لغو تحریم ها و بازگشت سرمایه گذاران به ایران باعث شده اولویت های عمرانی کشور از صرف تکمیل پروژه ها به سمت اهدافی به منظور تقویت مزیت های نسبی حرکت کند؛ اهدافی که رسیدن به آنها، به معنای ساخت پروژه هایی متناسب با شرایط ملی کشور خواهد بود.
شرایط خاص آب و هوایی ایران و قرار گرفتن کشور در مسیرهای پرتردد ترانزیتی از یک سو و نیاز به بهبود روش های ساخت واحدهای مسکونی جدید از سوی دیگر باعث شده وزارت راه و شهرسازی به شکلی جدی به طرح هایی فکر کند که در طول سال های گذشته کمتر اجرایی شده اند؛ طرح هایی که یک محور اصلی خواهند داشت و آن سیمان است.
صحبت از بالا بردن سهم سیمان در طرح های عمرانی از چند سال قبل و در طرح های راهسازی مطرح شد. بالا رفتن قیمت قیر و البته بررسی هایی که نشان می داد عمر جاده های آسفالت در ایران چندان بالا نیست باعث شد وزارت راه وشهرسازی به فکر استفاده از روش بتن غلتکی بیفتد. این روش که برای نخستین بار در طرحی مانند آزادراه اصفهان - شیراز مورد استفاده قرار می گیرد از یک سو با ساختار آب و هوایی ایران سازگاری بیشتری دارد و از سویی با توجه به مزیت بالای صادرات قیر در قیاس با سیمان، یکی دیگر از حوزه های صادراتی ایران را تقویت می کند.
این افزایش سهم سیمان، در حوزه مسکن نیز وارد خواهد شد. مظاهریان معاون مسکن و ساختمان وزیر راه وشهرسازی در این باره گفته سیمان محصولی کم قیمت و حجیم است و با توجه به تولید فراوان سیمان در کشور و حمایت از تولیدات داخلی به نظر می رسد که بهتر است حرکتی برای استفاده بیشتر بتن به جای فولاد در ساختمان های کشور ایجاد شود، چون ظرفیت سازی خوبی در کشور صورت گرفته و سازه های بتنی منطبق با شرایط آب و هوایی ایران هم هست.
این مزایای غیر قابل چشم پوشی باعث شده طرح های افزایش استفاده از سیمان به عنوان یک اولویت جدی از سوی وزارت راه و شهرسازی دنبال شود؛ اولویتی که این روزها با یک ابهام جدی رو به رواست و آن احتمال افزایش 17 درصدی قیمت سیمان در آینده نزدیک است. این احتمال که با توجه به تصمیمات اتخاذ شده قطعی به نظر می رسد، باعث شده وزارت راه و شهرسازی طرح هایی را برای مدیریتش تصویب کند که مظاهریان از آن به عنوان دیپلماسی سیمان یاد می کند. براساس گفته های وی، سه راهکار وزارت راه و شهرسازی (حمایت های مالی، اقدامات وزارت راه و شهرسازی و اقدامات علمی- ترویجی) برای استفاده از بتن به جای فولاد در پروژه های عمرانی است و لیزینگ سیمان یکی از گزینه هایی است که می تواند در چارچوب حمایت های مالی در دستور کار قرار گیرد.
توافقات مالی 5 برابر می شود
دبیر انجمن کارفرمایان صنعت سیمان طرح اجرای لیزینگ در این صنعت را روشی می داند که تا پیش از این نیز اجرایی می شده و در آینده می تواند گسترش پیدا کند. عبدالرضا شیخان در گفت وگو با «فرصت امروز» اظهار کرد: سال گذشته توافقی با وزارت راه وشهرسازی داشتیم که طی آن پیمانکاران تا سقف یک میلیون تن، سیمان مورد نیاز خود را دریافت و پس از پرداخت 20 درصد به شکل نقد مابقی را در انتها تسویه می کردند.
به گفته وی، براساس مقدمات ابتدایی در نظر گرفته شده در سال جاری این فرآیند فروش غیر نقدی سیمان به 5میلیون تن می رسد، زیرا براساس گفت وگو های صورت گرفته بنا بر آن شده قیر با توجه به ارزش افزوده بالاتر در صادرات محوریت یابد و در طرح های داخلی با توجه به مزیت های موجود از سیمان و بتن استفاده شود.
شیخان افزود: خوشبختانه با توجه به واردات ماشین آلات و فناوری های نوین، امکان استفاده از روش بتن غلتکی فراهم آمده و امیدواریم در جریان پیگیری های آینده امکان استفاده از این روش و بالا رفتن سهم سیمان افزایش یابد.
احسان رجبی شاد، کارشناس مسکن و مدیر پروژه شرکت ساختمانی هوسم نیز در گفت وگو با «فرصت امروز» به اهمیت تغییر سبک در ساخت و ساز واحدهای مسکونی پرداخت و گفت: با توجه به وضعیت آب و هوایی مرطوب ایران در بسیاری از شهرها استفاده از آهن چندان به صرفه نیست و عمر مفید ساختمان پایین می آید. این در شرایطی است که بتن با توجه به هزینه کمتر و دوام بالاتر قطعا جزو گزینه های مناسب خواهد بود.
وی درباره احتمال افزایش قیمت سیمان و تاثیر آن در بالا رفتن هزینه های ساخت و ساز نیز اظهار کرد: این افزایش قیمت با توجه به اینکه سیمان کالای ارزانی است در طرح های کوچک چندان اثری ندارد و در طرح های بزرگ تر نیز با توجه به برنامه ریزی هایی که در حوزه لیزینگ یا فروش غیر نقدی طراحی شده قطعا کار پیش خواهد رفت. این در شرایطی است که قیمت کالای مقابل سیمان یعنی آهن چندان ثابت نیست و از این رو ثبات نرخ ها نیز به محوریت یافتن سیمان کمک بیشتری خواهد کرد.
هرچند تغییر سبک جدی در راه سازی و خانه سازی ایران امری زمان بر خواهد بود که باید در چند محور مجزا پیگیری شود اما برنامه ریزی وزارت راه وشهرسازی و همراهی و موافقت سرمایه گذاران بخش خصوصی در عرصه تولید سیمان نشان از گشایش در حوزه ای می دهد که نتیجه آن حرکت ایران به سمت حوزه ای است که بیشترین مزیت نسبی را در امور زیربنایی دارد.
ارتباط با نویسنده : j.hashemi1992@gmail.com