گزارش «فرصت امروز» از انتخاب یک زن به عنوان رئیس یک سازمان دولتی / مشارکت و مدیریت زنان؛ ارکان توسعه پایدار

هفته ای که گذشت حاوی اتفاقات جالب توجهی در ارتباط با زنان بود. مهم ترینش مربوط به انتصاب یک زن به عنوان رئیس سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری بود. براساس اطلاعات سایت این سازمان در سال 1343 وزارت فرهنگ و هنر تاسیس و مدیریت های مختلفی در قلمرو میراث فرهنگی همچون اداره کل موزه ها، مرکز باستان شناسی ایران، دفتر آثار تاریخی، اداره کل موزه های سنتی، موزه ایران باستان، اداره کل بناهای تاریخی، سازمان، حفاظت از آثار باستانی و... تشکیل شد.

بعد از انقلاب اسلامی این نام به سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری تغییر کرد. اگر سال 1343 را زمان تاسیس چنین سازمانی در نظر بگیریم، می بینیم که 52سال از عمرش می گذرد و در همه ادوار رؤسای مرد را به خود دیده است.

بنابراین انتخاب یک زن به عنوان رئیس این سازمان نوعی شجاعت در تصمیم گیری را نشان می دهد؛ تصمیمی که می تواند امیدهای زیادی را در دل زنان زنده کند. چون این پست دولتی را باید در کنار حضور دوبرابری زنان در مجلس دهم قرار داد که به طور کلی دورنمای روشنی را پیش چشم نیمی از جمعیت کشورمان قرار می دهد. بحث مهم تر اما تنها حضور یک زن در یک سازمان به خصوص نیست بلکه مسئله مهم تر این است که چگونه حضور زنان در ساختار قدرت و تصمیم گیری های کلان می تواند به این حوزه کمک کند.

حضور 3 درصدی زنان در پست های مدیریتی کشور

طی هفته گذشته زنان فعال در این حوزه این اتفاق را به فال نیک گرفته  و طی سخنرانی های بسیار خواهان روند به رشدی در این زمینه شده اند. شهیندخت مولاوردی که خود از جمله زنان حاضر در بدنه قدرت است و طی سال های گذشته آماج حملاتی هم بوده، در نشست تخصصی چالش های حضور زنان در عرصه مدیریت که در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد، گفته است: باوجود رشد روزافزون دانش آموختگی زنان که از رشد خوبی برخوردار بوده است هنوز به نقطه مطلوب نرسیده ایم و شاهد این نرخ پایین حضور زنان در سطوح میانی و عالی هستیم.

وی، سه عامل اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی را مانع حضور زنان عنوان کرده و می افزاید: لازم است اقداماتی در زمینه ارتقای آموزشی زنان، آگاهی جنسیتی، نرخ پایین مدیریت، مشارکت اقتصادی و توانمندی اقتصادی زنان انجام شود.

معاون امور زنان و خانواده رئیس جمهوری با اشاره به تجمع زنان در وزارت آموزش و پرورش و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: این تراکم و تجمع نشان از فقدان تحرک شغلی زنان دارد و نیازمند بازنگری در توزیع زنان در مشاغل است و همچنین باید تغییراتی نیز در رویکرد زنان و برنامه ریزان انجام شود.

مولاوردی در ادامه و با اشاره به سخنان رهبری نیز در ارتباط با حضور زنان در مقدرات اساسی جامعه می گوید: این وضعیت درحالی است که مستندات خوبی برای تغییر این شرایط وجود دارد، همچنان که رهبر معظم انقلاب نیز در سخنان شان به دخالت زنان در مقدرات اساسی جامعه تاکید می فرمایند.

