فرهنگ‌سازی حرف اول را می‌زند

فرهنگ‌سازی و حمایت دولت در بازار آبگرمکن‌های خورشیدی به حدی مهم است که اگر این دو اتفاق مهم صورت بگیرد، ایران می‌تواند سهم خوبی را در بازار صادراتی بسیار مساعدی که در همسایگی کشورمان وجود دارد به خود اختصاص دهد. در همین راستا سراغ یکی از فعالان بازار آبگرمکن‌های خورشیدی رفته‌ایم و در مورد چم و خم کسب وکارش از او پرسیده‌ایم.

نصب نخستین نمونه‌ها در خراسان شمالی

عباس رحیمی، مدیرعامل شرکت سولار پلار با بیان اینکه این شرکت از سال 80 تولید آبگرمکن‌های خورشیدی را آغاز کرده است، می‌گوید: در واقع در ابتدا سازمان انرژی‌های نو پایه‌گذار تولید آبگرمکن‌های خورشیدی بود. وی در ادامه می‌افزاید: در حال‌حاضر آبگرمکن‌های خورشیدی سه گروه مصرف‌کننده دارد که یک بخش افراد ساکن در مناطق فاقد شبکه گازرسانی هستند، گروه دیگر افراد ساکن در ویلاهایی هستند که خارج از شبکه گازرسانی قرار دارند و یک بخش دیگر هم مالکان ساختمان‌های لوکس هستند که به دلیل آنکه می‌خواهند ساختمان‌های متفاوتی داشته باشند، به استفاده از این سیستم‌ رغبت نشان می‌دهند.

رحیمی در مورد میزان سرمایه‌ اولیه‌ این کار می‌گوید: سرمایه اولیه‌ای که در سال 80 به خط تولید آبگرمکن‌های خورشیدی اختصاص دادیم، یک میلیارد و 500 میلیون تومان بود اما در سال‌های بعد میزان این سرمایه را افزایش ندادیم، زیرا خط تولید این آبگرمکن‌ها در زیرمجموعه شرکت پلار قرار گرفت و از همین رو تعداد نیروی انسانی هم کاهش یافت و در حال حاضر نیروی انسانی مستقیم مشغول به کار در این خط تولید حدود 15 نفر است. همچنین به گفته وی فضای مورد نیاز برای تولید آبگرمکن‌های خورشیدی یکهزار و 500 مترمربع است.

نبود کشش لازم در بازار

اما در سال‌های اخیر برخی شرکت‌های فعال در این زمینه خود را از این عرصه کنار کشیده‌اند که مدیرعامل شرکت سولار پلار دلیل آن را نبود کشش لازم در بازار می‌داند. ظاهراً میزان فروش آبگرمکن‌های خورشیدی در داخل برای فعالان این عرصه خیلی هم رضایت‌بخش نیست و آنها سعی می‌کنند از بازار صادراتی که در کشورهای همسایه وجود دارد، بهره ببرند.

در همین رابطه رحیمی اظهار می‌دارد: شاید میزان فروش سالانه آبگرمکن‌های خورشیدی در بازار داخل به 2میلیارد تومان نیز نرسد اما بازار صادراتی بسیار خوبی در کشورهای همسایه وجود دارد و اگر یک شرکت به شکل خوب و منسجم کار کند، می‌تواند در بازار صادراتی نیز حضور خوبی داشته باشد. حتی کشورهایی مانند افغانستان، تاجیکستان و ارمنستان بازار بسیار بهتری نسبت به بازار داخلی دارند، زیرا در این کشورها سوخت وجود ندارد.

هزینه‌های تولیدکنندگان برای فرهنگ‌سازی

یکی از مشکلات تولید و عرضه آبگرمکن‌های خورشیدی بازار آن است، زیرا فرهنگ‌سازی در این زمینه دارای ایراداتی است. مدیرعامل شرکت سولارپلار در این رابطه می‌گوید: حتی اگر قرار باشد برنامه‌ای در مورد فرهنگ‌سازی مصرف آبگرمکن‌های خورشیدی تهیه و پخش شود، تولیدکنندگان باید هزینه‌ آن را پرداخت کنند.

مشکل دیگر مربوط به زیرساخت‌های مهندسی است؛ به این معنی که برای نصب آبگرمکن‌های خورشیدی در پشت‌بام یک خانه یا هر محل دیگری باید لوله آب سرد و گرم تعبیه شده باشد. به گفته رحیمی برای حل این مشکل، مذاکراتی با صاحبان ساختمان‌های نیمه‌کاره انجام شده است تا لوله‌های مربوط به این کار را نصب کنند. البته این کار باید در سازمان‌های نظام مهندسی اصلاح شود.

عدم پیش‌بینی وام برای مصرف‌کنندگان

اما از آنجا که آبگرمکن‌های خورشیدی قیمت نسبتا بالایی دارند و مشتریان هم قدرت خرید بالایی ندارند، قاعدتاً باید تسهیلاتی به مصرف‌کنندگان ارائه شود اما تاکنون چنین اتفاقی رخ نداده است. در همین رابطه رحیمی با اشاره به اینکه برای حل این مشکل به وزارت صنعت، معدن و تجارت هم نامه‌ای مبنی بر اینکه آبگرمکن‌های خورشیدی باید در زمره کالاهای خانگی قرار بگیرد، ارسال شده است، می‌گوید: در شرایطی که انتظار می‌رود به آبگرمکن خورشیدی به‌عنوان یک کالای خاص نگریسته نشود، اما از این موضوع بسیار دور هستیم.

این تولیدکننده در ادامه می‌افزاید: باید تسهیلات در اختیار خریداران قرار بگیرد و اعتقاد من این است که مصرف‌کننده آبگرمکن‌های خورشیدی هم از نظر فرهنگ‌سازی، هم از نظر مهندسی و هم از نظر دریافت وام باید مورد حمایت قرار بگیرد.

یک پله بالاتر از گذشته

اما با تمام مشکلات و‌ ریسک‌هایی که وجود دارد به نظر می‌رسد بازار آبگرمکن‌های خورشیدی نسبت به گذشته یک پله بالاتر رفته است ولی نسبت به آن چیزی که باید باشد و جذاب برای سرمایه‌گذاران، فاصله دارد. با وجود اینکه استفاده از این آبگرمکن‌ها می‌تواند به کاهش مصرف انرژی و پاکسازی محیط‌زیست منجر شود، باید در کشورمان اقدامات جدی‌تری برای ایجاد جذابیت و انگیزه در سرمایه‌گذاران انجام شود.این در حالی است که ترویج استفاده از آبگرمکن‌های خورشیدی موجب توسعه فرهنگ بهینه شدن مصرف انرژی می‌شود.