خانوادههای زیادی هستند که تنها با داشتن یک بیمار سرطانی و هزینههای بالای شیمیدرمانی آن هر روز فقیرتر از دیروز میشوند. بیماران سرطانی برای درمان علاوه بر هزینههای دارویی، مجبورند برای هر دوره شیمی درمانی 500 تا 600 هزار تومان هزینه کنند بهطوری که در بسیاری از مواقع فشار سنگین هزینهها بیماران را از ادامه روند درمان بازمیدارد.
هزینههای سرطان به همین جا ختم نمیشود بلکه داروها و آزمایشات بیماران سرطانی بسیار طاقت فرساست. همه این دلایل مالی گاه منجر به فروپاشیدن نظام سلامت روانی خانوادهها هم میشود، زیرا نه تنها بعد از مدتی و با صرف هزینههای بسیار بالا باید با فقدان یکی از افراد خانواده خود مواجه شوند بلکه هزینههای سرسامآور و فشارهای اقتصادی روند عادی زندگی آنها را بر هم میزند. به همین دلیل اتخاذ سیاستهای جدید در رابطه با پوشش هزینههای سنگین بیماران سرطانی بهویژه از سوی سازمانهای بیمهگر، حمایتهای مالی از سوی موسسات مالی مثل بانکها یا سازمانهای خیریه و توزیع مناسب مراکز تخصصی سرطان یا تامین اسکان برای بیمارانی که از شهرستان مراجعه میکنند، علاوه بر تحقق شاخصهای عدالت در سلامت، میتواند موانع مالی پیش روی بیماران سرطانی را کاهش دهد و به آنها کمک میکند تا بتوانند بیماریشان را بهتر مدیریت کنند.
سرطان؛ گرفتاری همه جهان
سرطان خاص ایران نیست هر چند دلایل ابتلا به این بیماری در مواردی فقط ویژه ایران یا کشورهای در حال توسعه است؛ مثلا سرطانهای مبتنی بر عدم رعایت بهداشت. اما این بیماری در سراسر جهان با بیش از 12میلیون مورد جدید و نزدیک به 7/6 میلیون مرگ در هر سال، در حال حاضر بهعنوان سومین عامل عمده مرگ و میر در سطح جهان محسوب میشود. به همین دلیل سالانه هزینههای زیادی صرف روند درمان این بیماری میشود. در ایران هم به دلیل وارداتی بودن این داروها، بیماران و خانوادههای آنها با مشکلات عدیدهای مواجه هستند.
براساس پژوهشهای انجام شده، میانگین هزینههای مستقیم درمانی و غیردرمانی در طول درمان اولیه بیش از سه میلیون تومان است. سرطان بیماریای است که در اثر تکثیر بیرویه و خارج از قاعده یک سلول به وجود میآید و تشکیل توده میدهد و قادر است به بافتهای دیگر بدن فرد دستاندازی کند، از این رو آموزش عمومی برای مردم برای شناخت عوامل خطرساز و تشخیص زودرس این بیماری ضروری است.
کشورهای آمریکا، اروپا، استرالیا و نیوزیلند با داشتن برنامههای ملی و سالانه غربالگری سرطان و ماموگرافی سرطان سینه، آزمایش پاپ اسمیر برای سرطان دهانه رحم وتست «PSA»برای سرطان پروستات با تشخیص زودرس سرطان در مراحل اولیه، موفقیتهای قابل توجهی در درمان و کاهش هزینهها داشتهاند. تشخیص دیررس سرطان به علت تاخیر در مراجعه بیماران به پزشک. آگاهی از علائم بیماری در تشخیص زودرس موثر است مثلا در سرطان پستان تودهای بهوجود آمده و رشد میکند که اغلب بدون درد است و باید زنان با معاینه ماهانه در صورت لمس توده به پزشک مراجعه کنند.
علائم سرطان
زخمی در صورت یا دهان که بهبود پیدا نمیکند، خونریزی در حفرههای بدن، خون در ادرار، خونریزی غیرطبیعی رحمی بعد از یائسگی، اختلال در بلع بهصورت گیرکردن غذاهای سفت، سوء هاضمه و کاهش وزن بدون علت، اختلال مزاج بهصورت یبوست طولانی و سرفههای همراه با خون یا خشونت صدا بهخصوص در افراد سیگاری از دیگر علائم سرطان است. بنا بر آمار موجود بیش از 80 مرکز دولتی درمان سرطان در ایران وجود دارد که بهنظر میرسد به توجه رشد این بیماری در کشور، این تعداد بسیار کم است. هنوز هم بیماران شهرستانی برای درمان باید به تهران مراجعه کنند. یعنی علاوه بر هزینههای درمان باید هزینههای اقامت و رفتوآمد و استرسهای محیطی را هم به گرفتاریهای بیماران اضافه کنیم.
هزینه انواع سرطانها
داروهای بیماران سرطانی بسیار گران است. از طرفی تغییرات مربوط به قیمت ارز و دلار بر قیمت این داروها تاثیرگذار است چون همگی وارداتی هستند. داروهایی که گاه تنها یک آمپول آن بیش از 150 هزار تومان است. هر چند نرخهای دولتی از آزاد کمتر است اما اکثر این داروها در زمره داروهای نایاب طبقهبندی شدهاند و بیماران مجبور هستند که آنها را از بازار آزاد تهیه کنند. مثلا داروی مهمی چون «اكتینوواتوپساید» در بازار آزاد بیش از 400 هزار تومان قیمت دارد. هر چند نرخ دولتی آن تا 100 هزار تومان است اما به دلیل نایاب بودن، باید بهصورت آزاد خریداری شود. سرطان پروستات از ارزانترین سرطانها به شمار میرود و سرطان خون و پستان از گرانترینها هستند.
بهطوری که برای هزینههای عمل جراحی، شیمیدرمانی و داروهای مربوط به سرطان پستان هزینههای سرسامآوری پرداخت میشود. هر عمل جراحی در این مورد بین سه تا 5/4 میلیون تومان هزینه دارد. هزینه بستری شدن در بیمارستانها هم اگر خصوصی باشند کمتر از دو میلیون برای هر روز نیست. همچنین داروهای بعد از هر بار شیمیدرمانی بین 300 تا 500 هزار تومان هزینه برمیدارد. تزریقات مربوط به این بیماری نیز هر بار بیش از سه میلیون تومان هزینه دارد.