زنجیره تامین و فرصت‌های سرمایه‌گذاری / تغییر الگوی خودروساز شدن قسمت چهارم:

با توجه به اهداف استراتژیک صنایع بزرگ خودروسازی دنیا که پیشتر توضیح داده شد، به نظر می‌رسد الگوی خودروساز شدن در دنیا با گذشته تفاوت‌های چشمگیری پیدا کرده است.اگر در گذشته داشتن پلت‌فرم اختصاصی یکی از شروط الزامی خودروساز شدن بود، اما امروزه با تغییرات گسترده‌ای که در نحوه طراحی و تولید این ساختار سرمایه بر محصول، درحال شکل‌گیری است، شرکت‌های خودروسازی که صاحب برند جهانی نیستند برای کسب سهم بیشتر از تجارت خودرو باید مسیری را انتخاب کنند که از مشارکت با شرکت‌های صاحب برند دنیا عبور می‌کند.

در واقع شکل‌گیری‌های استراتژیک در صنعت خودروسازی دنیا یا بهتر بگویم تجارت خودرو به‌گونه‌ای است که برای ایجاد مشارکت‌های گوناگون در مراحل مختلف زنجیره تامین، مونتاژ خودرو و فروش آن و براساس مزیت‌ها و توانمندی‌های هر شرکت راه باز است. به‌عنوان مثال صنایع خودروسازی چین باوجود در اختیار داشتن پلت‌فرم‌های بومی که اغلب از خودروسازی شوروی سابق الگو برداری شده بود، اما برای پیوستن به زنجیره تولید و توزیع جهانی خودرو یا همان تجارت خودرو جز تشکیل ائتلاف‌های بزرگ با شرکت‌های صاحب برند دنیا چاره‌ای نداشتند.

برخی از این ائتلافات عبارتند از: ائتلاف Toyota – FAW و ائتلاف Nissan – Dongfeng. تشکیل این ائتلاف‌های بزرگ آنقدر برای صنایع خودروسازی چین سودآور بود که قطعات و محصولات شرکت‌های چینی به‌واسطه همین برندهای بزرگ توانستند به بازار‌های جهانی راه پیدا کنند، به‌طوری که امروزه شرکت‌های قطعه‌سازی چینی بخش مهمی از زنجیره تامین شرکت‌های خودروسازی ژاپن هستند.

همچنین ترکیه بدون هرگونه سرمایه‌گذاری برای تولید پلت فرم، در حال حاضر از طریق فروش قطعه به شرکت‌های صاحب برند در خودروسازی سالانه نزدیک به 10 میلیارد دلار ارز‌آوری دارد. به‌علاوه از طریق صادرات خودرو با نشان شرکت‌های صاحب برند اروپایی، تقریبا به اندازه فروش قطعه، درآمد ارزی سالانه دارد. موفقیت این کشور در جذب سرمایه‌گذاری خارجی در صنعت قطعه‌سازی باعث شده تقریبا 35 هلدینگ از 100 هلدینگ بزرگ قطعه‌سازی دنیا تحت عنوان Global Automotive Suppliers در خاک ترکیه سرمایه‌گذاری و فعالیت کنند.

همچنین نزدیك به 1000 قطعه‌ساز دارای گرید اروپایی، قطعات مورد نیاز شرکت‌های صاحب برند را تولید و تامین می‌کنند. مکزیک کشوری نه چندان ثروتمند، از طریق مشارکت با شرکت‌های صاحب برند موفق شده ضمن توسعه صنعت خودروسازی و ایجاد اشتغال پایدار، سهمی معادل 6 درصد درGDP و حدود 18 درصد در مجموع صنایع را از طریق صنعت خودروسازی كسب کند. مكزیك با دراختیار داشتن 18 خط تولید مربوط به 10 خودروساز بزرگ دنیا و در 11 منطقه صنعتی خود، طی سال 2015 توانسته بیش از 37 مدل خودروی سواری و11 مدل تجاری تولید کند.

این كشور در سال 2014 در تولید خودرو از برزیل پیشی گرفت و در حال حاضر بزرگ‌ترین تولید‌كننده خودرو در آمریكای لاتین محسوب می‌شود. براساس آمار انجمن صنعت خودروسازی مكزیك، این كشور در سال 2015 با تولید 3 میلیون و 400 هزار دستگاه خودروی سبك و سنگین، از رشدی معادل 5.6 درصد نسبت به سال 2014 برخوردار شده است. این در حالی‌است كه بیش از 18 درصد این تولیدات یعنی معادل 2 میلیون و 760 هزار دستگاه به خارج و عمدتا ایالات متحده آمریكا و كانادا صادر شده است.

در حال حاضر مكزیك دومین صادر كننده خودرو به آمریكا بعد از كانادا و چهارمین صادر كننده بزرگ خودرو در دنیا محسوب می‌شود. صادرات این كشور، طی یك روند افزایشی، نسبت به ابتدای شروع فعالیت خود تا پایان سال 2015، حدود 4.4 درصد رشد نشان می‌دهد. این روند افزایشی در صادرات بیانگر آن است كه صنعت خودروسازی در این كشور از ابتدا به منظور تامین نیازمندی‌های بازارهای هدف طرف‌های خارجی راه‌اندازی شده است.

در واقع از آنجایی كه سطح رفاه عمومی در این کشور پهناور آمریکای لاتین بسیار پایین است، لذا بازار جذابی برای فروش خودرو محسوب نمی‌شود، ولی به‌دلیل مزیت‌های فراوان از جمله نیروی کار ارزان كه هزینه آن حدودا یك پنجم كشوری مثل كره جنوبی برآورد می‌شود، در مسیر توسعه بازار شرکت‌های بزرگ خودروسازی قرار گرفته، به‌طوری كه این شرکت‌ها سرمایه‌گذاری عظیمی در این کشور انجام داده‌اند به این امید كه ضمن كاهش قیمت تمام شده خودروهای تولیدی خود، درآینده با توسعه این صنعت مولد در مكزیك و اثرگذاری آن در افزایش درآمد سرانه ملی این كشور، بتوانند بخش مهمی از مشتریان بالقوه آن را به مشتریان فعال تبدیل کرده و بازار جدیدی برای فروش محصولات خود به‌وجود آورند.

البته كشورهای توسعه‌یافته بیشتری علاقه‌مند سرمایه‌گذاری در مكزیك هستند. شركت كره‌ای هیوندایی، تولید اکسنت را به‌عنوان نخستین مدلی که در مکزیک تولید خواهد شد از ژوییه 2017 آغاز خواهد كرد و قصد دارد تولید این مدل را تا سال 2019 به 100 هزار دستگاه در سال برساند. پیش‌بینی می‌شود تولید سالانه خودرو در مكزیك تا سال 2020 به بیش از 5 میلیون دستگاه برسد. به نتیجه‌گیری درباره این موضوع در یادداشت آخر پرداخته خواهد شد.

كارشناس صنعت خودرو