طبق آمار بانک مرکزی 113هزار میلیارد تومان تسهیلات بانکی در سال جاری در پنج ماهه ابتدایی سال پرداخت شده است که تا پایان سال احتمال افزایش رقم این تسهیلات بیش از پیشبینیهای بانک مرکزی که 240هزار میلیارد تومان برآورد شده است میرود.
در این رابطه ولیالله سیف، رییس کل بانک مرکزی از افزایش این مبلغ به حدود 285هزار میلیارد تومان تسهیلات بانکی تا پایان سال خبر داده است که نشان میدهد بانکها تا انتهای سال باید حدود 150هزار میلیارد تومان وام پرداخت کنند. با توجه به اینکه نقش بانکها در اقتصاد ایران بسیار پررنگ بوده و تسهیلات بانکی بهعنوان مکمل سرمایه تولیدکننده میتواند نقش مهمی در سرمایهگذاری و رشد تولید و درنهایت ارزش افزوده و رشد اقتصادی داشته باشد، میزان تخصیص این تسهیلات از درجه بالای اهمیت برخوردار است.
تخصیص 11.1درصد وامها برای ایجاد در بخشهای اقتصادی
طبق آمار اعلام شده بانک مرکزی بخش کشاورزی 6300 میلیارد تومان، صنعت و معدن 36هزار میلیارد تومان و مسکن و ساختمان 15هزار میلیارد تومان تسهیلات دریافت کردهاند که این رقم نسبت به پنج ماهه ابتدایی سال گذشته افزایش نشان میدهد.
در بخش کشاورزی این افزایش تسهیلات 1600 میلیارد تومان، بخش صنعت و معدن 17هزار میلیارد تومان و مسکن و ساختمان 8000 میلیارد تومان نسبت به سال گذشته بوده است. در بخش بازرگانی هم با افزایش تسهیلات از 10هزار میلیارد تومان به 14هزار میلیارد تومان، 4هزار میلیارد تومان افزایش تسهیلات و در بخش خدمات از 28هزار و 800 میلیارد تومان به 40هزار میلیارد تومان، 11هزار و 200 میلیارد تومان افزایش تسهیلات گزارش شده است.
همچنین بخش تامین سرمایه در گردش متعلق به بخشهای تولیدی و خدماتی 59.3درصد میزان تسهیلات را به خود اختصاص دادهاند و بیش از 67هزار و 261 میلیارد تومان تسهیلات را دریافت داشتهاند که نشاندهنده بیشترین تخصیص تسهیلات بانکی به این بخش است. بانکها حدود 12هزار و 550 میلیارد تومان معادل 11.1درصد از کل وامهای پرداختی خود را برای «ایجاد» در بخشهای اقتصادی تخصیص دادهاند که بعد از تامین سرمایه در گردش بیشترین سهم را داشته است.
مسکن سومین محل برای تزریق منابع بانکی
تا پایان مردادماه «مسکن» سومین محل برای تزریق منابع بانکی بوده و حدود 9900 میلیارد تومان از معدل 8. 7درصد از تسهیلات 113هزار میلیارد تومانی بانکها برای خرید مسکن هزینه شده است. همچنین بالغبر 7461 میلیارد تومان از تسهیلات بانکی در پنج ماهه اول امسال برای «خرید کالای شخصی» به متقاضیان پرداخت شده که معادل 6.6درصد کل منابع پرداختی است.
سهم «توسعه» در 113هزار میلیارد تومان تسهیلات بانکی حدود 6700 میلیارد تومان یعنی فقط معادل ششدرصد بوده است. اما کمترین میزان پرداخت وامهای بانکی برای «تعمیر» بوده است بهگونهای که 2.6درصد و بهعبارتی حدود 2900 میلیارد تومان برای این بخش پرداخت شده است. در عین حال مابقی (5. 9درصد) منابع پرداختی از فروردین تا مرداد سال جاری به سایر بخشهای اقتصادی اختصاص یافته که حدود 6600 میلیارد تومان است.
نظام تامین مالی بانکمحور
پیش از این ولیالله سیف، رییس کل بانک مرکزی در نشست مدیران شرکتهای هلدینگ و سرمایهگذاری کشور با معاون اول رییسجمهور درباره نحوه سیاستگذاری در تخصیص این تسهیلات اظهارداشت: اولویت اول تسهیلات بانکی را برای تامین سرمایه در گردش قرار دادهایم که بتواند از خط تولید موجود که همه سرمایهگذاری آن انجام شده و آماده تولید است استفاده کند و با اعطای این تسهیلات بهعنوان سرمایه در گردش، تامین مواد اولیه و حقوق و دستمزد کارگر را تامین کند و بتواند از رکود خارج شود.
سیف تصریح کرد: تامین مالی از دو مسیر نظام بانکی و بازار سرمایه امکانپذیر است که نظام تامین مالی ما عمدتا بانکمحور بوده و این شرایطی است که از گذشته با آن روبهرو بودهایم و با خلأ حضور بازار سرمایه در گذشته دور، نظام بانکی تنها مقولهای بوده که تامین مالی را میتوانست انجام دهد.
تامین مالی بنگاههای کوچک و کوتاهمدت با نظام بانکی
ولیالله سیف، رییس کل بانک مرکزی افزود: تامین مالی بنگاههای کوچک و تامین مالی کوتاهمدت را نظام بانکی انجام میدهد و تامین مالی بلندمدت و بنگاههای بزرگ را بازار سرمایه باید تامین کند به این دلیل که بنگاههای بزرگ توانایی تشخیص دامنه ریسکها را دارند و اهل بازی در زمین بازار سرمایه هستند، میتوانند آثار فعالیتهای خود را پیشبینی کنند.
سیف ادامه داد: تلاش میکنیم که این رقم را به حداکثرهای خود برسانیم که یکی از روشها برای دستیابی به این هدف افزایش سرمایه بانکها، خروج بانکها از بنگاه داری و واگذاری بنگاههای تحت مالکیت بانکها و استفاده حداکثری از منابع تسهیلاتی نظام بانکی است تا به سمتی حرکت کنیم که نظام بانکی تسهیلاتش را برای فعالیتهای بخش خصوصی در نظر بگیرد.
2 شرط جدید پرداخت تسهیلات بانکی
رییس کل بانک مرکزی گفت: در این راستا اعلام کردهایم که بنگاههای اقتصادی که استحقاق تسهیلات نظام بانکی را دارند باید حداقل دو ویژگی داشته باشند. نخست اینکه حداقل 25درصد از منابع آن بنگاه اقتصادی از محل سرمایه باشد و دوم اینکه صورتهای مالی حسابرسی شده داشته باشد.