دادگاه تکلیف معوقات فرودگاهی را مشخص می کند

سال‌های سخت تحریم‌ها و محدودیت‌های اقتصادی هرچند به پایان رسیده و برجام برای بسیاری از حوزه‌های اقتصادی امیدواری‌هایی گسترده به ارمغان آورده است، اما اثرات منفی باقی مانده از آن سال‌ها نیاز به تغییرات فراوانی دارد که هنوز بسیاری از آنها ممکن نشده است. شرکت‌های هواپیمایی ایرانی یکی از حوزه‌هایی را تشکیل می‌دهند که در طول این سال‌ها با مشکلاتی فراوان دست و پنجه نرم کرده‌اند و حالا باید خود را با فضای پسابرجام وفق دهند.

عدم دسترسی به بازارهای جهانی، ممنوعیت مذاکره با هواپیماسازان بزرگ جهان، دشواری‌های موجود بر سر تامین قطعات هواپیما و البته تعمیرات آنها تنها بخشی از معضلاتی بود که این شرکت‌ها با آن دست و پنجه نرم کردند و حالا که لغو تحریم‌ها باعث شده بسیاری از این محدودیت‌ها دیگر وجود خارجی نداشته باشند، اوضاع مالی نه چندان مطلوب آنها کار را برای آینده دشوار کرده است.

این مسائل و مشکلات مالی هرچند اصلی‌ترین تاثیر خود را روی حضور ایرلاین‌های ایرانی در بازارهای جهانی گذاشته است، اما در داخل نیز معضلاتی را ساخته که برای حل آنها باید دادگاه حکمی رسمی صادر کند. 

افزایش نرخ خدمات فرودگاهی که چند سال قبل و از سوی شرکت فرودگاه‌ها ابلاغ شد، رقم بدهی‌های شرکت‌های هواپیمایی به این نهاد دولتی را ناگهان بالا برد تا پس از چند سال این رقم به حدود 700 میلیارد تومان نیز برسد. این رقم بزرگ که در طول ماه‌های گذشته به دلیل پیگیری‌های شرکت فرودگاه‌ها و تهدیدات این شرکت قدری کاهش یافته، به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین چالش‌های ایرلاین‌های داخلی مطرح شده و با توجه به عدم پیگیری برخی شرکت‌ها برای پرداخت آن به نظر می‌رسد مسائل بزرگ‌تری را نیز به وجود خواهد آورد.

مسائلی که شاید آغاز آن صدور حکم جلب مدیرعامل شرکت آسمان باشد. شرکت فرودگاه‌ها در روزهای آخر هفته گذشته رسما اعلام کرد «به‌ منظور وصول مطالبات و استیفای حقوق شرکت‌ فرودگاه‌ها از سال گذشته جلسات متعددی با شرکت‌های هواپیمایی بدهکار برگزار و هشدارهای لازم به مدیران عامل این شرکت‌ها در خصوص عدم پرداخت بدهی‌های‌شان داده شد.

در این راستا برخی از شرکت‌های هواپیمایی اقدام به پرداخت مطالبات شرکت فرودگاه‌ها به‌صورت نقد و اقساط کردند و برخی نیز به هشدارها و اولتیماتوم‌های صادر شده از سوی شرکت فرودگاه‌ها مبنی بر به‌کارگیری راهکار قضایی در این زمینه توجهی نشان ندادند». موضوعی که در نهایت به صدور حکم جلب مدیرعامل آسمان منجر شده است.

هرچند به نظر می‌رسید این حکم با پیگیری‌های جدی و آغاز مذاکرات پیگیری شود، اما صحبت‌های عضو هیات‌مدیره شرکت فرودگاه‌های کشور نشان می‌دهد هنوز از طرف آسمان هیچ پیگیری رسمی صورت نگرفته است. باقریان در این باره گفته از چهارشنبه گذشته که حکم جلب مدیرعامل آسمان ایر صادر شد تا به امروز، مدیران این ایرلاین هیچ پیگیری رسمی و غیر‌رسمی برای مذاکره با شرکت فرودگاه‌ها نکرده‌اند و همچنان بی‌تفاوت هستند.

