نفس تولیدکننده‌های دانش‌بنیان را گرفته‌اند

مهدی هادیان‌پور، مدیرعامل شرکت آیسان‌طب هادیان نزدیک به شش سال است در زمینه تولید تجهیزات چشم‌پزشکی فعالیت می‌کند. هادیان‌پور که فردی خلاق و باانگیزه است دهه چهارم زندگی خود را می‌گذراند و معتقد است تنها راه نجات اقتصاد ایران بهره‌گیری از انگیزه‌های خلاق است. وی که مهندسی خود را در رشته برق قدرت گرفته پس از دوره‌ای در مسیر خود تغییراتی ایجاد کرده و فوق‌لیسانس خود را در رشته صنایع خوانده است و دانشجوی دکترای همین رشته است، دوران تحصیل و کار او مسیر پرفراز و نشیبی را طی کرده تا به نقطه کنونی رسیده است، او از تجربه‌های کاری و تحصیلی خود، قبل از اینکه شرکتش به صورت مستقل آغاز به کار کند در زمینه تکنیسین اتاق عمل می‌گوید. وی از سال 81 تا 83 در مراکز مختلف درمانی در اتاق عمل مشغول به کار بوده تا اینکه سال 83 مشغول آموزش در همین زمینه می‌شود.

این مسیر تا سال 88 ادامه یافته تا اینکه هادیان‌پور با توجه به تجربه و تخصص خود نیازی در بازار حس کرده و ایده طراحی و تولید ‌«‌اینجکتور کارتریج‌» ‌به ذهنش می‌رسد، این محصول مصرفی در چشم‌پزشکی که جهت کارگذاری لنز داخل چشم برای جراحی‌های آب مروارید به کار می‌رود حدود چهار سال زمان می‌برد تا به تولید برسد. مسیر طی شده توسط مهدی هادیان‌پور برای ارائه ایده، پرداخت به آن و وضعیت کنونی بازار این محصول جذابیت‌های بسیاری دارد که در ادامه می‌خوانید.

4سال زمان برای تولید یک محصول دانش‌بنیان

هادیان‌پور درخصوص شروع راه خود برای تولید این محصول می‌گوید: ایده اولیه تولید این محصول از آنجا به ذهن من رسید که این محصول مصرفی نیاز بازار بود اما با قیمت بالا وارد کشور می‌شد و بدتر از آن این بود که همین نمونه خارجی مشکلات زیادی در طراحی و تولید داشت که سال 88 با ارائه ایده از سوی من و تأسیس شرکت آریانگاه در سال 89 کار کردن روی این محصول عملا آغاز شد. نزدیک به چهار سال کارهای تحقیقاتی ما ادامه داشت.

بیش از 350 آزمایش مختلف روی نمونه خارجی انجام شد و محصول نهایی ما هم از نظر ظاهر و هم فرمولاسیون با نمونه خارجی کاملا تفاوت داشت و پاسخگوی نیاز بازار در سطح بالاتری بود. بالاخره در سال 92شرکت آیسان طب هادیان را در قالب یک شرکت دانش‌بنیان به ثبت رساندیم و ادامه مسیر را از این گذرگاه طی کردیم. سال 92 محصول را ثبت اختراع کردیم و در همان سال شرکت ما پنجمین تولیدکننده برتر این محصول در دنیا شناخته شد.

خلاقیت بدون نیاز به تحصیلات آکادمیک

مدیرعامل این مجموعه دانش‌بنیان درخصوص خلاقیت در افراد معتقد است: از نظر من نیاز جامعه باید حس شود و ذهن خلاق باید به آن پاسخ دهد و این پاسخگویی لزوما توسط یک فرد با تحصیلات آکادمیک صورت نمی‌گیرد، چه بسیار افراد موفق در دنیا که تحصیلات آکادمیک ندارند و بر پایه خلاقیت‌های ذهنی تجارت‌های عظیم دنیا را در دست‌شان گرفته‌اند.

در کشور ما پرورش خلاقیت وجود ندارد و اغلب ما تقلیدگرا هستیم و تمام آمارهای رسمی دنیا دال بر همین مسئله است. مثلا رتبه ایران برای تولید مقالات علمی در دنیا 70 و رتبه تولید ناخالص ملی 170 است، همین اختلاف نشان‌دهنده این است که ما از نظر علوم دانشی و تئوریک توانایی بالایی داریم اما در عمل برای پیاده‌سازی مشکلات بسیار است.

