گزارش «فرصت امروز» درباره سرمایه گذاری در صنعت چیپس و پفک / فرصتی برای سرمایه گذاری حرفه ای

سرمایه گذاری در صنایع تبدیلی به خصوص در بخش صنایع غذایی یکی از مهم ترین و سودآورترین سرمایه گذاری ها در گوشه و کنار دهکده جهانی است. این نوع سرمایه گذاری هنگامی با ارزش افزوده بالاتری خودنمایی خواهد کرد که کشور محل سرمایه گذاری دارای منابع غنی از تولیدات کشاورزی باشد.

این درحالی است که ایران با توجه به اقلیم چهارفصل و همچنین کیفیت بالای محصولات کشاورزی بهترین نقطه برای سرمایه گذاری هدفمند در صنایع تبدیلی غذایی به خصوص صنعت تولید سیب زمینی فرآوری شده است.

براساس آمارهای ارائه شده طی دو دهه اخیر روند رشد سرمایه گذاری و همچنین میزان سرمایه گذاری در این صنعت خاص کشورمان چشمگیر بوده است اما از آنجا که بسیاری از این سرمایه گذاری ها حرفه ای و علمی نبوده است در نهایت تعداد واحدهای تولیدی روبه نزول گذاشته و اکنون واحدهای صنعتی که با اصول علمی احداث شده اند مشغول فعالیت هستند.

  دکتر علی شریعتی، دبیر اسبق اتحادیه تولیدکنندگان چیپس و اسنک و عضو انجمن صنایع غذایی ایران در این زمینه به «فرصت امروز» می گوید: در زمینه صنعت اکسترود یا سیب زمینی های فرآوری شده فرصت های سرمایه گذاری بیشتری وجود دارد. این درحالی است که بخش غلات حجیم شده هم می تواند در کنار آن رشد قابل ملاحظه ای داشته باشد.

شریعتی در ادامه می افزاید: فروش گسترده محصولات غذایی ایران از اوایل دهه 70 در کشورهای منطقه به خصوص عراق و افغانستان باعث شد تا سرمایه گذاری های بالایی در این زمینه صورت گیرد، به این ترتیب سرمایه گذاری های پراکنده استانی به خصوص در استان های شرقی و غربی کشورمان صورت گرفت و تقریبا 250 واحد صنفی تاسیس شد.

دبیر اسبق اتحادیه تولید کنندگان چیپس و اسنک تصریح می کند: این نوع سرمایه گذاری به دلیل افزایش رقابت و همچنین تغییرات ایجاد شده در بازارهای هدف باعث شد تا تولیدهای سنتی در استان های یادشده دیگر مقرون به صرفه نبوده و بسیاری از تولیدی ها یا به کشور هدف منتقل یا اینکه به طور کلی حذف شدند.

وی با اشاره به 93 واحد فعال این صنف در کشورمان به خبرنگار ما می گوید: وزن پایین، حجم بالا و قیمت نازل عاملی است که اصولا در افزایش بازارهای هدف بسیار تاثیرگذار است و در نهایت می تواند بقای یک سرمایه گذاری را تضمین کند. به همین دلیل لازم است مشاوره های کارشناسی دقیقی برای سرمایه گذاران ایجاد شود تا تجربه خوبی از این سرمایه گذاری داشته باشند.

بهترین سرمایه گذاری فرآوری سیب زمینی

این متخصص در صنعت غذایی کشورمان با اشاره به اینکه صنعت تولید غلات حجیم شده و سیب زمینی فرآوری شده زیرمجموعه صنعت شیرینی و شکلات است به خبرنگار ما می گوید: به طور کلی این صنعت به دو بخش غلات حجیم شده با 20درصد از سهم کل تجارت و سیب زمینی فرآوری شده (چیپس و سیب زمینی نیمه سرخ شده) با 80درصد گردش مالی صنعت تقسیم بندی می شود.

شریعتی به علاقه مندان و سرمایه گذاران برای ورود به این صنعت توصیه می کند بهترین گزینه سرمایه گذاری مربوط به تولید سیب زمینی فرآوری شده در دو بخش نیمه پخته و چیپس با نگاه صادراتی است چون سرمایه گذاری در این بخش می تواند ارزش افزوده ای بالای 200 درصد برای آنها به ارمغان آورد.

وی معتقد است با توجه به حجم قابل توجه تولید سیب زمینی در کشورمان کانون های تولید بهترین گزینه سرمایه گذاری در بخش تولید سیب زمینی فرآوری شده است چون امروز بانک ها نیز از این طرح ها به خوبی استقبال کرده و برنامه ریزی می کنند. این درحالی است که سرمایه گذاری برای تولید غلات حجیم شده برپایه ذرت به دلیل اینکه ذرت مورد نیاز باید از کشورهایی مثل برزیل و... وارد شوند زیاد اقتصادی و مفید برای اقتصاد کشورمان نیست.