سهم اندک زنان از مناصب مدیریتی

وی همچنین اضافه کرده که در سیاست های کلی نظام اداری و هم در سند چشم انداز 20ساله و برنامه های رئیس جمهوری بر شایسته سالاری تاکید شده است. بر همین اساس شاهد مشارکت زنان در اجتماع هستیم اما هنوز در عرصه مدیریت نیازمند اتخاذ تدابیری هستیم تا این ظرفیت پنهان و کشف نشده را به خدمت بگیریم. هر چند در شرایط فعلی زنان تنها 3درصد از مدیران دولتی را تشکیل می دهند.

معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری اظهار امیدواری کرده که دو عامل مشارکت زنان و مدیریت زنان در همگامی با جامعه فرآیند جدیدی در بحث توسعه پایدار رقم بزند و با توجه به راهکارها و اقدامات پیش بینی شده در برنامه ششم توسعه شاهد تحقق عدالت جنسیتی در تمام شئون زندگی زنان باشیم.

در ادامه مولاوردی درباره اقدامات دولت یازدهم در حوزه زنان می گوید: با توجه به شرایط و وضعیت آن دوره و روند روبه رشد آسیب های اجتماعی با دلیل سوء مدیریت ها و تحریم های اقتصادی و اجتماعی حاکم بر جامعه سعی کردیم با شناخت درست از جامعه برنامه ریزی های لازم را انجام دهیم.

با اولویت بندی مسائل و با همکاری دستگاه های اجرایی و مشارکت ادارات کل زنان در فرمانداری ها هم اکنون ما 50درصد راه را رفته ایم و ریل گذاری مناسبی انجام داده ایم و با پرهیز از اقدامات کلیشه ای سعی کرده ایم در چارچوب ماموریت ها حرکت کنیم و با شناسایی مسائل و مشکلات و جلب مشارکت و شناسایی ظرفیت ها در چارچوب معینی گام برداریم.

حساسیت های لازم ایجاد شده

همان طور که اشاره شد معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهور طی چند سالی که در این پست دولتی منصوب شده همواره آماج حملاتی حتی از طرف همجنسان خود نیز بوده است؛ اینکه سیاه نمایی می کند و با بیان آمارهای خشونت اجتماعی علیه زنان، آمار طلاق، آمار کودکان در معرض خطر و... به نوعی فضای جامعه را رو به نومیدی می برد.

اما او در شرایط فعلی می گوید: شاهد هستیم حساسیت های لازم ایجاد شده و شاهد اقداماتی در سطح عالی هستیم. در بحث سرمایه اجتماعی افت شدیدی را شاهد بودیم اما هم اکنون فعالیت هایی برای فعال سازی سازمان های مردم نهاد داشتیم و هشت نشست در سه سطح دولت با دولت، دولت با سمن و سمن ها با سمن ها ایجاد کردیم و از نظر کمی رشد داشتیم.

وی همچنین اشاره ای هم داشته به چگونگی ادامه روند رشد حضور زنان در دولت یازدهم و می گوید: در دولت یازدهم شاهد رشد 76درصدی دهیاران زن، انتخاب فرمانداران زن در نقاط حساس مرزی همچنین شاهد حضور سه زن در کابینه بودیم که این تحول خوبی بوده و مقدمه حضور زنان در سطوح عالی است و الگوی خوبی از مدیریت زنان را به نمایش می گذارد.

وی همچنین می گوید: رئیس جمهوری به وزرای کابینه دولت تدبیر امید توصیه کرده که حداقل یکی از معاونان خود را از خانم ها انتخاب تا خانم ها نیز تجربه لازم را کسب کنند و به سطوح عالی برسند که امیدواریم این پایه گذاری انجام شود و تداوم داشته باشد.

معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری با اشاره به انتخابات مجلس دهم و حضور گسترده زنان به عنوان نامزد در این دوره گفت: در این دوره شاهد اعتمادبه نفس زنان و اعتماد جامعه به توانمندی زنان حتی در شهرستان ها بودیم که توانستند اعتماد عمومی را جلب کنند که این امیدوارکننده بوده و در حقیقت نیاز جامعه است نه نیاز زنان چرا که جامعه نیازمند این است که برای رسیدن به موفقیت از هر دو بال خود استفاده کند.

