ‌های دستی و برقی، جعبه‌های ابزار از 21 پارچه تا 600 پارچه، وسایل ایمنی خودرو مثل قفل فرمان و پدال، دزدگیر، ادوات و اقلام تزیینی ماشین‌های سواری و سنگین به فروش می‌رسد.

مغازه‌های لوازم‌یدکی‌فروشی، لاستیک‌فروشی و چرخ‌فروشی و خدمات رینگ اسپورت از دیگر خدمات قابل ارائه در این بازار پررونق هستند. در کنار وسایل مربوط به اتومبیل، وسایل مربوط به موتورسیکلت هم فروخته می‌شود که برای خودش بروبیایی دارد و عده‌ زیادی مشتری آن هستند.

یکی از کسبه این بازار در خیایان ملت که هشت سال سابقه دارد، می‌گوید: وضعیت کاسبی در این محدوده نسبتا خوب و راضی‌کننده است. چون نیاز به قطعه و لوازم یدکی همیشه احساس می‌شود. وی در مورد قیمت‌ها و میزان فروش اجناس می‌گوید: فروش این کالاها مثل سایر اقلام و در همه صنف‌ها کمتر شده، ولی راکد نشده؛ دلیلش هم نیاز مردم برای خرید و تعمیرات وسایل نقلیه‌شان است.

وی در این خصوص به مورد جالبی اشاره می‌کند که خالی از لطف نیست؛ بیشتر قطعات و لوازم عرضه شده دراین بازار مخصوص خودروهای ایرانی است. تولیدات داخلی چون کیفیت لازم را ندارند و مطابق استانداردهای بین‌المللی خودروسازهای جهانی ساخته نمی‌شوند، زود به خرج می‌افتند و نیاز به تعمیرات جدی و اساسی پیدا می‌کنند.

این فروشنده قدیمی در مورد ابزار و یراق‌آلات عرضه شده این محدوده می‌‌افزاید: به جرات می‌توان گفت تا 90درصد این وسایل و اقلام که کاربرد تعمیراتی دارند وارداتی است و از کشورهای آسیای شرقی وارد می‌شود. چینی‌ها مثل همه حرفه‌ها و مشاغل این صنف را هم قبضه کرده‌اند و بازار پر است از اجناس چینی با کیفیت‌ و کارایی مختلف.

وی در ادامه می‌گوید: بقیه این کالاها از تایوان، تایلند، اندونزی و اخیرا از هندوستان وارد می‌شود. این فروشنده از میزان حجم کالاهای غیرمجاز و قاچاق اظهار بی‌اطلاعی می‌کند ولی تا 60درصد اجناس موجود در بازار را وارداتی از مسیرهای غیرقانونی می‌داند. کیفیت برخی از این اقلام خوب است که اتفاقی نصیب آدم می‌شود. بقیه آنها عمر مفید زیادی ندارند و پس از مدتی استفاده مخصوصا در دست مکانیک‌ها و تکنیسین‌های فنی فرسوده و از رده خارج می‌شوند.

وی در مورد تولیدات داخلی هم می‌گوید: ابزارها و یراق‌آلات ساخت ایران زمانی فروش خوبی داشتند چون کیفیت‌شان بالا بود. حتی نمونه‌های صادراتی هم بین‌شان بود. ولی واردات بی‌رویه از کشور چین و ورود گسترده کالاهای قاچاق آنها را زمین زده است.

الان درصد کمی از بازار در اختیار تولیدکننده‌های ایرانی است و ساخته‌های داخلی محدود به ابزارهای ساده و ارزان‌قیمت و انواع پیچ و مهره محدود شده که معمولاً کیفیت بالایی ندارند چون به صورت کارگاهی و بدون نظارت‌های فنی تولید و عرضه می‌شوند.

چینی بد و خوب دارد

فروشنده دیگری وسایل موتورسیکلت می‌فروشد، در مورد کیفیت و مرغوبیت کالاهای وارداتی می‌گوید: در قسمت موتورسیکلت بیشتر اجناس وارداتی است. ولی هم جنس چینی خوب داریم و هم جنس نامرغوب. البته اینکه گفته می‌شود همه تولیدات چینی بد و بی‌کیفیت هستند حرف درستی نیست. اقلام موجود در بازار ایران از کالاهای نامرغوب پر شده که این امر به واردکننده‌ها و تجار این حرفه برمی‌گردد.

الان بیشتر از نیمی از قطعات و لوازم یدکی شرکت‌های بزرگ و معتبر خودروسازی جهان در این کشور تولید می‌شود. آیا این کار روی خودروهای جنرال‌‌موتورز، تویوتا و فولکس واگن تأثیر منفی گذاشته است؟

پس دلیل اصلی این است که تاجر ایرانی دلش برای هموطن خودش نمی‌سوزد و جنس تقلبی با قیمت خیلی پایین وارد می‌کند. تازه بعد از وارد کردن به کشور، به همان قیمت پایین که خریده قانع نیست و تا چند برابر سود نکند، راضی نمی‌شود بفروشد. چون تحریم هستیم همه مجبور هستند که بخرند، در غیر‌این صورت اصلاً کسی سراغش نمی‌رود.

وی در مورد حجم کالاهای موجود و مصرف شده، می‌گوید: آمار دقیقی وجود ندارد، چون جایی ثبت و ضبط نمی‌شود. در همین بازار داریم که انبارها تا سه نوبت در روز بارگیری می‌کنند و تا سه ماه یک عدد پیچ هم نمی‌آورند. از 2 هزار مغازه و انبار فعال این بازار همگی وابسته به واردات هستند، چون تولید داخلی ما بسیار پایین است.

کالاها و قیمت‌ها

در بازار ابزار و یراق و لوازم یدکی هر چیزی که به ماشین‌های سبک، سنگین و صنعتی مانند لیفتراک، لودر و بولدوزر مربوط می‌شود را می‌توانید پیدا کنید. البته بورس وسایل و لوازم ماشین‌های ساختمانی و راه‌سازی بیشتر در خیابان قزوین متمرکز است، ولی بعضی از وسایل و آچارها و رینگ‌های مخصوص به آنها را در این محدوده می‌توان پیدا کرد.

از پیچ و مهره معمولی و واشرهای حلبی تا وسایل سنگین را می‌توان تهیه کرد. به‌طور کلی قیمت‌ها از 2هزار تومان برای ابزارهای ساده و کوچک شروع می‌شود و تا 5 ، 6 میلیون تومان برای جعبه‌های ابزار که کمپلت گفته می‌شود، می‌رسد.

پیچ و مهره هم کیلویی به فروش می‌رود که بین 5500 تا 60هزار تومان متغیر است. وسایل جانبی خودرو مثل پمپ باد دستی و برقی بین 18 تا 45هزار تومان قیمت دارد. بیشتر قطعات داخلی موتورسیکلت و ماشین تابع نرخ ارز بوده و با نرخ‌های مصوب نمایندگی‌ها و کارخانه‌های تولیدی  (ایران‌خودرو و سایپا تفاوت) زیادی ندارند.

ارتباط با نویسنده: ali_elmi1361@yahoo.com