پای ایران به صنعت هواپیماسازی باز شد / قطعه سازی تحت لیسانس ایرباس

شرکت ایرباس در بخشی از قرارداد فروش 118 فروند هواپیما به ارزش 10.5 میلیارد دلار به ایران، امتیاز تعمیر و ساخت بخشی از قطعات هواپیما را به کشورمان می دهد و این روزها تیم های فنی و حقوقی مذاکره کننده دو طرف ایران و ایرباس در حال نهایی کردن این بند از قرارداد هستند. 

بهمن ماه سال گذشته در سفر هیأت دولت به اروپا، پیش نویس قرارداد خرید 118 فروند هواپیمای جدید بین ایران ایر و ایرباس امضا شد. قرار بود تا قبل از پایان سال 2016 حداقل شش فروند از هواپیماهای مورد قرارداد تحویل ایران ایر شود اما این تجارت گران بین دو شرکت به مانع سخت صدور مجوز از سوی اوفک (سازمان زیرمجموعه وزارت خزانه داری آمریکا) برخورد، ولی پس از گذشت چند ماه این وزارتخانه به تعهدات برجام عمل کرد و مجوز فروش هواپیما برای ایرباس و بویینگ صادر شد. هر چند در این مدت مذاکره با سایر غول های هواپیماسازی مانند بمباردیر، امبائر و میتسوبیشی برقرار بود و مذاکره با میتسوبیشی به مراحل نهایی هم رسید.

هر چند تاکنون تمام مذاکرات حول محور خرید هواپیما از شرکت های هواپیماسازی بود، اما امروز مذاکرات با این شرکت ها برای مشارکت در ساخت قطعات ادامه دارد. یکی از بندهای قرارداد هواپیما از ایرباس مربوط به مشارکت ایران در ساخت قطعات هواپیما برای ایرباس است که گویا این روزها مذاکرات درباره این بند مراحل نهایی خود را می گذراند.

تشکیل کارگروه تأمین زنجیره قطعات با ایرباس

«هسا» شرکت صنایع هواپیماسازی ایران وابسته به سازمان صنایع هوایی ایران که زیرمجموعه وزارت دفاع است تجربه مونتاژ هواپیمای مسافری در ایران با نام «ایران 140» را دارد، اما تجربه تلخی است که مردم ایران خاطره خوبی از این هواپیماهای آنتونوف مونتاژ شده در ایران ندارند و آخرین تاریخ سانحه این مدل هواپیما به دو سال گذشته برمی گردد که پس از یک دقیقه پرواز در حوالی مهرآباد سقوط کرد.

حال ایران با برند قابل قبول تری قصد دارد وارد صنعت هوایی در بخش هواپیماهای مسافری شود، البته این بار خبری از ساخت هواپیما نیست، بلکه قرار است ایران تحت لیسانس ایرباس بخشی از زنجیره تأمین قطعات این برند هواپیماسازی باشد. عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی هم سال گذشته در مراسم سالروز تأسیس ایران ایر که با حضور رئیس جمهوری برگزار شد، اشاره ای به این موضوع داشت و اعلام کرد که ایرباس قرار است دانش ساخت بخشی از بال هواپیما را به ایران منتقل کند.

حال که قرارداد خرید هواپیما از ایرباس در حال نهایی شدن است، موضوع انتقال دانش ساخت قطعات به ایران جدی شده است. اصغر فخریه کاشان، قائم مقام وزیر راه و شهرسازی در گفت وگو با «فرصت امروز» در این باره اظهار داشت: موضع ما در قرارداد با ایرباس موضع قدرت است و به طور قطع در این قرارداد به بحث انتقال تکونولوژی هم فکر کرده ایم و این قرارداد تنها محدود به خرید هواپیما نیست.

وی افزود: کارگروهی بین ایران و نمایندگان ایرباس برای تأمین زنجیره قطعات هواپیما تشکیل شده است. در این کارگروه مذاکراتی انجام شده مبنی بر اینکه امکانات ایران برای پیوستن به زنجیره تأمین قطعات ایرباس بررسی شود و در این کمیته اجرایی نماینده معاونت تحقیقات و فناوری ریاست جمهوری و نماینده وزارت و راه و شهرسازی حضور دارند. همچنین مقصود اسعدی سامانی، دبیر انجمن شرکت های هواپیمایی دراین باره به «فرصت امروز» گفت: انتقال تکنولوژی، ارائه آموزش و مشارکت در ساخت قطعات و تجهیزات در قرارداد ایران با ایرباس و بویینگ از ابتدای مذاکرات مطرح بوده است.

وی با بیان اینکه به طور قطع یکی از بندهای قرارداد با ایرباس مرتبط با انتقال تکنولوژی برای تعمیر و پشتیبانی است، ادامه داد: عرف تمامی قراردادهای خریدوفروش هواپیما در دنیا بر این است که امتیاز تعمیر و نگهداری قطعات در اختیار خریدار قرار گیرد.

هنوز هیچ جزییاتی از مفاد قرارداد خرید 10.5میلیاردلاری هواپیما از ایرباس منتشر نشده و قرار است تا پایان سال میلادی هم منتظر ورود ایرباس های جدید نباشیم، اما موضوعی که مطرح می شود این است که آیا انتقال دانش ساخت بخشی از قطعات هواپیما به شرکت طرف معامله ایرباس یعنی ایران ایر انجام می شود یا اینکه در این بخش از معامله، وزارت راه و شهرسازی به نمایندگی از دولت وارد می شود؟ البته پیش از این وزیر راه و شهرسازی اعلام کرده بود که به دنبال ایجاد شرکت ملی خرید و اجاره هواپیما است. حال باید دید آیا مشارکت ایران در زنجیره تأمین قطعات ایرباس با حضور ایران ایر انجام می شود یا اینکه سایر ایرلاین ها هم می توانند از این فرصت استفاده کنند.

ارتباط با نویسنده : nazila.mahdiani@gmail.com