وی تاکید کرد: ما تلاش کردیم توازن و تعادل را در مسائل زنان در دستور کار خود قرار دهیم و ضمن توجه به ارتقای شغلی زنان از طرف دیگر به تحکیم بنیاد خانواده، تقویت زن در خانواده و پایداری زن در خانواده نیز توجه کرده ایم و مجموع برنامه ها برای تحقق این اهداف بوده است.

سهم کم زنان در سایه نگرش های جنسیتی

شرح شوقی که انتصاب یک زن در رأس میراث فرهنگی کشور در میان زنان فعال اجتماعی و اقتصادی ایجاد کرده است، به شورای عالی راهبردی کنگره ملی زنان موفق ایران هم رسیده است. آنجا که ثریا شارقی، یکی از اعضای این شورا به ایرنا، می گوید: اتفاق خوب اخیر در ترمیم کابینه دولت، نویدبخش امید و آینده ای روشن تر برای جامعه زنان است. 

اقدام اخیر رئیس جمهوری در انتصاب معاون میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری امید را در جامعه زنان بیشتر کرده و باور به توانمندی های زنان در بالاترین رده اجرایی کشور، نوید بخش آینده خوبی برای ما خواهد بود. وی همچنین اضافه کرده که اگرچه بسیاری از تصمیم گیران و سیاستمداران به قابلیت و توان زنان جامعه در عرصه مدیریتی واقف هستند، اما به دلیل برخی نگرش های جنسیتی در سازمان  ها و ادارات حتی در شرایط تخصصی برابر، برتری را از آن مردان می دانند.

شارقی، با تاکید بر رسیدن تعادل، برابری، رفع تبعیض ها و در نتیجه توسعه بهتر و کامل تر جامعه، می افزاید: در جامعه امروز نیاز است که زنان بتوانند حضور چشمگیرتری در فرآیند تصمیم گیری در سطوح مختلف جامعه از جمله دستگاه  های اجرایی داشته باشند.

وی با اشاره به برگزاری نخستین کنگره ملی زنان موفق ایران در دی ماه سال جاری خاطرنشان می کند: در کشورهای در حال توسعه مانند ایران، زنان با وجود حمایت های انجام شده، هنوز نتوانسته اند نقش موثری در اداره امور شهری داشته باشند.

مدیریت زنان؛ یک مطالبه عمومی

شارقی با بیان اینکه گسترش روزافزون شهرها و واگذاری وظایف و فعالیت های جدید به مدیریت های شهری، نگاه نوین و جامع به این مقوله را می طلبد، تاکیدکرد: زنان به عنوان نیمی از جمعیت می توانند به عنوان عاملی اساسی در دستیابی به توسعه ایده آل درتمامی زمینه ها مطرح باشند.

مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری تهران در ادامه می افزاید: برنامه ریزی و مدیریت شهری حداقل در امور مربوط به زنان در صورتی موفق عمل خواهد کرد که در بخش های مدیریتی از توانایی ها و پتانسیل های بالای آنان استفاده شود.

عضو شورای عالی راهبردی کنگره زنان موفق ایران می گوید: دستیابی به توسعه پایدار و همه جانبه بدون استفاده از ظرفیت های اقشار مختلف و به خصوص زنان، امکانپذیر نخواهد بود.

وی اظهار کرده که از سوی دیگر حضور زنان در پست های مدیریتی موجب بهبود عملکرد مدیریت کشور و سازمان ها می شود، به این دلیل که توانمندی های مدیریتی تا حدودی به طور مساوی بین مردان و زنان توزیع شده است.

شارقی ادامه می دهد: از این دیدگاه، زنان توانمندی های ویژه ای دارند و از مهارت های معمول در مدیریت منابع انسانی برخوردارند که در شرایط امروز بیشتر از گذشته مورد نیاز سازمان هاست، ضمن اینکه مدیریت زنان به یک مطالبه عمومی تبدیل شده است.