جایگاه بهتری در انتظار زنان است

اگر چه هنوز نمایندگان مجلس آینده به‌طور کامل مشخص نشده‌اند و در بعضی از حوزه‌های انتخاباتی رقابت به دور دوم کشیده شده اما آنچه تا این لحظه مسلم است، حضور قطعی 14نماینده زن در مجلس دهم است و هشت زن دیگر هم به دور دوم رقابت‌ها راه یافته‌اند که اگر حتی یکی از آنها موفق به راهیابی به مجلس شود، رکورد حضور زنان در همه ادوار مختلف مجلس شکسته می‌شود. لازم به ذکر است که رکورد 14نماینده از آن مجلس پنجم است.

البته چنین آماری فوق‌العاده نیست و نهایت آمال و آرزوهای زنان ایران هم به‌شمار نمی‌رود؛ چراکه با توجه به جمعیت بیش از 35میلیون نفری زنان در کشور، هنوز هم کاستی‌های فراوانی به چشم می‌خورد. اما روند رشد این اعداد امیدوارکننده است و از آنجایی که در حوزه‌های مرتبط با زنان انتظاراتی از دولت وجود دارد، حضور نمایندگان زن که اکثرا هم در طیف همراه دولت به‌شمار می‌روند، می‌تواند اجرایی کردن وعده‌های اشتغال‌زایی زنان را تسریع بخشد.

در همین ارتباط «فرصت امروز» گفت‌وگوهایی داشته است با سهیلا جلودارزاده، نماینده منتخب مردم تهران در مجلس آینده، فاطمه مقیمی، رئیس کانون زنان بازرگان ایران و ماهرخ فلاحی، رئیس هیأت‌مدیره انجمن ملی زنان مدیر کارآفرین تا از برنامه‌های خود برای اشتغال زنان و خواسته‌ها و انتظاراتی که از مجلس آینده برای تسریع روند کارآفرینی و اشتغال‌زایی زنان دارند، بگویند.

***

سهیلا جلودارزاده، نماینده منتخب تهران در مجلس دهم:

زمینه‌سازی برای اشتغال زنان با جذب سرمایه‌گذارهای داخلی و خارجی

با توجه به نیازهای موجود و شرایطی که زنان کشورمان به لحاظ اقتصادی و اشتغال به آن‌ دچار هستند، مطالعاتی زیادی انجام داده‌ایم؛ در حوزه فعالیت‌های اقتصادی به صورت ترجیحی برای زنان مطالعه شده و زمینه‌سازی‌هایی شده که با توجه به نیاز بازارهای داخلی زنان با داشتن قابلیت‌های‌شان و به‌دلیل داشتن تحصیلات در رشته‌های مختلف بتوانند صاحب شغل و درآمد شوند و در برنامه پنج‌ ساله ششم باید این موارد وارد شود تا بتوانیم از قابلیت‌های زنان برای از بین بردن مشکلات اقتصادی کشور استفاده کنیم. این امر در واقع افزایش توان اقتصادی و مدیریتی در کشور است.

در این میان مشکلات زنان هم حل می‌شود. به‌ویژه زنان سرپرست خانوار که تعدادشان هم میلیونی است و به این گونه فرصت‌سازی‌ها نیاز دارند و امیدواریم که وزارتخانه‌های متصدی امر اقتصاد مانند صنعت، معدن و تجارت، کشاورزی و وزرات کار به‌ویژه در امر آموزش و توانمندسازی این بانوان برنامه خاص خود را در برنامه ششم ارائه و اجرایی کنند.

در این صورت شرایط خوبی برای ترویج فرهنگ کار در کشور ایجاد می‌شود و همه مادران آمادگی این را پیدا می‌کنند که هم خودشان دستی در تولید داشته باشند و هم فرزندان‌شان را این‌گونه بار بیاورند و پشت‌میزنشینی در شرایطی که دولت به کم کردن نیروی کار نیاز دارد، به کار و تولید تبدیل می‌شود و امیدواریم که شرایطی پیش بیاید که هر کسی که در بخش تولید و صنعت کار می‌کند، بتواند به‌راحتی زندگی کند و مشکلات اقتصادی‌اش حل شود و این شرایط بد که با وجود 8 و حتی 10ساعت کار معاش افراد تأمین نمی‌شود، حل شود.

