محمد جواد ظریف، در همایش دیپلماسی هستهای که در دانشگاه علامه طباطبایی در حال برگزاری است در نخستین اظهارنظرش پس از مذاکرات اخیر با 1+5 گفت: هیچ روش دیگری غیراز مذاکرات نمیتواند موضوع هستهای ایران را حلوفصل کند. وی با بیان اینکه قصد دارد دستاوردهای یک سال و نیم گذشته مذاکرات هستهای ایران با 1+5 را ارائه کند، افزود: مذاکرات به پایان موفقیتآمیز خود نزدیک شده است. در طول 10 سال گذشته تا بدین حد به حل و فصل موضوع هستهای نزدیک نبودهایم.
ظریف گفت: مذاکره کار دشواری است. مذاکره فرازونشیب دارد. مذاکره بالا و پایین دارد. مذاکره بین دو طرف که همفکر هستند، صورت نمیگیرد، مذاکره معمولا بین دو طرفی صورت میگیرد که دیدگاههای متفاوتی دارند، اما با 10 دور مذاکره که شاید فقط در این دور آخر در دور دهم شخص بنده متجاوز از 70، 80 ساعت مذاکره رودرروی دوجانبه، سهجانبه، پنججانبه، شش جانبه، هفت جانبه که دیگر تعداد جانبههای آن هر چه بخواهید هست داشتهام. این فراز و نشیب زیاد است، اما در پایان این مذاکرات اگر به بیانیه وین و مصاحبهها توجه کنیم، همه طرفها اعلام کردند، به توافق بسیار نزدیک شدهایم، حتی یکی از مذاکرهکنندگان که قبلا معمولا نظرات بسیار منفی حتی نزدیک توافق ژنو هم نظر بسیار منفی داشت بعد از توافق وین برای نخستین بار گفت که برای نخستین بار احساس کردم که راهحل پیش روی ماست.
رییس دستگاه دیپلماسی کشورمان با اشاره به مذاکرات هستهای ایران با 1+5 گفت: امروز نه تنها سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران بلکه منطقه و جهان به دنبال رسیدن به تفاهم در برنامه صلحآمیز هستهای کشورمان هستند و این امر بسیار مهم است و طلیعه بسیار خوبی از همکاریهای سازنده را نشان میدهد و آثار و مواهب بسیار مهمی را برای کشور به دنبال خواهد داشت.
وزیر امور خارجه کشورمان روشن بودن افقهای مذاکرات را با وجود فراز و نشیبهای بسیار موجود در این روند یکی دیگر از دستاوردهای یک سالونیم مذاکره تیم هستهای کشورمان خواند و افزود: روشن بودن افق آینده در عین تمام چالشهای موجود در مذاکرات که طبیعت هر مذاکرهای است و اینکه شرایط به هیچ وجه امکان ندارد به یک سال و نیم قبل از مذاکرات بازگردد، از دستاوردهای ما محسوب میشود.
ظریف پس از روشن شدن افقهای مذاکرات دومین دستاورد این عرصه را تغییر تصور طرفهای مذاکره نسبت به الگوی رفتاری جمهوری اسلامی ایران دانست و خاطر نشان کرد: این تغییر نگاه نسبت به ایران برای آینده کشور هم در عرصه مذاکرات بسیار ضروری است. زیرا همواره غربیها از نحوه مذاکره کردن ایرانیها گمان میکردند ما در مذاکرات به دنبال وقتکشی، چانهزنی بازار فرشفروشی، امتیاز دهی در آخر وقت یا عنوانهای دیگری که به رفتار ایرانیها در عرصه مذاکرات میدادند، هستیم. و این باعث میشد تا در هر مذاکرهای ما نتوانیم به اهداف خود دست یابیم. حتی موسسه صلح امریکایی هم در کتابی که درباره روش مذاکره ایرانی منتشر کرده، آورده است که روش مذاکره ایرانیها همانند روش معامله فرشفروشان ما در بازار است و آن را نمود مذاکره ایرانی میداند.
ظریف تاکید کرد: تیم مذاکرهکننده هستهای ایران در مذاکرات خود کاملا روشنگر بود و ابهام زدایی کرد و از همه مهمتر اینکه ما در مذاکرات هستهای از زبانبینالمللی استفاده کردیم، زبانیکه برای طرف مقابل ما کاملا قابل فهم باشد. از این طریق طرفهای مقابل هم به استواری دیدگاههای ما و هم مظلومیت مردم ما واقف میشوند. این روند در مذاکرات هستهای به خوبی انجام شد و همانطور که مقام معظم رهبری فرمودند: ما هر قرار عاقلانه و عادلانه را قبول میکنیم، ولی زیر بار حرف زور و زیادهخواهی نخواهیم رفت. ما دستاوردهای خود را حفظ کردیم و تاکنون هیچ عقبگردی نداشتهایم و ساختار برنامه هستهای ایران در هر تفاهمی حفظ شد. همه میدانند که نه تنها ساختار برنامه هستهای ما حفظ میشود، بلکه برنامه هستهای ما تا رسیدن به مرحله صنعتی ادامه خواهد داشت.
وی تولید احترام برای کشور را یکی دیگر از دستاوردهای مذاکرات هستهای دانست و گفت: مردم دنیا امروز به مردم ایران و روش ما احترام میگذارند و همچنین محاسبات دشمنان ما نیز به هم خورده است و دیگر تیغ آنها برش ندارد. باز هم تاکید میکنم که 84 درصد جامعه یهودی امریکا به نتانیاهو یک نه بزرگی گفتند و این نشان میدهد که با وجود همه تبلیغات سیاسی آنها این روش مذاکراتی ما بود که در نهایت پاسخ داد.
ظریف تاکید کرد: در یک کلام امروز ایران امنتر، پرنفوذتر و آسیبناپذیرتر از گذشته است و به امید خدا این روند با مقاومت مردم ایران و ایستادگی آنها و همچنین با منطق و تعامل و گفتوگو و رسیدن به فهم مشترک به شکل تصاعدی افزایش خواهد یافت.
وزیر امور خارجه کشورمان آینده کشور را به سمت بهتر شدن خواند و تاکید کرد: وضعیت هیچگاه مانند گذشته نخواهد شد. ساختاری که در دنیا علیه ایران در پروژه ایران هراسی ساخته بودند، در هم شکسته است. همچنین ساختمان تحریمها نیز به هم ریخته و این شرایط قابل تکرار دوباره نیست. سیاست مقام معظم رهبری مبتنی بر اقتصاد مقاومتی ایران را آسیبناپذیرتر کرده و از برندگی تحریمها علیه ایران کاسته است. همچنین فشار بر طرفهای مذاکرهکننده یکی از سیاستهای دولت است که آن را افزایش خواهد داد، ضمن اینکه ما معتقدیم، طرفهای مذاکرهکننده ما به این جهت رسیدهاند که باید با ایران مذاکره کنند و رفتار آنها نشاندهنده این واقعیت است. وی افزود: امریکا قدر قدرت نیست. هیچ کس، هیچ کشوری در دنیا قدر قدرت نیست؛ یک قدر قدرت لایزال وجود دارد که آن هم خدا است.