چرا سرمایه‌گذاران رغبتی برای ورود به صنعت کاغذ ندارند؟

شاید به جرات بتوان گفت سرمایه‌گذاری در صنعت کاغذ کم‌کم در میان سرمایه‌گذاران رو به فراموشی رفته است. این در حالی است که سیاست‌های دولت بر افزایش مطالعه و کتابخوانی تاکید دارد و انتظار می‌رود این بخش با حمایت‌های ویژه تقویت شود تا چاپ کتاب‌های مختلف با قیمت‌های پایین‌تری در دسترس مردم قرار گیرد. در این گزارش سعی بر این است که علل کاهش سرمایه‌گذاری در صنعت کاغذ بررسی شود.

وزارت صنعت یکی از مهم‌ترین عوامل بی‌رغبتی حضور سرمایه‌گذاران در صنعت کاغذ را حقوق ورودی پایین آن دانست و اعلام کرد: تلاش‌های این وزارتخانه هم برای تغییر تعرفه واردات برای حمایت از تولید داخل تاکنون نتیجه‌بخش نبوده است.

به گزارش وزارت صنعت، معدن و تجارت، هر چندکه این وزارتخانه تولید کاغذهای چاپ، تحریر و روزنامه را در اولویت سرمایه‌گذاری قرار داده است اما رغبتی از سوی سرمایه‌گذاران برای ورود به این صنعت وجود ندارد. به نظر می‌رسد که یکی از مهم‌ترین علل آن حقوق ورودی پایین است که باعث عدم صرفه اقتصادی و سرمایه بر بودن این صنعت شده و سرمایه‌گذاران تمایلی به سرمایه‌گذاری در این زمینه‌ها نداشته باشند.

مصرف کاغذ در هر کشور نشان‌دهنده وضعیت اقتصادی آن کشور بوده و یکی از شاخص‌های مهم رشد فرهنگی آن جامعه محسوب می‌شود. تولید خمیر کاغذ و کاغذ با توجه به فرآیند نسبتا پیچیده آن می‌تواند بیانگر وضعیت صنعتی کشورهای مختلف باشد.

در سال‌های اخیر سیستم‌های اطلاع‌رسانی انفورماتیک رشد چشمگیری داشته و این امر سبب شده مصرف برخی کاغذها مشخصا کاغذ روزنامه در جهان کاهش یابد. هر ساله با گسترش و توسعه سیستم‌های رایانه‌ای، تولید و بالطبع مصرف برخی کاغذها بالاخص کاغذ روزنامه کاهش یافته است. چالش‌ها و مشکلات فرا‌روی تولید، مصرف و واردات کاغذهای چاپ، تحریر و روزنامه کشور حاکی از ضرورت حمایت همه‌جانبه از این صنعت است.

کمبود چوب مورد نیاز برای تولید کاغذ در کشور و عدم تولید خمیر کاغذ از یک سو و پایین بودن بازیافت کاغذ و موانع به وجود آمده در تامین مواد اولیه از سوی دیگر از مشکلاتی است که همچنان فعالان این بخش را درگیر خود کرده است. همچنین ظرفیت پایین تولید، افزایش نرخ ارز و اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها را می‌توان از دلایل عمده افزایش قیمت چوب و کاغذ دانست.

در این راستا توسعه زراعت چوب برای تامین نیاز فصلی و آتی صنایع چوب به‌عنوان راهکار طولانی‌مدت تهیه کاغذ کشور امری بسیار ضروری است همچنین واردات مواد اولیه صنایع چوب به‌عنوان راهکار کوتاه‌مدت باید در دستور کار وزارت جهاد کشاورزی قرار گیرد.

حداکثر ظرفیت تولید کاغذ در داخل 700 هزار تن است و یک‌میلیون و 300هزار تن مابقی به‌صورت واردات تامین می‌شود. به این ترتیب تنها صنایع داخلی تعیین‌کننده قیمت‌ها نیستند و نقش اساسی را بازار جهانی بازی می‌کند. در حال حاضر 2 شرکت در زمینه تولید این کاغذها در کشور فعالیت می‌کنند؛ یکی شرکت صنایع چوب و کاغذ مازندران با ظرفیت اسمی 94 هزار تن در سال و دیگری گروه صنایع کاغذ پارس که با ظرفیت اسمی 85 هزار تن کاغذ چاپ و تحریر فعال است.