این مهم به‌دست نمی‌آید مگر با ایجاد بسترهای مناسب و همکاری دولت و مجلس. جلودارزاده در ادامه و در مورد جایگاه زنان در پست‌های کلیدی مدیریتی کشور اضافه می‌کند: اگر مجلس ایده‌های فراهم‌سازی اشتغال برای زنان را عملی کند، در آن شرایط دولت هم آمادگی این را خواهد داشت که جایگاه‌ بهتری برای زنان در نظر بگیرد. این روند شروع شده و در اکثر وزارتخانه‌هایی چون صنعت،  معدن و تجارت و وزارت نیرو بانوان پست گرفته‌اند؛ هر چند سرعتش زیاد نیست اما مهم این است که در این مسیر قرار گرفته‌ایم. بنابراین ارتباطات شروع شده و امیدواریم یک نهضت فراگیر برای اعطای حقوق زنان به زنان در وزارتخانه‌های کشور ایجاد شود و همه وزرا این تعهد خود نسبت به زنان کشورمان را ایفا کنند.

نماینده منتخب مردم تهران در مورد فواید حضور نماینده‌های همسو با راهکارهای دولت درمجلس تصریح می‌کند: با همکاری دولت و مجلس آن هم دولت و مجلسی که همفکری‌ها و همراهی‌هایی با هم دارند، خواست ملت محقق می‌شود زیرا عزم یک ملت هم در این ارتباط دخیل است. وقتی بیش از 62درصد جمعیت واجد شرایط یک کشور در انتخابات شرکت می‌کنند و رأی به گروهی غیر‌از آنچه قبلا بوده می‌دهند، یعنی ملت می‌خواهند که اوضاع اقتصادی بهتری داشته باشند، رفاه می‌خواهند و در این میان عزم‌شان جزم است.

همین الان هم بسیاری از مشکلات با این انتخابات به‌خودی خود حل شده و انگار وجود نداشته است. وی در پایان اضافه می‌کند: رفع مشکلات اقتصادی مردم از مهم‌ترین اهداف دولت است و بنابراین راه‌اندازی نهضت کارآفرینی مهم‌ترین اصلی است که در مجلس باید پیگیری شود و در بدنه دولت باید راهکارهایی برایش ایجاد شود تا با رفع معضلات بیکاری گام‌های اولیه و مهم برداشته شود.

الان بازنشستگان زیادی داریم که همگی می‌توانند در کسب وکارهای کوچک و شغل‌های کوچک و متوسط با ساعت کاری کمتر مشغول به کار شوند. در همین راستا با سرمایه‌گذاران زیادی از ایرانیان خارج از کشور و داخل کشور رایزنی‌ها انجام شده است که زمینه‌های کار را فراهم کنند و همه باید تلاش کنیم در سال 1404 به ایرانی سربلند و محترم برسیم.

***

ماهرخ فلاحی، رئیس انجمن ملی زنان مدیر کارآفرین:

حضور در مجلس، زمینه‌ساز در اختیار گرفتن پست‌های کلیدی مدیریتی

رئیس انجمن ملی زنان مدیر کارآفرین ضمن بیان حمایت اکثر کارآفرینان از راهیابی زنان به مجلس می‌گوید: زنان کارآفرین از حامیان اصلی زنانی بوده‌اند که به مجلس راه یافته‌اند. در واقع ما به‌عنوان کارآفرین معتقد هستیم که زنان باید در جایگاه قانونگذاری کشور حضور داشته باشند. این وضعیت در کشورهای همسایه ما روز‌به روز بهتر می‌شود.