ارتقای توان ایرلاین‌ها با درک دقیق شرایط آنها

با وجود آنکه نمی‌توان تردیدی در لزوم ارتقای توانایی شرکت‌های هواپیمایی ایرانی برای حضور قدرتمند در فضای پسا برجام داشت، اما به نظر می‌رسد کارشناسان این عرصه نسبت به افزایش ناگهانی فشارها بر ایرلاین‌ها نیز چندان خوشبین نیستند. محمد بشارتی کارشناس صنعت هوانوردی در گفت و گو با «فرصت امروز» اظهار کرد: ایرلاین‌های ایرانی در طول سال‌های گذشته اصلا شرایط آسانی را پشت سر نگذاشته‌اند و از محدودیت‌ در ارتباط با بازارهای جهانی گرفته تا نرسیدن منابع مالی باعث شده با معضلات و مشکلاتی جدی دست و پنجه نرم کنند و از این رو طبیعی است که نتوانند در فضای فعلی چندان با قدرت عمل کنند.

به گفته وی، در این شرایط بحث خدمات فرودگاهی‌ که اصلی‌ترین منبع درآمدی شرکت فرودگاه‌ها به حساب می‌آید نیز مطرح است و در این بین به نظر می‌رسد اصلی‌ترین ایرلاین‌هایی که توان بازپرداخت بدهی‌شان را ندارند نیز شرکت‌های دولتی هستند.

بشارتی ادامه داد: اینکه هم طلبکار یک شرکت دولتی است و هم بدهکار ایرلاین‌های دولتی هستند نشان از آن دارد که می‌توان به راه حلی رسید که منافع دو طرف در آن لحاظ شود. ایرلاین‌های ایرانی سال‌های سختی را تجربه کرده‌اند و شاید برای بهبود اوضاع آنها طرحی با حمایت‌های دولتی بتواند کارساز باشد. علی رضا بحیرایی، کارشناس صنعت هوانوردی نیز در گفت‌وگو با «فرصت امروز» به محدودیت‌های جدی که شرکت‌های هواپیمایی ایرانی در طول این سال‌ها با آن دست و پنجه نرم کرده‌اند اشاره کرد و گفت: هرچند صنعت هواپیمایی ایران توانسته با اتکا به توان و دانش داخلی خود را روی پا نگه دارد اما بیکاری بخش قابل توجهی از خلبانان و کارشناسان این صنعت نشان می‌دهد که ظرفیت‌های موجود در این حوزه هنوز مورد استفاده کامل قرار نگرفته است.

به گفته وی، ایرلاین‌های ایرانی تا چندی پیش وسیله و دستمایه‌ای برای حرکت به سمت اهداف کلان این صنعت در اختیار نداشتند و همین امر کار را برای آنها از نظر اقتصادی بسیاری سخت می‌کرد، اما با اجرای برجام و بهبود نسبی اوضاع، با آزادسازی نرخ بلیت می‌توان تغییراتی جدید را تجربه کرد. البته این جدای از مشکلات گذشته است. مشکلات قبلی در حالی به وجود آمده که ایرلاین‌ها با تمام مشکلات خود مجبور شده‌اند پروازهای تکلیفی زیادی را نیز انجام دهند و نهادهای دولتی خود براین مشکلات افزوده‌اند؛ مشکلاتی که برای حل شدن آنها شاید ورود سیاست‌های جدید حمایتی بتواند کار ساز باشد.

صحبت از افزایش حمایت‌ها در حالی مطرح می‌شود که ایرلاین‌ها جدای از لزوم روشن کردن تکلیف بدهی‌های‌شان به شرکت فرودگاه‌ها باید در ماه‌های آینده فکری جدی نیز به حال افزایش سرمایه‌شان تا کف 350 میلیارد تومان بکنند، زیرا در غیر‌این صورت لااقل بخشی از مجوزهای پروازی خود را از دست خواهند داد.

همزمان شدن این شرایط اوضاع را برای ایرلاین‌های ایرانی بسیار حساس کرده است. این شرکت‌ها یا باید برای همیشه با صنعتی که در انتظار روزهای خوش خود قراردارد وداع کنند یا در هفته‌های آینده هم تکلیف بدهی‌هایشان را روشن کنند و هم سرمایه‌ها را افزایش دهند؛ موضوعی که فعلا برای آسمان چندان مثبت پیش نرفته و آغاز این دوره جدید را با حکم جلب برای این هواپیمایی قدیمی همراه کرده است.

ارتباط با نویسنده : j.hashemi1992@gmail.com