این عضو انجمن صنایع غذایی ایران می گوید: در شرایط فعلی ورود سرمایه گذاران برای تولید سنتی این محصولات به هیچ عنوان منطقی نیست بلکه لازم است این افراد کاملا هدفمند با رعایت اصول علمی صنعتی وارد شوند، به صورتی که برای سرمایه گذاری در تولید غلات حجیم شده حداقل 3میلیارد تومان هزینه از صفر تا 100 احداث یک کارخانه به ظرفیت  محدود لازم است و برای ورود به تولید سیب زمینی فرآوری شده حداقل به 10 برابر این مبلغ احتیاج است.

35میلیون دلار؛ صادرات کل صنعت

دبیر اسبق اتحادیه تولیدکنندگان چیپس و اسنک درباره میزان صادرات این صنعت نیز می گوید: در کل صنعت چیپس و پفک حدود 35 میلیون دلار صادرات داریم و کشورهای اطراف ایران به عنوان هدف های صادراتی بسیار مناسبی هستند.

وی می افزاید: با افزایش توانمندی و استفاده از تکنولوژی های بالا برای سرمایه گذاری های صنعتی قابل اعتماد می توانیم به بازارهای صادراتی دوردست هم فکر کنیم، اما با درنظر گرفتن بازار 400میلیون نفری اطراف ایران شاید اقتصادی تر باشد در همین محدوده فعالیت اصولی صورت پذیرد. این متخصص صنایع غذایی معتقد است بزرگ ترین آفت این صنعت واردات کالاهای قاچاق در بخش های مختلف کشور به خصوص مرزهای غربی ایران است چون در بخش های مختلف صنعت یادشده ایران دارای توانمندی های مناسبی است و تولید کنندگان می توانند نیازهای داخلی را کاملا تامین کرده و در نهایت صادرات هم داشته باشند.

شریعتی با اشاره به اینکه در این صنعت معضل قاچاق کاملا هدفمند و برنامه ریزی شده است، می گوید: با توجه به حجم بالا و ارزش کم محصولات می بینیم محصولاتی مثل چیپس، اسنک خارجی به خصوص از کشور ترکیه در بازار ایران به وفور دیده می شود، بنابراین اگر بگوییم قاچاق سازمان یافته در این صنعت شکل گرفته دور از واقعیت سخن نگفته ایم.

***

سرمایه اولیه

با درنظر گرفتن توصیه کارشناسان مبنی بر سرمایه گذاری در صنعت سیب زمینی فرآوری شده بد نیست اطلاعاتی از حداقل های موردنیاز سرمایه گذاری در این زمینه داشته باشیم. به این ترتیب برای احداث یک کارخانه تولید چیپس سیب زمینی در دو نوع خلالی و ورقه ای با تولید 1080تن سالانه چیزی حدود 7هزار مترمربع زمین برای بخش های تولید، انبار و اداری نیاز داریم. این کارخانه با توجه به ظرفیت تولید و خطوط تولیدش اشتغال زایی 41نفری خواهد داشت و نزدیک 4400تن سیب زمینی و 490تن روغن احتیاج دارد.

دستگاه های تولید ایرانی هستند و خطوط بسته بندی وارداتی، به این ترتیب مجموعه هزینه مورد نیاز برای این کارخانه در یکی از کانون های تولید سیب زمینی مثل آذربایجان غربی، گرگان و... رقمی نزدیک به 27میلیارد تومان از صفر تا 100 کار است.

***

مجوزهای کسب و کار

با درنظر گرفتن امتیازها و شرایط سرمایه گذاری در صنعت چیپس و پفک ممکن است برخی صاحبان سرمایه علاقه مند به حضور در این صنعت شده و بخواهند به قول معروف از صفر کارشان را شروع کنند.

برای آغاز داشتن یک طرح توجیحی از مقدمات کار است و پس از آن اداره صنایع استان موردنظر دروازه اول خواهد بود. پس از دریافت موافقت نامه اصولی و تصویب طرح نوبت به اداره بهداشت، شرکت آب و فاضلاب، اداره برق و استاندارد است که باید تمام مجوز های موردنظر را نیز از این مراکز تامین کنید. البته این پایان کار نیست چون برای طراحی بسته بندی و محصولاتی که قصد تولید آنها را دارید طرح های مورد استفاده نیز باید از سوی وزارت ارشاد تایید شوند.

***

ریسک ها و تهدید ها

اصلی ترین مانع تولید و سرمایه گذاری در این صنعت را می توان معضل قاچاق آن هم از نوع سازمان یافته عنوان کرد اما اگر از این معضل گسترده در اغلب صنایع کشورمان بگذریم باقی موارد به تصمیم گیری و برنامه ریزی خود صاحبان سرمایه بستگی خواهد داشت.

به عبارت دیگر احداث کارخانه در کانون های تولید مواد اولیه برای کاهش هزینه حمل، استفاده از سیستم های نوین برای افزایش بهره وری و دوری از سرمایه گذاری های سنتی مواردی هستند که می توان از آنها به عنوان موانع تولید یاد کرد.

این درحالی است که نباید فراموش کنیم در بخش ذرت حجیم شده وابستگی به مواد اولیه وارداتی نکته دیگری است که باید سرمایه گذاران درباره آن خوب دقت داشته باشند تا جریان ورود مواد اولیه به خط تولید به هر دلیل قطع نشود چون وقتی ماده اولیه تامین نشده باشد در واقع خطوط تولید و کارگران بیکار خواهند بود.