مثلا خود من در سازمان ملل با افتخار از این مسئله صحبت می‌کردم که معاون زنان ریاست جمهوری ما یک زن است که در همین لحظه بانویی از افغانستان با لبخندی بر لب گفت: ما در کشورمان زن وزیر داریم و وزارت امور زنان تشکیل داده‌ایم. سوای اینکه جداسازی‌های سازمانی تا چه اندازه مفید یا غیرمفید است، بیشتر تأکید من بر احقاق حقوق زنان براساس شایستگی و فارغ از نگاه جنسیتی است.

فلاحی ادامه می‌دهد: بنابراین باید کاری کنیم که زنان به مجلس بروند و کرسی‌های بیشتری بگیرند. چون زمانی‌که زنان در بدنه دولت حضور داشته باشند یعنی در قانون‌گذاری کشور دخیل هستند و اگر آگاه به مسائل زنان باشند و در راستای احقاق حقوق زنان گام بردارند، می‌توانند به لحاظ قانونی هم مسیر کارآفرینی و اشتغال‌زایی زنان را تسهیل کنند.

 از طرفی وقتی زنان در بدنه دولت حضور داشته باشند، رفته‌رفته پست‌های کلیدی‌تری را نیز در اختیار خواهند گرفت. چون هنوز پست‌های مدیریتی در کشور ما تقریبا به صورت ارثی به مردان می‌رسد و زنان در مدیریت کلان کشور جایگاهی ندارند، درحالی‌که نیمی از جمعیت کشور را زنان تشکیل می‌دهند. زنان نماینده علاوه بر وضع قوانین سودمند به حال مملکت می‌توانند مانع از تدوین قوانین ضدزن هم باشند.

کما اینکه قوانینی چون مرخصی زایمان با متزلزل کردن جایگاه زنان در محیط‌های کسب‌وکار، عملا جایی برای زنان در سطوح بالای یک شرکت یا کارخانه یا اداره دولتی باقی نمی‌گذارد. این مسئله به‌ویژه در بخش‌خصوصی موقعیت زنان را بسیار آسیب‌پذیر می‌کند و موجب می‌شود که کارفرمایان روی کارمندان زن حساب ویژه‌ای باز نکنند. در بدنه دولتی هم هنوز زنان به حق خود نرسیده‌اند و مثلا در بین رؤسای دانشگاه‌های کشور تنها یک زن حضور دارد که آن هم در دانشگاهی زنانه است.

بنابراین حضور زنان در مجلس به‌عنوان یک نهاد قانون‌گذاری یک موفقیت است که اگر از آن استفاده آگاهانه صورت بگیرد حتی می‌تواند دولت را به ایجاد قوانینی برای حفظ محیط‌های کاری برای زنان و قانون‌گذاری‌هایی در راستای تسهیل کارآفرینی زنان و اشتغال زنان ملزم کند. اولویت اشتغال‌زایی برای زنان هم مربوط به زنان بدسرپرست و بی‌پرست و سرپرست خانوار است. کودکان بی‌سرپرست هم در همین راستا قرار می‌گیرند.

 از سویی 64درصد قبولی دانشگاه‌ها در اختیار دختران است اما سهم اشتغال زنان بسیار کمتر از مردان است و در واقع عدالت جنسیتی در محیط‌های کاری ایران رعایت نمی‌شود. در واقع زنانی که به مجلس راه یافته‌اند در گام نخست باید به‌دنبال فراهم کردن بسترهای مناسب برای اشتغال‌ زنان باشند. چه دختران فارغ‌التحصیل دانشگاهی و چه زنانی بی‌سرپرست و بدسرپرست که عدم درآمدزایی‌شان و مشکلات اقتصادی‌شان به مصائب و مفاسد اجتماعی دامن می‌زند.

