سوییفت گام آخر برای ورود ایرباس‌های جدید

به دنبال افزایش تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه اقتصاد ایران، سوییفت در اسفندماه سال 90 اعلام کرد که تعدادی از بانک‌های ایرانی را که از سوی اتحادیه اروپا تحریم شده‌اند، از فهرست مشترکان خود خارج می‌کند. فهرستی که عدم حضور در آن باعث می‌شد امکان تبادل ارز و اطلاعات برای بانک‌های ایرانی در فضای بین‌الملل عملا متوقف شود.

هرچند در چارچوب تحریم‌های سوییفت برخی از بانک‌های خصوصی ایران توانستند با دشواری‌های زیاد شرایطی را فراهم کنند که ارتباط‌شان با این شبکه بین‌المللی برقرار بماند اما محدود شدن جدی فضا برای کشور در عرصه اقتصادی کار را عملا به جایی رساند که ارتباط ایران با این عرصه قطع شد. ارتباطی که با نهایی شدن مذاکرات هسته‌ای و براساس توافقی که ایران با 6کشور قدرتمند جهان داشت، از چند هفته قبل بار دیگر برقرار شد.

هرچند سوییفت قبول کرده بانک‌های ایرانی در مدت زمانی کوتاه‌تر نسبت به شرایط معمول خود را به این شبکه وصل کرده و امکان تبادل اطلاعات دوباره را داشته باشند اما هنوز برخی از مشکلات و مسائل در این راستا باقی مانده که نهایی شدن قراردادهایی که نیاز به تبادل ارز در فضای بین‌المللی دارد را با مشکل مواجه می‌کند و در این بین قطعا یکی از اصلی‌ترین این قراردادها بحث خرید 118 فروند ایرباس جدید از سوی ایران ایر است. در طول هفته‌های گذشته با به نتیجه رسیدن مذاکرات طرف ایران با مسئولان شرکت ایرباس، بنا شد 118 هواپیما به شکلی نو و در قالب قراردادی بلندمدت به ایران داده شود.

در این بین هرچند در گمانه‌زنی‌های ابتدایی بنا بر آن بود که چند فروند از هواپیماها در فاصله‌ای کوتاه به ناوگان هوایی ایران اضافه شوند اما به نظر می‌رسد برخی مقدمات اجرایی تا زمان نهایی شدن اجازه این انتقال را نخواهند داد. در این بین آنچه اهمیت زیادی خواهد داشت، چگونگی انتقال منابع مالی مربوط به خرید این هواپیماهاست. در قراردادی که ایران با ایرباس به امضا رسانده، رقمی حدود 10میلیارد دلار باید جابه‌جا شود که براساس آن 15 درصد از منابع از سوی ایران پرداخت شده و مابقی از طرف شرکت ایرباس و با استفاده از فاینانس تامین خواهد شد.

هر دو طرف مالی این قرارداد نیاز به نهایی شدن کار بانک‌های ایرانی در فضای سوییفت دارند و از این رو باید دید آیا با رفع این مشکل، امکان ورود هواپیماها به ایران در اسرع وقت فراهم خواهد شد یا آن طور که نماینده سابق ایران در ایکائو می‌گوید، احتمال طولانی شدن این فرآیند نیز وجود خواهد داشت.

نهایی کردن قرارداد خرید هواپیما زمان‌بر است

علیرضا منظری، نماینده سابق ایران در سازمان ایکائو معتقد است که نیاز ضروری ایران به هواپیماهای جدید و شرایط سیاسی به وجود آمده پس از اجرای برجام باعث شده که قرارداد مربوط به خرید این هواپیماها سرعت زیادی بگیرد. در غیر‌این صورت زمانی 7 تا 8 ماهه به‌عنوان زمان طبیعی برای قرارداد خرید هواپیماها به حساب می‌آید.

وی در گفت‌وگو با «فرصت‌امروز» صحبت از نهایی شدن سوییفت در قرارداد اخیر ایران با ایرباس را مقدمه‌ای الزامی دانست و گفت: آنچه که در حال حاضر از سوی دو طرف به امضا رسیده و بناست اجرایی شود، قرارداد اصلی و شاکله کلی پروژه‌ای خواهد بود که در سال‌های آینده نهایی می‌شود. هر یک از بخش‌های این قرارداد مقدمات و جزییاتی دارند که باید در زمان مربوط به خود و در حضور طرف‌های مذاکره‌کننده دو طرف نهایی شوند.

معــاون سـابق سازمان هواپیمایی کشوری تاکید کرد: با توجه به اینکه شاکله اصلی قرارداد از سوی دو طرف نهایی شده و به نظر نمی‌رسد مشکل خاصی در اجرای آن وجود داشته باشد، ورود این ایرباس‌ها به ایران بدون محدودیت انجام خواهد شد. اما آنچه که بیشترین دقت باید بر سر آن صورت گیرد، بحث چگونگی انتقال منابع مالی مربوط به این قرارداد است که به نظر می‌رسد هر دو طرف روی آن تاکیدی جدی دارند. از یک سو منابع مالی که از سوی ایران جابه‌جا می‌شود و از سوی دیگر فاینانسی که باید از طرف ایرباس اختصاص پیدا کند، هر دو نیاز به اتصال به شبکه بین‌المللی بانکی دارند و این مهم باید در جریان مذاکرات آینده دو طرف نهایی شود.

مرتضی دلخوش، کارشناس بازارهای مالی نیز در گفت‌وگو با «فرصت امروز» اتصال ایران به شبکه سوییفت را امری قطعی و غیر‌قابل انکار دانست و گفت: با اجرایی‌شدن برجام حق بازگشت بانک‌های ایرانی به شبکه سوییفت به رسمیت شناخته شده و به نظر نمی‌رسد این موضوع در آینده نیز مشکل خاصی داشته باشد.

وی با بیان اینکه ایران برای فعالیت‌های اقتصادی خود به شبکه سوییفت نیاز خواهد داشت، تاکید کرد: این شبکه در سال‌های گذشته نیز قبل از موج آخر تحریم‌ها از سوی بانک‌های ایرانی مورد استفاده قرار می‌گرفت و از این رو مشکل و محدودیت خاصی برای اجرای آن از طرف سازمان‌ها و بانک‌های فعال در کشور وجود نخواهد داشت، بلکه تنها این امر به این دلیل طولانی شده که ایران چند سالی از این فضا دور بوده است و باید شرایط برای برقرار کردن دوباره این ارتباط فراهم شود. در این بین چگونگی مذاکره ما با طرف‌های خارجی برای استفاده از تمام ظرفیت آنها و البته قیمت پایین برای خدماتی که به ایران ارائه می‌شود، اهمیتی جدی دارد که باید هم از سوی دولت و هم از سوی دیگر ارگان‌ها پیگیری شود.

هرچند وزارت راه و شهرسازی اعلام کرده، آنچه با ایرباس به امضا رسیده، در حال حاضر یک پیش قرارداد است و باید شرایط برای نهایی کردن مقدمات لازم جهت رسیدن به قرارداد قطعی فراهم شود، اما با توجه به مسئولیت دو طرف در قبال صحبت‌های صورت گرفته، ورود این هواپیماهای جدید به ایران امری قطعی است. موضوعی که تنها برای نهایی شدنش به فراهم آمدن مقدمات لازم اجرایی احتیاج است که در طول هفته‌های آینده می‌توان به نهایی شدن‌شان امید زیادی داشت.

* ارتباط با کارشناس: j.hashemi1992@gmail.com