خشکسالی 20 سال دیگر ادامه دارد

معاون امور آب و آبفای وزیر نیرو تصریح کرد: به‌رغم اطلاع‌رسانی‌های نسبتاً گسترده درخصوص بحران آب حاکم بر کشور، هنوز این مهم به دغدغه اصلی مردم تبدیل نشده است لذا در این خصوص باید کار بیشتری انجام داد. رحیم میدانی در گفت‌وگو با ایلنا افزود: متأسفانه به دلیل مبالغه‌گویی‌های معمول در کشور، چنان استنباط می‌شود که این موضوع صرفاً مبالغه‌ای بیش جهت افزایش بودجه نیست اما حقیقت چنین است که وضعیت آب در کشور بی‌هیچ اغراقی به حالت بحرانی رسیده است. وی تصریح کرد: بحران آب همانند دیگر پدیده‌های کمی، قابل اندازه‌گیری است ولیکن شاید شهروندان تا زمان قطع کامل آب شرب خانگی به این باور نرسند، درصورتی‌که عدم وقوع این اتفاق تاکنون، شاخص مناسبی برای نقض وجود بحران آب نیست. 

میدانی ادامه داد: وقتی می‌گوییم وضعیت کشور در منابع آب بحرانی است مفهوم ریاضی آن این است که بین منابع آب موجود و مصرفی تعادل وجود ندارد. وی افزود: طبق پیش‌بینی، خشکسالی یک دوره 30ساله دوام دارد یعنی 20 سال دیگر ادامه دارد و گازهای گلخانه‌ای هم در حال افزایش است لذا اگر نسبت به گاز گلخانه‌ای اقدام نشود گرم شدن کره زمین ادامه پیدا می‌کند و مثل چادری روی کره زمین کشیده شده و مانع ایجاد می‌کند و اگر ما نیز co2 را اضافه ‌کنیم ترکیب محافظتی این چتر به‌هم می‌خورد.

وی توضیح داد: در برخی از کشورها سرانه آب تجدیدپذیر کمتر از ایران است، اما مدیریت خوبی برمنابع آب دارند. مثلاً سرانه 1530 مترمکعب در سال عدد بدی نیست درحالی‌که کشورهایی هستند که حتی با سرانه کمتر از 800 مترمکعب در سال، توانسته‌اند کشور را از نظر مدیریت منابع آب اداره کنند و هیچ مناقشه و درگیری وجود نداشته باشد و زندگی مردم به روال عادی بچرخد. وی ادامه داد: منابع آب زیرزمینی که از دارایی‌های مهم کشورند با استفاده‌های بیش از حد و بدون برنامه‌ریزی رو به اضمحلال خواهند رفت به‌گونه‌ای که حتی ممکن است این دارایی مهم تا 15 سال آینده از دست رفته و پیامدهای منفی نظیر نشست زمین و افزایش هزینه‌های بهره‌وری از چاه‌ها را در پی داشته باشد.

میدانی نمونه بارز استفاده بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی را در منطقه کرمان، عجب‌شیر و مراغه ذکر کرد و گفت: مشکل کشور در بخش آب وعلت ایجاد بحران فقط واقع شدن کشور در منطقه خشک و نیمه‌خشک نیست، بلکه مسئله اصلی ضعف مدیریت منابع، مصارف و استفاده بهینه از منابع آب است. حتی می‌توان در امر واردات و تأمین غذایی مردم با اداره صحیح صنعت و کنترل میزان واردات این امر را نیز به طرز حساب‌شده‌ای مدیریت کنیم. وی افزود: چنانچه روش‌های مدیریت اصلاح شود و راه را درست انتخاب کنیم در یک دوره 20 ساله منابع آب کشور به تعادل خواهد رسید.

وی در ادامه به مباحثی همچون خطر مواجهه ایران با جنگ برای آب پرداخته و اظهار داشت: اگر سرانه آب از مقداری کمتر ‌شود می‌گوییم آن منطقه وارد تنش آبی شده و یکی از مفاهیم تنش آبی تعارضات اجتماعی است که این تعارضات می‌تواند بین دو استان یا داخل یک استان بین شهرستان‌ها و روستاها اتفاق بیفتد.

در تأمین آب کلان‌شهرها مشکل داریم

وی در پاسخ به اینکه آیا منابع آبی پاسخگوی سیاست افزایش جمعیت هست یا خیر؟ اظهار داشت: افزایش جمعیت بستگی به یکسری سیاست‌های کلی نظام دارد مثلاً برای این میزان جمعیتی که قرار است افزایش یابد ایجاد شغل کنیم که این اشتغال‌زایی نمی‌تواند در بخش کشاورزی باشد لذا باید به سمت صنعت و خدمات برویم. معاون وزیر نیرو ادامه داد: طبق آمار وزارت جهادکشاورزی درجه خودکفایی ما در بخش تأمین غذا حدود 60درصد است و 40درصد وابسته به خارج کشور هستیم یعنی با میزان کنونی جمعیت و وضع آب کشور اگر بخواهیم جمعیت کشور را به 150 میلیون نفر برسانیم باید یکسری سیاست‌ها را مشخص کنیم مثلاً برای اشتغال باید به سمت خدمات و صنعت برویم و بهره‌وری کشاورزی را به‌شدت ارتقا دهیم زیرا در غیر‌این صورت در زمینه محصولات کشاورزی روز به‌روز وابسته‌تر خواهیم شد.

وی خاطرنشان کرد: قبل از افزایش بهره‌وری آب باید مقوله تجارت آب مجازی را حل کنیم و مسئله مهم‌تر اینکه باید بدانیم پراکنش و توزیع جمعیت 150 میلیونی در کشور چگونه خواهد بود. میدانی تصریح کرد: مثلاً باید بدانیم جمعیت تهران را در افق 150 میلیونی جمعیت کشور در آینده چند نفر می‌بینیم چراکه اگر این مهم را درنظر نگیریم آبی برای اختصاص به شرب شهروندان تهرانی نخواهیم داشت.