***

فاطمه مقیمی، کارآفرین و رئیس کانون زنان بازرگان ایران:

گفتمان حاکم بر جامعه را تغییر دهید

فاطمه مقیمی سخنانش را با اشاره به رسالت سنگین نمایندگان در دوران رکود آغاز می‌کند و می‌گوید: تصور می‌کنم که رسالت نمایندگان این دوره از مجلس در شرایط استراتژیک کنونی، رسالتی سنگین و تعیین‌کننده است، چراکه در موقعیتی قرار گرفته‌ایم که هنوز اثرات تحریم‌ پابرجاست و این اثرگذاری اقتصادی شامل حال همه گروه‌های اقتصادی جامعه است؛ هر چند کمبودهای اقتصادی در حوزه‌های مرتبط با زنان بیشتر به چشم می‌خورد.

وی اضافه می‌کند: انتظار می‌رود که با دیدگاهی غیرجنسیتی و غیرتبعیضی، روان‌سازی‌های قانونی در مسیر توسعه کسب‌وکارها و روند اجرایی کسب‌وکارهای مرتبط با زنان صورت بگیرد، زیرا مهم‌ترین مسئله در زمانه کنونی برخورد متعارف با زنان به‌دور از جنسیت است. بنابراین باید قوانینی که زنان را از حوزه‌های اقتصادی دور می‌کند یا موانعی که بر سر راه فعالیت‌های اقتصادی‌شان قرار می‌دهند یا تغییر کنند یا دیگر تدوین و اجرایی نشوند.

در مقابل قوانینی تدوین شود که به گسترش کسب‌وکار زنان منجر شود. چراکه به‌عنوان مثال قوانین مربوط به مرخصی زایمان یا قوانین مربوط به دورکاری زنان طی سال‌های گذشته، دورکننده زنان از محیط‌های کاری بوده‌اند و موانعی بر سر راه رشد اقتصادی‌ آنها و ما امیدواریم این قوانین حذف یا اصلاح شوند.چون در این صورت روند کارآفرینی رشد می‌کند و فرصت‌های شغلی ایجاد می‌شود و ارتقای جایگاه زنان را در پی دارد.

وی معتقد است که وقتی زنانی به مجلس راه یافته‌اند که اکثریت‌شان با بدنه دولت همراه هستند، این مسئله به روند حمایتی از بخش زنان کمک می‌کند. زیرا وقتی هم‌افزایی در بدنه دولت شکل بگیرد، قاعدتا همراهی‌ها هم بیشتر خواهد بود. بنابراین اگر قرار است حرکتی برای بهبود وضعیت زنان شکل بگیرد، حداقل قضیه این است که زنان حاضر در مجلس مانع آن نباشند و در حالت بهتر چنین زنانی که همسو با برنامه‌های دولت هستند، می‌توانند اجراکننده و همراه‌کننده برنامه‌های دولت باشند یا راه‌کارهایی را برای بهبود اوضاع اقتصادی زنان فراهم کنند.

زیرا همسویی و همرایی بزرگ‌ترین توفیقی است که دولت از آن برخوردار شده و قدرت اجرایی دولت افزایش یافته است. وی در پایان تصریح می‌کند: می‌خواهم این نکته را اضافه کنم که زنانی که به مجلس راه یافته‌اند تنها بر مواضع زنان و بحث‌های جنسیتی تأکید نکنند زیرا که اگر قرار است در اوضاع اقتصادی زنان تغییری رخ دهد، این مسئله باید در جامعه‌ای رخ دهد که از زنان و مردان تشکیل شده است. بنابراین تغییر دیدگاه و فرهنگ‌سازی و نهادینه کردن فرهنگ کارآفرینی و اشتغال‌زایی باید در بین زنان و مردان رخ بدهد. به همین دلیل باید فرهنگ و گفتمان حاکم بر جامعه که گاه نگاهی کمینه‌نگر به زنان دارد یا سعی در نادیده‌گرفتن حقوق زنان دارد، تغییر کند.

ارتباط با نویسنده: tkhajehgiri@gmail.com