مزایای الکترونیکی شدن کسب‌ و‌ کار

گسترش و نفوذ هر فناوری بستگی به چند عامل نظیر منافع بالقوه فناوری، ظرفیت جذب بنگاه‌ها دارد. منافع بالقوه نه تنها به تولیدکنندگان کالاها و خدمات می‌رسد که از فناوری جدید استفاده می‌کنند، بلکه مصرف‌کنندگان آن کالاها و خدمات نیز از آن بهره‌مند می‌شوند. برای مثال، رشد سریع اینترنت باعث می‌شود هم عرضه‌کنندگان و هم مصرف‌کنندگان از مطلوبیت بیشتری برخوردار شوند، بر همین اساس، پذیرش فناوری کسب‌و‌کار الکترونیک تابعی از چندین عامل است و این عوامل در اکثر مواقع اثر تقویت‌کننده دو جانبه‌ای (متقابلی) بر یکدیگر دارند. 

 ملاحظات بین‌المللی شامل صادرات، واردات فناوری و... در تعامل با کسب‌و‌کار الکترونیک، اثر تقویت‌کننده بر یکدیگر دارند. در این حالت بنگاه در سطح بین‌المللی با پذیرش کسب‌و‌کار الکترونیک واردات و صادرات خود را بر مبنای اصول استاندارد کسب‌و‌کار الکترونیک شکل می‌دهد. از طرف دیگر قرار گرفتن کالا و خدمات در فضای تجارت الکترونیکی موجب حذف فاصله بین مبدا و مقصد کالاها و خدمات می‌شود و تغییرات اساسی در بازارهای هدف به وجود می‌آورد. موفقیت در این فرآیند، منوط به مدیریت کارا و حرفه‌ای است. مدیریت حرفه‌ای با درک و شناخت از فضای ارتباطات بین‌المللی، شیوه‌های کسب‌و‌کار الکترونیک را متناسب با ملاحظات بین‌المللی تطبیق می‌دهد. از طرف دیگر، مدیریت حرفه‌ای با تجارت مدرن روابط غیرمعمول را تصحیح می‌کند. 

یکی از شرایط مهم دیگر در کسب‌و‌کار الکترونیک وجود شبکه ارتباطی قوی همراه با اطمینان بالاست. دسترسی به پهنای باند بالاتر در اختیار هیچ‌کدام از بنگاه‌ها نیست. پنهای باند قسمتی از زیرساخت‌های نهادینه شده توسط دولت است. هر قدر این پهنا بالاتر باشد، حجم و سرعت اطلاعاتی که رد و بدل می‌کند بیشتر خواهد بود. از این رو با در نظر گرفتن نقش مهمی که این عامل می‌تواند در موقعیت خدمات شبکه با توان بالا داشته باشد، خصوصی‌سازی و مقررات‌زدایی خدمات ارتباطی به منظور افزایش کارایی در سیستم مخابرات در کشورهای در حال توسعه و توسعه‌یافته مورد تاکید قرار می‌گیرد. متغیرهای رفتاری نظیر میزان مهارت نیروی انسانی بنگاه‌ها، حجم سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه و نرخ‌های دستمزد، از عوامل مهمی هستند که در پذیرش کسب‌و‌کار الکترونیک توسط بنگاه‌ها موثرند. هر قدر بنگاه‌ تجاری در سطح بین‌المللی از نیروی انسانی متخصص بیشتری برخوردار باشد و منابع بیشتری را به سرمایه‌گذاری تخصیص دهد، موقعیت بهتری در جذب و پذیرش کسب‌و‌کار الکترونیک دارد. 

همچنین دستمزدهای بالا همیشه انگیزه عمده‌ای برای نیروی کار جهت افزایش کارایی و نوآوری به حساب می‌آید، در نتیجه به کارگیری کسب‌و‌کار الکترونیک منافع متعددی به دنبال دارد. این عامل موجب می‌شود سرعت عمل در بازارهای چند‌منظوره که برای تولید کالاها و اطلاعات است، بالا برود. به طور بالقوه شکل تازه‌ای به سازمان‌دهی زیرساخت مشاغل موجود می‌بخشد و با ارزش‌گذاری مجدد، راه را برای انجام معاملات تجاری باز می‌کند و با مهندسی مجدد بازرگانی محدودیت‌هایی که به طور سنتی تولیدکنندگان را از مشتریان جدا   می‌ساخت  رها   می‌سازد. 

از سوی دیگر، فعالیت‌های منفصل و جدا از هم نظیر سفارش، پرداخت و خدمات بعد از فروش، ممکن است به یک فرآیند واحد ادغام شده و باعث کاهش هزینه‌های اعتباری شود. نتیجه چنین فرآیندی منتهی به افزایش کارایی و رقابت‌پذیری در بین بنگاه‌های صادراتی است. مزایای استفاده از کسب‌و‌کار الکترونیک عبارتند از: 

نزدیک شدن ارتباطات؛ 

دستیابی به بازارهای جدید؛ 

افزایش میزان فروش و سود؛ 

حذف هزینه‌هایی مانند تهیه کاغذ، چاپ  بروشور و کاتالوگ؛ 

کاهش هزینه‌های معاملاتی و تدارکاتی؛ 

بهبود مدیریت بر روابط مصرف‌کننده، عرضه‌کننده و کارکنان؛ 

کاهش آلودگی محیط زیست، ترافیک و ازدحام. 

موسسه لعل در سال 2002 به منظور ارزیابی رابطه بین کسب‌و‌کار الکترونیک و صادرات، مطالعه‌ای را در هند انجام داد که نتایج زیر حاصل شده است: 

بنگاه‌هایی که رویکرد صادراتی دارند برعکس بنگاه‌های غیرصادراتی در معاملات تجاری بیشتر از شیوه‌ دروازه شبکه به جای شیوه سنتی OFF-LINE استفاده می‌کنند. میزان حجم فروش بنگاه‌های صادرات‌گرا بیشتر از بنگاه‌های غیرصادراتی بوده و در این بنگاه‌ها میزان فروش انجام شده توسط شیوه دروازه شبکه به مراتب بالاتر از سایر روش‌هاست. 

میزان تخصص و بهره‌وری نیروی کار در بنگاه‌های صادرات‌گرا نسبت به بنگاه‌های غیرصادراتی در سطح بالایی قرار دارد. بیشترین میزان بهره‌وری نیروی کار در سه گروه بنگاه‌ها مربوط به شیوه دروازه شبکه از کسب‌و‌کار تجارت الکترونیک است. همچنین نیروی کار متخصص در بنگاه‌های صادرات‌گرا بر شیوه دروازه شبکه متمرکز شده‌اند. این در حالی است که در بنگاه‌های غیرصادراتی شیوه کسب‌و‌کار الکترونیک بیشترین نیروی کار متخصص را جذب کرده است. 

با توجه به بررسی تجربه هند از کسب‌و‌کار الکترونیک برای افزایش انگیزه صادراتی به بنگاه‌های تجاری فعال توصیه می‌شود که ورود به سازمان تجارت جهانی و قرار گرفتن در وضعیت رقابتی را جدی بگیرند. استفاده از فناوری‌های نوین تجاری در بنگاه‌های صادراتی نیز مورد تاکید قرار می‌گیرد. از آنجا که موفقیت در کسب‌و‌کار الکترونیک نیازمند توجه به عوامل جانبی و تاثیرگذار بر آن است، لذا مدیریت حرفه‌ای و به کارگیری نیروی کار متخصص برای تقویت کسب‌و‌کار الکترونیک برای بنگاه‌ها توصیه می‌شود. 

* کارشناس ارشد مدیریت