زنان ویتنامی در تلاش برای ایجاد توازن میان زندگی شغلی و شخصیشان هستند. تمام بخشهای جامعه باید زنان را تشویق کنند و شرایط مناسبی را فراهم آورند تا بتوانند در شغلشان پیشرفت کنند. زنان هم باید روی مسئولیتهای مشترک کار کنند تا در زندگی شخصی و شغلیشان توازن ایجاد کنند. بهرغم پیشرفتهایی که ویتنام در ایجاد عدالت جنسیتی داشته، زنان ویتنامی وقتی سخن از پستهای مدیریتی سیاسی و اقتصادی میشود، همچنان پشتسر همتایان مرد خود هستند. تنها یکچهارم اعضای مجلس شورای ملی این کشور زن هستند و زنان را تنها میتوان در لایههای زیرین قدرت یافت. اگرچه زنان در اقتصاد ویتنام بسیار فعال هستند اما کسبوکارهای این زنان معمولا کارمندی و سودآوری کمتری نسبت به نوع مردانهشان دارند.
تجربه بینالمللی نشان میدهد که عدالت جنسیتی یک موقعیت برد-برد هم برای توسعه و هم برای کسبوکارها است؛ ضمن اینکه امکان حضور زنان در موقعیتهای مدیریتی را فراهم میکند. این مسئله ویژه کشور خاصی نیست و در هر فرهنگی میتواند مصداقهایی داشته باشد.
روز ششم مارس، دو روز پیش از روز جهانی زن، چهار رهبر زن به یک چت آنلاین پیوستند که بانک جهانی در ویتنام سازماندهی کرد تا درباره چالشها و روشهای پیشرو به سمت بهبود وضع رهبری زنان به بحث بنشینند. در این بحث رئیس اتحادیه زنان ویتنام، نماینده ویتنام در سازمان ملل برای امور زنان، نماینده ویتنام در بانک جهانی و مدیرعامل موسسه کسبوکاری تلنتپول به دهها پرسش پاسخ دادند.
کارهای خانه؛ یک مسئولیت مشترک
متداولترین پرسش این بود که چگونه میتوان میان وظایف شغلی و زندگی شخصی توازن ایجاد کرد و این تابوی همیشگی را که اکثر کارهای خانه بر دوش زن است، شکست. خانم هوآ، رئیس بزرگترین نهاد فعال در امور زنان در ویتنام در این باره میگوید: «دولت باید سیاستهایی متناسب با شرایط زنان در نظر بگیرد و زنان نیز باید فعالانه در مدیریت زندگی خود نقشآفرینی کنند.» او میگوید: «همه باید آگاه باشند که کار خانه یک مسئولیت مشترک برای همه اعضای خانواده است و تنها مختص زنان نیست. خانمها باید همسر و فرزندانشان را برای انجام کار خانه بسیج کنند.»
خانم ایشیکاوا، نماینده امور زنان ویتنام در سازمان ملل اینطور فکر میکند که انتظارات از نقش زنان در خانه و مسئولیتشان در مراقبت از خانواده بهطورکلی بسیار بالا است. او میگوید: «ما نیاز به این داریم که انتظارات را تغییر دهیم و پتانسیلهای مدیریتی زنان در سیاست، کسبوکار و جامعه را بهبود بخشیم.»
او با بیان اینکه باید به بازتاب این معضل در مدرسه و رسانهها نگاه کنیم، اضافه میکند: «ما باید نقش زنان را در مشاغل غیرسنتی مثل مدیریت کسبوکار، تحقیقات علمی و معماری برجسته کنیم، بهطوریکه بتوان تصورات از وظایف یک زن را در ذهنها تغییر داد.»
الهامبخشی و همکاری با همکاران مرد
خانم دانگ، مدیر تلنتپول، بهعنوان تنها مدیر کسبوکاری آن جمع چهارنفره و مادر سه فرزند، تجربه شخصی خود از مدیریت یک شرکت خصوصی را با دیگران در میان گذاشت. برای او بزرگترین چالش هماهنگسازی اهداف کسبوکاری با محیط کار بود. خانم دانگ میگوید: «یک مقدار چالشبرانگیز است که با کارمندان مرد قدرتمند و باهوش کار کنید. من باید از آنها الهام بگیرم و از آنان بخواهم حس همکاریشان را انتقال دهند.»
او همچنین به این نکته اشاره کرد که کارمندانش اساسا کسانی هستند که اهدافی مشترک دارند و رویکردشان به زندگی با هم همساز است. او اضافه میکند که آخر هفتههایش را اینطور برنامهریزی کرده که به خرید رفته و با بچههایش بازی میکند. خانم دانگ در بخش دیگری از صحبتهایش میگوید: «بچههای من کاملا مستقل هستند. فرزند بزرگم میتواند آشپزی کرده و ظرفها را بشوید و فرزند کوچکم میتواند خودش حمام کند. بههمینخاطر میتوانیم وقت زیادی را به صحبت درباره امور روزانه بگذرانیم.»
فرصتهای برابر و حتی بیشتر برای زنان
خانم ایشیکاوا در واکنش به واگذاری مسئولیتها و برنامههای سنگین به زنان در شرکتهای خصوصی میگوید: «شرکتها باید با کارمندان زن صحبت کنند تا متوجه چالشهای آنها شوند. زنان نیاز به حمایتهایی چون وجود مراکز نگهداری کودکان در نزدیکی محل کار خود، رفتوآمد ایمن از خانه به محلکار و چکاپ منظم دارند.»
خانم کواکوا، نماینده ویتنام در بانک جهانی میگوید: «پدر و مادرها و معلمان نقشی کلیدی در تشویق دانشآموزان برای تبدیل شدن به مدیران آینده دارند. در محیط کار، زنان باید به اندازه مردان حق گرفتن مسئولیتهای مختلف را داشته باشند. در ویتنام سن بازنشستگی برای زنان 55 سال است، حال آنکه مردان در 60 سالگی بازنشسته میشوند. این دقیقا همان سنی است که زنان میتوانند به تجربه و صلاحیت لازم برای به دستگرفتن موقعیتهای شغلی بالا دست یابند.»
او میگوید: «کسبوکارها، دولت و بخش عمومی باید اقدامات عملی لازم را انجام دهند. ما نیاز به سیاستها و قوانینی داریم که زنان را توانمند سازد و فرصتهای بیشتری برایشان فراهم کند.» او به این نکته اشاره میکند که بهبود نقش مدیریتی زنان باید از سطوح اجتماعات محلی مثل مدارس، شرکتها و جوامع کوچک آغاز شده و با یک سیر طبیعی به سطح ملی برسد.
خانم کواکوا در پاسخ به این پرسش که چه پیامی برای مخاطبان روز جهانی زن دارد، میگوید: «زنان میتوانند همزمان همسر خوب، مادر خوب و مدیر خوبی باشند. ما باید درک درستی از بهدستگرفتن فرصتها و پتانسیلهای خود بهدست آوریم. ما باید فرصتهای بیشتری برای زنان دیگر بهوجود آوریم تا موفقیت را تجربه کنند. نقش آقایان هم در این روند کلیدی است. آنها باید بیشتر در کارهای خانه همکاری کنند، بیشتر آشپزی کنند و بیشتر به بچهها برسند تا همسرانشان بتوانند فرصت بیشتری برای کار کردن بهدست آورند.