فرهنگ انتظار از دیگران؛ عارضه ای بدخیم برای شکوفایی اقتصاد مقاومتی / #تغییر_را_از_خودم_شروع_می کنم

در جوامع غربی اگر بسیاری معضلات موجود باشد، یک نکته متمایز کننده بسیار به چشم می آید؛ فرهنگ. عامل اصلی در پیشرفت این جوامع فرهنگ مردم و نه سیاست و نه سیاست مردان و زنان جامعه و نه هیچ چیز دیگری است.

به طور مثال در کشور کانادا، یکی از برندهای معروف قهوه دنیا که آمریکایی است و همیشه در تمام کشورها رتبه اول را دارد، به دلیل وجود برندی کانادایی همیشه دوم بود تا سرمایه گذاران آمریکایی به این نتیجه رسیدند که تنها راه اول شدن خرید برند کانادایی است. به همچنین در رفتار اجتماعی مردم نیز مثال های بسیاری می توان زد که در نتیجه این رفتارها، اقتصاد، سیاست و حتی تولید علم مفید در جامعه به طور مستقیم تحت تاثیر قرار می گیرد.

حال با نگاهی به جامعه خودمان می توانیم به راحتی به بسیاری نکات پی ببریم که عارضه اصلی شکست های علمی، اقتصادی و سیاسی ما، نه مردان و زنان حاضر در این صحنه ها هستند که در اصل فرهنگ غالب جامعه است. این فرهنگ ناشی از آموزش های خانواده از کودکی تا یادگیری در جامعه در طول زندگی و باز انتقال به نسل های بعد در قالب تجربه است که ایجاد یک چرخه آموزش فرهنگ اشتباه در طول زمان در جامعه می کند.

مقام معظم رهبری، در طول پنج سال اخیر بارها تاکیدات مکرری مبنی بر ایجاد ساختاری پایدار برای اقتصاد مقاومتی کرده اند. این نشان از دوراندیشی یک رهبر در هدایت جامعه برای شکوفایی اقتصادی بلند مدت جامعه دارد. اما سوال اینجاست، آیا تاکیدات مقام معظم رهبری به تنهایی کافی و کارگشاست؟

چرا در طول پنج سال اخیر پیشرفتی تقریبا ناچیز در این عرصه شاهد بودیم؟

چرا پیشرفت اقتصادی کشور گره خورده به نفت و ارتباط با کشورهای دیگر برای تامین مایحتاج پایه تولید در داخل است؟

چرا سرمایه گذاران داخلی با تمامی حمایت های دولتی و حکومتی در امر برندینگ، تامین کالای موردنیاز داخلی و صادرات به خارج از کشور با مشکلات عدیده روبه رو می شوند؟

در پاسخ سوالات فوق می توان گفت بیش از هر عاملی وابسته به فرهنگ مردم است و در واقع در صورتی که فرهنگ جامعه به سمت یادگیری در جهت ایجاد پایگاه تولید ملی به جای مصرف فرا ملی پیش برود، در آن زمان می توان نتایج مثبت حمایت های دولتی در راه اندازی اقتصاد مقاومتی را شاهد بود.

ایجاد فرهنگ حمایت از تولید ملی خود وابسته به نکته بسیار بزرگی است که با تمام گوشزدهای انجام گرفته از طرف کارشناسان کمترین توجه به آن صورت گرفته است. آن نکته، فرهنگ تولید و یادگیری است.

یکی از مهم ترین نکات در ایجاد حمایت از تولیدات ملی، ایجاد فرهنگ تولید سالم، یادگیری سازمانی و چرخه بهبود مستمر در سیستم های تولید است. نکته جالب اینکه، معدود شرکت های بزرگ کشور در عرصه تولید که از حمایت های بی دریغ دولت بی بهره هستند، دقیقا با به کار بردن همین سه نکته فوق توانسته اند نه تنها پایگاه حمایت ملی از خود ایجاد کنند، بلکه توانسته اند در عرصه صادرات نیز ایجاد غرور ملی کنند. به طور مثال، شرکت کاله، یکی از این معدود نمونه ها است. در زمانی که در مورد محصولات لبنی و غذایی صحبت می شود، مردم با افتخار از برند ملی کاله که حضوری خوب نیز در آن سوی مرزها دارد حمایت
می کنند.