توسعه محصول و بازاریابی آن

هادیان‌پور معتقد است بخش فروش و بازاریابی محصول نیاز به شناخت کامل جامعه هدف دارد. وی توضیح می‌دهد: به‌شخصه محصولات بسیار موفقی را دیده‌ام که به دلیل عدم آشنایی با بازار و نحوه فروش محصول به شکست منجر شده‌اند ازاین‌رو روی مطالعه بازار و نحوه فروش محصول تحقیقات بسیاری انجام دادیم، استراتژی‌های قیمت‌گذاری، تبلیغات و فروش محصول به‌طور کامل تعریف شده است و هر چند هفته یکبار هم به دلیل تغییرات بازار به‌روز می‌شوند اما مسئله اصلی تسخیر بازار داخلی به دست واردکننده‌های این محصول و همچنین حمایت دولت از واردکننده است.

همین مسئله باعث شده که محصول تولیدی ما به‌رغم بالاتر بودن کیفیت‌ها و استانداردها به علاوه پایین‌تر بودن قیمت تنها 30درصد سهم بازار را از آن خود کند. میزان مصرف این محصول در ایران ماهانه بین 40تا 50هزار عدد است که در بهترین حالت حدود 6هزارعدد توسط شرکت ما تأمین شده و مابقی مصرف از طریق واردات تأمین می‌شود. قیمت این محصول قبل از اینکه ما تولید خود را آغاز کنیم حدود 38هزار تومان بود و محصول نهایی ما با قیمت 14هزار تومان با کارتریج یکبارمصرف مکمل وارد بازار شد، یعنی یک محصول با کیفیت و ضمانت بالاتر و قیمت پایین‌تر.

پس از آن دولت برای کمک به وارد‌کننده سوبسید‌هایی را در اختیار شرکت‌های واردکننده گذاشت تا قیمت محصول را به 22هزار تومان کاهش دهد و از طرفی بیمارستان‌ها را موظف به استفاده از نمونه خارجی محصول کردند و سهم بازار ما را در اختیار شرکت‌های واردکننده گذاشتند.

رو آوردن به صادرات محصول

مدیر شرکت آیسان‌طب‌هادیان در ادامه توضیح می‌دهد: چندی پیش خبری مبنی بر اینکه ‌‌«‌کشور ما موفق به تولید اینجکتور کارتریج شده است اما در این خصوص به خودکفایی نرسیده»، توسط رسانه‌ها در نتیجه گریدبندی‌های انجام شده منتشر شد، این در حالی است که تنها تولیدکننده این محصول در ایران شرکت ماست و بنده به‌شخصه این خبر را تکذیب می‌کنم، اگر شرکتی توان تأمین نیاز داخلی خود را نداشته باشد چطور ممکن است توان صادرات چندبرابری داشته باشد؟!

در حال حاضر ما به عنوان چهارمین تولیدکننده موفق این محصول در دنیا شناخته شده‌ایم و کشورهای بسیاری خواستار محصول ما هستند و همین عدم حمایت داخلی از محصولات دانش‌بنیان، ما را  به سمت بازارهای جهانی سوق داده است و صادرات این محصول را به چندین کشور در دنیا آغاز کرده‌ایم و در سال 95 حدود 10کشور در دنیا را برای این محصول در نظر گرفته‌ایم و با برخی‌ کشورها مانند ترکیه و ایتالیا شروع به کار کرده‌ایم و با برخی دیگر مانند یونان و هند هم در حال مذاکره هستیم.

همین خروج علم و محصولات دانش‌بنیان در کشور و در طرف مقابل واردات محصولات اینچنینی موجب برهم خوردن توازن بازار و خروج مبالغ زیادی ارز از کشور می‌شود. یکی از مهم‌ترین دلایل این مشکلات هم عدم وجود کارشناسان و نیروهای دانشی در وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های دولتی است.

شرکت‌های دانش‌بنیان، نقطه عطف خلاقیت و دانش فنی

شرکت‌های دانش‌بنیان شاید بتوانند نقطه عطف علم و فناوری در کشور به حساب بیایند، ساختارهایی که برای این شرکت‌ها تعریف شده می‌تواند مزیت‌آفرین باشد و کمک زیادی به افراد دانش‌بنیان کند تا خلاقیت‌های خود را به منصه ظهور برسانند.

در این‌گونه فضاها علاوه بر امکانات فیزیکی که می‌تواند به دانشمندان و صاحبان شرکت‌ها کمک کند مزیت بهتری که در اختیار است جو علمی حاکم است. کارشناسان خوبی در فضای پارک‌ها فعالیت می‌کنند که با نگاه مثبت و بدون چشمداشت به شما خدمت می‌کنند و همین بخشی از دغدغه‌های فکری شما را خواهد گرفت.

