خروج جنجالی بریتانیا همچنان تیتری داغ است

در طول روزهای گذشته بسیاری از مردم سراسر جهان و به‌ویژه ساکنان اتحادیه اروپا اخبار مربوط به احتمال خروج بریتانیا از اتحادیه، همه‌پرسی و در نهایت نتایج شگفت‌انگیز این همه‌پرسی را دنبال کرده‌اند؛ اخباری که واکنش‌های مثبت و منفی بی‌شماری را در پی داشت و حتی دیوید کامرون را ناچار به استعفا کرد.

گذشته از تبعات متعدد خروج بریتانیا برای کشورهای عضو اتحادیه، این خروج می‌تواند مسیر حرکت اقتصادی و روابط بریتانیا با کشورهای غیر‌عضوی همچون کشورهای آسیایی، آفریقایی و... را دستخوش تغییر کند. بر این اساس برخی مطبوعات خبرهای خروج بریتانیا را از این زاویه مورد بررسی قرار داده‌اند.

از شگفت‌زدگی تا واکنش‌های متضاد

شبکه خبری سی بی‌اس از جمله شبکه‌هایی بود که بلافاصله پس از اعلام نتایج همه‌پرسی بریتانیا، واکنش لحظه به لحظه دولتمردان و مقامات مهم سراسر جهان نسبت به این موضوع را تحت پوشش خبری قرار داد. این واکنش‌ها گاه نسبتا خنثی و با موضع‌گیری‌های مبتنی بر دعوت به آرامش بودند، برای مثال؛ واکنش دالیا گریبائوسکایته، رئیس‌جمهوری لیتوانی که معتقد است اتحادیه اروپا به جای نگرانی بابت خروج بریتانیا باید به فکر برنامه‌ریزی‌های منطقی برای آینده با روحیه‌ای مثبت باشد.

این نظر به نوعی با نظر وزیر اقتصاد فرانسه که معتقد است اتحادیه اروپا از این پس باید مسیری شفاف‌تر از گذشته اتخاذ کند همپوشانی دارد. برخی واکنش‌ها نیز تند‌تر بودند، برای مثال واکنش دکتر آلن رنویک، عضو سابق مجلس قانون‌گذاران و مدرس فعلی دانشگاه لندن که این خروج را نوعی حرکت جنون‌آمیز و غیر‌قابل درک خوانده است.

از سوی دیگر ابراز نگرانی‌ها در بین نظرات منتشر شده کم تعداد نیستند، برای مثال وزیر دارایی ایتالیا، در گفت‌وگو با روزنامه دلاسرای میلان، نگرانی‌های خود را در خصوص وضعیت بانک‌های اتحادیه پس از خروج بریتانیا ابراز کرده است. وی در این مصاحبه اذعان کرده در شرایطی که تلاش تمامی کشورهای عضو اتحادیه در جهت سوق دادن اروپا به سمت پیشرفت بود، خروج پیش‌بینی نشده انگلستان ضربه بزرگی برای کشورهای عضو محسوب می‌شود. اما یکی از موضع‌گیری‌های قابل توجه در خصوص خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا موضع‌گیری روزنامه اورشلیم پست وابسته به رژیم صهیونیستی بود.

در گزارشی که اخیرا در این روزنامه به چاپ رسیده، ضمن اشاره به مذاکرات صلح در منطقه و نزدیک بودن نظرات مقامات بریتانیا به مقامات ایالات متحده و در نتیجه مقامات اسرائیلی، خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا به مثابه نوعی زنگ خطر تضعیف قدرت رژیم صهیونیستی در اتحادیه اروپا قلمداد شده است.

در واقع براساس نظر تحلیلگران این روزنامه، حضور بریتانیا در اتحادیه اروپا به ضرر مواضع اسرائیل است. اما برخی تحلیلگران وابسته به این رژیم معتقدند تضعیف اتحادیه اروپا پس از خروج بریتانیا می‌تواند به نفع اسرائیل باشد، چراکه برخی کشورهای عضو اتحادیه گرایشاتی مخالف با اقدامات این رژیم در قبال فلسطینیان دارند.

ایران و خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا

نشریات گاردین و واشنگتن پست در تحلیل‌های اخیر خود، ضمن پرداختن به تبعات خروج بریتانیا از اتحادیه اشاراتی نیز به کشورهایی چون ایران داشتند. واشنگتن پست در بخشی از مقاله خود نظر جرمی گرینستوک، دیپلمات ارشد پیشین بریتانیا را بازتاب داده است.

وی معتقد است مردم بریتانیا باید با عوارض نه چندان خوشایند رأی خروج خود رو به رو شوند، عوارضی چون کاهش سرمایه‌گذاری‌های خارجی، سقوط ارزش پوند، تورم، کاهش اشتغال‌زایی و... در عین حال این دیپلمات بازنشسته پیش‌بینی کرده، بریتانیا نوعی بازبینی و تحول در روابط خارجی خود تجربه خواهد کرد.

اگرچه هنوز برای حدس زدن تحولات پس از خروج، در روابط دیپلماتیک بریتانیا کمی مشکل است، اما برخی گمانه‌زنی‌ها در خصوص افزایش آزادی عمل بریتانیا برای همکاری با کشورهای در حال توسعه وجود دارد.

اما نشریه گاردین با تیتر «روسیه و ایران از خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا خوشحال خواهند شد» عملا چنین فرض کرده که مقامات روسیه و ایران از موافقان و مدافعان خروج بریتانیا از اتحادیه هستند. این در حالی‌است که مقامات ایرانی تاکنون هیچ موضع‌گیری جهت‌داری در این خصوص نداشته‌اند و واکنشی بی‌طرفانه نسبت به موضوع ابراز کرده‌اند.

افزون بر اینها در شرایطی که برخی دولت‌ها، همچون دولت چین، خروج بریتانیا را بابی جدید در تجارت بین‌الملل می‌دانند و احتمال افزایش همکاری چین و بریتانیا طی سال‌های آتی را بیش از گذشته تخمین می‌زند، برخی دولت‌ها مثل ترکیه مواضعی متغیر در این خصوص در پیش گرفته‌اند، طی روزهای پیش از همه‌پرسی، رجب طیب اردوغان در مصاحبه‌ای تلویزیونی از احتمال کناره‌گیری ترکیه از درخواستش برای عضویت در اتحادیه اروپا خبر داده و افزوده بود با توجه به شرایط فعلی اتحادیه، دولت ترکیه چندان تمایلی برای پیگیری روند پیوستن به اتحادیه ندارد، اما بعد از اعلام نتایج برخی مقامات ترکیه اعلام کردند که دولت همچنان بر مواضع پیوستن به اتحادیه تاکید دارد.

با وجود تمامی مخالفت‌ها و موافقت‌ها و انواع موضع‌گیری‌ها، نکته مهم در این میان اقدامات پس از خروج دولت بریتانیا و چگونگی برنامه‌ریزی این کشور برای کنار آمدن با تبعات این خروج است. در سمت مقابل نیز، اعضای اتحادیه باید به هر روش ممکن با فقدان بریتانیا کنار آمده و از تضعیف اتحادیه جلوگیری کنند.