حال به بازار تولید خودرو که از حمایت های همیشگی دولتی به حد نامحدود بهره  برده است نگاه کنید. فرهنگ نادرست تولید، وابستگی عجیب به خارج از ایران برای تولیدات ملی (واقعا ملی! ! ! )، اصرار بر درست بودن روند تولید و مقاومت در برابر یادگیری و بی توجهی شدید به خواست و نیاز مردم از نکات بارز تولید خودرو در داخل است. نتیجه آن، وجود سیستمی معیوب، همیشه ضررده و در صورت نبود حمایت دولتی، صنعتی ورشکسته در زمینه غرور ملی است.

در صورت ایجاد فرهنگ تولید سالم، یادگیری سازمانی و چرخه بهبود مستمر، می توان ادعا کرد قدمی از قدم های ایجاد اقتصاد مقاومتی طی شده است. حال پس از این مرحله، نوبت به ایجاد فرهنگ حمایت از تولید ملی می رسد. سوال اینجاست که آیا در صورت تولید محصول با کیفیت با برند ملی، آیا نیاز به ایجاد فرهنگی خاص برای حمایت وجود دارد؟

پاسخ این سوال در صنایع بزرگ خیر است، زیرا حس ملی گرایی و میهن پرستی در جامعه ناخودآگاه ایجاد فرهنگ حمایت می کنند، اما پاسخ سوال فوق برای صنایع دیگر نظیر پوشاک و مد به شدت متفاوت است. دلیل آن نیز سدهای قانونی در برابر این سبک از صنایع است.

به طور مثال در صنعتی مانند پوشاک، وارد کردن یک برند و در پشت پرده تولید آن در کارگاه های داخلی و فروش با نام برند خارجی در فروشگاه هایی آنچنانی در مناطق آنچنانی هیچ اشکالی ندارد، اما ایجاد برندی ملی، تولید و توسعه نام برند به دلیل مبارزه با نفوذ فرهنگ غربی و مسائل اخلاقی با سدی بزرگ در برابر تولید ملی مواجه می شود.

با نگاه به صنایع مختلف به آسانی می توان به وجود نگاهی کاملا سلیقه ای و نه سیستماتیک در عرصه ایجاد فرهنگ تولید ملی، حمایت ملی پی برد. در طرف دیگر مشکل ایجاد فرهنگ دل کندن از محصولات بعضا حتی بی کیفیت خارجی و سوق به استفاده از محصولات با کیفیت و با طراحی قابل رقابت با محصولات خارجی هستیم.

در صورتی که بخواهیم در عرصه اقتصاد مقاومتی خط مقدم پیغام مقام معظم رهبری را به عرصه ظهور برسانیم، نیاز به ایجاد و تقویت فرهنگ تولید سالم به جای فرهنگ تولید با تفکر درآمد بیشتر، یادگیری سازمانی برای ایجاد فرهنگ پیشرفت در بین افراد حاضر در سازمان ها و بهبود مستر در سیستم های تولیدی به منظور افزایش بهره وری تولید، توجه به نیاز مصرف کننده و افزایش کیفیت تولید در بخش سازمانی، ایجاد فرهنگ پیاده سازی سیستماتیک اصول و قوانین و نه سلیقه ای اجرا کردن آنها در بخش قانونگذاری و اجرا و در نهایت تغییر فرهنگ مردم به استفاده از محصول با کیفیت و قابل رقابت از نظر کیفی، طراحی و امکانات داخلی نسبت به تولیدات بعضا بی کیفیت خارجی هستیم.

حال باید با توجه به موارد بالا دیدگاه اینکه دولت، حکومت و... دلیل اصلی رونق نداشتن بازار کسب و کار و تولید هستند را کمی با نگاه به خود و فرهنگ خود تغییر دهیم. کمی به خود نگاه کنیم، کمی به جامعه خود من برای منافع جامعه خود چه کرده ام که جامعه برای منافع من قدمی بردارد؟

امروزه راه اندازی کمپین ها و چالش های مختلف و استفاده از شبکه های مجازی برای فراگیر کردن آنها بسیار رواج یافته است. من، به عنوان یک ایرانی از امروز با هشتگ #تغییر_را_از_خودم_شروع_می کنم با معرفی هفتگی فعالیت های مثبتی که در جهت فرهنگ، تولید و منافع جامعه خودم انجام می دهم یا توسط شرکت ها و تولیدکنندگان یا حتی افراد جامعه و دولت خود می بینم سعی در فراگیر کردن فرهنگ انجام کار درست می کنم.

مشاور توسعه تجارت