رفع خودتحریمی لازمه زنده شدن اقتصاد ایران

هادیان‌پور درخصوص مشکلات اقتصادی کشور معتقد است: مشکل اصلی ما در کشور برای عدم بروز خلاقیت‌ها و فلج شدن اقتصاد نه تحریم‌های خارجی بلکه خودتحریمی داخلی است. بوروکراسی‌های اداری و رانت‌های دولتی در سیستم ما اینقدر پررنگ شده‌اند که نفس تولیدکننده را در میان راه گرفته و موجب سرخوردگی صنعتگران علمی کشور می‌شوند. در بسیاری مواقع دولت و قوانین دست و پاگیر نه‌تنها کمک و حمایتی از تولیدکننده به عمل نمی‌آورند بلکه موجب سردرگمی و حتی به تعویق افتادن تولید می‌شوند.

مثال ساده این مسئله این است که در کشورهای صنعتگر هر شرکتی موظف است در سال سه بار نوآوری روی محصولات خود انجام دهد و بالطبع همین الزام موجب شکوفایی نوآوری‌ها خواهد شد اما در کشور ما اخذ مجوز برای یک محصول جدید، وارد چنان سیستم پیچیده‌ای می‌شود که بیش از دو سال تنها گرفتن استانداردها و مجوزها و چه و چه طول می‌کشد و همین فاصله زمانی موجب شده اقتصاد ما و محصولات ما بیش از دو دهه از دنیا عقب باشد.

این در حالی است که بسیاری از کشورهای اروپایی به شرکت‌های دانش‌بنیان ما برای تولید محصول در کشورشان درخواست می‌دهند و حاضرند تمام امکانات را هم در اختیار فرد قرار دهند تا بتواند تولید دانش‌محور داشته باشد.

واگذاری امور به دست بخش‌خصوصی

این تولیدکننده در خصوص راه حلی برای حل برخی از مشکلات اینچنینی می‌گوید: بارها و بارها عنوان شده که کار تولید و صنعت را به دست بخش‌خصوصی بسپارند و دولت فقط مدیریت امور و کنترل آنها را به عهده داشته باشد اما در عمل تا زمانی‌که دولت دستش را از منافع شرکت‌ها برندارد و تولید را به بخش‌خصوصی واگذار نکند همه این برنامه‌ها روی کاغذ می‌ماند، راه‌اندازی برخی سامانه‌ها با اجرای بخش‌خصوصی و زیر نظر دولت هم می‌تواند برای برقراری ارتباط بین صنعت و علوم کارساز بیفتد.

سامانه‌های کارساز

هادیان‌پور از وجود دو سامانه مفید و کارساز برای کمک به شرکت‌های دانش‌بنیان و برطرف کردن خلأ بین دانش و صنعت در کشور خبر می‌دهد و می‌افزاید: ‌«‌سامانه صدف‌» ‌كه هدف از ایجاد آن معرفی فرصت‌های شغلی، انجام كارآموزی و پایان‌نامه دانشجویان در شركت‌های فناور عضو پارک فناوری پردیس به متخصصان و دانش‌آموختگان دانشگاه‌های کشور است یکی از بهترین کارهایی است که پارک‌ها می‌توانند برای تبدیل علوم دانشی به صنعت و تولید از آن استفاده کنند که پارک فناوری پردیس این سامانه را راه‌اندازی کرده و شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توانند در آن اعلام نیاز کنند تا نیروی متخصص و دانشجویان و فارغ‌التحصیلان را جذب کرده و از علوم روز دنیا برای مرتفع کردن نیازهای خود به علاوه آموزش فنی به نیروی دانشی کمک کنند.

همچنین ‌«‌صندوق نوآوری و شکوفایی‌» ‌که زیر نظر معاونت علمی و فناوری فعالیت می‌کند برای ارزیابی کارگزاری‌هایی را تعریف کرده که تأییدیه‌ها، مجوز‌ها و پروانه‌های بهره‌برداری را ظرف مدت 20 روز صادر کنند و در عمل این کارگروه‌ها برای ارزیابی و تشخیص صلاحیت شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان و نظارت بر اجرای آنها فعالیت می‌کنند تا سرعت عمل در اجرای امور به سمت بهینه شدن برود.

این کارشناس در آخر می‌گوید: در حال حاضر نفس تولیدکننده‌های داخلی گرفته شده است و برای زنده کردن اقتصاد بی‌جان کشور نیاز به نیروی متخصص و کارشناس داریم، در جای جای بدنه دولت نیاز به نیروی دلسوز و کاردان هست تا با در نظر گرفتن ارزش دارایی‌های فکری و معنوی کشور مسیر تولید را تسهیل کنند.

ارتباط با نویسنده: shokoofehmirzaee@yahoo.com