بسیاری از سرطانها قابل پیشگیریاند. تعدادی از این بیماریها اگر به موقع تشخیص داده شوند كاملا قابل درمان خواهند بود. در واقع نیمی از افرادی كه به سرطان مبتلا میشوند فرصت خوبی برای زنده ماندن دارند. این یک واقعیت مسلم است که بسیاری از علل بیماری سرطان و اقداماتی كه در جهت كاستن از خطرات آن است، شناخته شده است. در حال حاضر، بسیاری از سرطانها چون زود تشخیص داده میشوند، میتوان بیمار را تا حد زیادی زنده نگهداشت و بیمار میتواند به زندگی خود ادامه دهد این مهم با انجام خودآزمایی و غربالگری امكانپذیر است.
وجود توده در هرجایی از بدن مانند پستان یا بیضه، تغییر در یك خال پوستی، زخمی كه بهبود نمییابد، سرفه یا گرفتگی صدا بهطور مداوم، سوءهاضمه یا اختلال در بلع بهطور مداوم، تهوع یا سرفه خون آلود، تغییر در عادتهای طبیعی روده مانند اسهال یا یبوست بهطور دائم، وجود هرگونه خون در ادرار یا مدفوع و هر خونریزی غیرطبیعی واژینال، كاهش وزن غیرقابل توجیه و بیاشتهایی غیرقابل توجیه. داشتن هریك از علائم فوق به معنای وجود سرطان نیست، اما باید فورا به پزشك مراجعه كنید تا وضعیت موجود كاملا ارزیابی شود. باید دانست پیشگیری از سرطان به سن خاصی محدود نیست و باید با تغییرات تدریجی در مسیر زندگی سعی در اصلاح شیوه زندگی خود و جامعه کرد. در این قسمت به توضیحاتی پیرامون راههای پیشگیری از سرطان میپردازیم.
سیگار نكشید
سیگار نكشیدن بزرگترین عامل پیشگیری از سرطان است. 30درصد از مرگ و میر تمام سرطانها به دلیل كشیدن سیگار است. آمار سالانه مرگومیر ناشی از كشیدن سیگار عبارتند از: بیش از 31هزار فوت بهعلت سرطان ریه، بیش از 13هزار فوت به علت سرطان مری، حنجره، مثانه، كلیه، لوزالمعده و معده بیش از 66هزار مرگ به علت دیگر بیماریها. سرطان ریه شایع ترین سرطان در مردان و مقام دوم شیوع را در زنان دارد. اگر شما هر روز 25عدد سیگار بكشید نسبت به یك فرد غیرسیگاری 25 بار بیشتر در معرض خطر سرطان ریه قرار میگیرید و هرچه در سنین پایینتری سیگار كشیدن را شروع كنید، امكان ابتلا به سرطان ریه بیشتر میشود.
چگونه خطر ابتلا را كم كنیم؟
مهمترین راه قطع سیگار است و بهترین راه این است كه هرگز سیگار كشیدن را شروع نكنید. به محض قطع سیگار خطر پیشرفت سرطان متوقف میشود، مگر آنكه تومور قبل از آن پیشرفت كرده باشد. پس از همین امروز سیگار كشیدن را قطع كنید.
رژیم غذایی مناسب داشته باشید
تخمین زده شده كه 35درصد سرطانها احتمالا با رژیم غذایی در ارتباطند. سرطانهایی كه وابسته به رژیم غذایی هستند، عبارتند از: سرطانهای سیستم گوارش، پستان، پروستات. رژیمهای سرشار از میوهجات و سبزیجات مختلف شما را در برابر سرطانها محفوظ نگه میدارد. غذاهای پرچرب، غذاهای سرخكردنی، كبابی، غذاهای نمك سود و غذاهای كپك زده میتوانند در ایجاد چاقی نقش داشته باشند.
ارتباط بین چاقی، سرطان پستان، رحم در زنان و پروستات در مردان وجود دارد. در مورد سرطان پستان این مسئله فقط در مورد زنان چاقی كه به دوران یائسگی رسیدهاند، صدق میكند. هیچ آزمایش تاییدشدهای وجود ندارد كه ویتامینها یا املاح معدنی میتوانند شما را در برابر سرطان حفظ كنند.
تحقیق در مورد افزودنیهایی مانند مواد نگهدارنده، چاشنیها و عامل سرطان بودن آنها ادامه دارد. بنابراین، جهت كاهش احتمال خطر از راهکارهای زیر استفاده کنید.
1- میوه و سبزیها را بیشتر مصرف كنید
2- غذاهای حاوی فیبر زیاد مصرف كنید
3- از غذاهای چرب كمتر استفاده کنید.
از تماس زیاد با نور خورشید بپرهیزید:
مقدار زیادی از نور خورشید میتواند به سرطان پوست منجر شود.
پوستهای روشن بیشتر در معرض این خطر قرار دارند. میزان اشعه ماوراء بنفش برای پوست مضر است. آفتاب سوختگی قطعا برای پوست مضر است و میتواند خطر جدی برای سرطان پوست باشد.
جهت كاهش خطر:
- ضایعات ناشی از آفتاب را درمان كنید. هرگز اجازه ندهید پوست شما بسوزد.
- از سایه استفاده كنید و سعی كنید هنگام ظهر زیر نور خورشید قرار نگیرید.
- از ضد آفتاب مناسب استفاده كنید (عموما SPFهای بالاتر از 15 مناسبند).
بهطور منظم ورزش كنید و از مصرف الكل بپرهیزید
ورزش منظم سبب تنظیم وزن و فعالیتهای بدنی میشود و از ایجاد بسیاری بیماریها از جمله سرطان پیشگیری میکند. مصرف الكل در ایجاد بسیاری از سرطانهای دهان، گلو، حنجره، مری، كبد و لوزالمعده نقش دارد. مصرف الكل و دخانیات احتمال ایجاد سرطان را بهشدت افزایش میدهد.
بهطور مرتب جهت معاینه و بررسی به پزشك خود مراجعه کنید
باید توجه داشت كه بسیاری از سرطانها تنها با معاینه پزشكی و آزمایشات تكمیلی تشخیص داده میشوند. غربالگری روشی برای تشخیص زودرس بیماری در افراد بدون نشانه با هدف کاهش میزان گسترش بیماری و مرگ ومیر ناشی از آن است. میتوان گفت، بسیاری از سرطانها در صورت تشخیص به موقع قابل درمان هستند. عمدهترین سرطانهایی كه میتوان با معاینه و آزمایش غربالگری در مرحله اولیه آنها را تشخیص داد و درمان كرد شامل سرطان پستان، سرطان دهانه رحم و سرطان روده بزرگ و پروستات می شود.