رسیدن به توافق در مذاکرات هستهای، هنوز نتوانسته موجب توقف روند نزولی شاخص و قیمت سهام در بورس شود. انتظار برای نهایی شدن توافق و نیز شروع رفع تحریمها، سیاستهای انقباضی دولت در زمینه کنترل تورم، کاهش قیمت جهانی نفت، افت قیمتهای جهانی کالاهای مختلف و نیز نامساعد بودن شرایط جهانی برخی صنایع موجب عمیقتر شدن رکود حاکم بر بازار سرمایه شده است. افت سهام شرکتهایی مانند فلزات اساسی که با قیمت کالاهای جهانی ارتباط دارند نیز یکی از مواردی است که این روزها در بازار بیشتر به چشم میخورد و موجب شده تا سهامداران به سهام شرکتهای کوچک اقبال نشان دهند.
با روی کار آمدن دولت یازدهم، دولتمردان همه همت خود را برای تحقق شعار کنترل تورم به کار بستند که تا حدودی در این زمینه نیز موفق بودهاند، با این وجود این روزها شاهد این هستیم که رکود سنگینی بر اقتصاد و بنگاههای تولیدی حاکم شده که بازار سرمایه نیز از آن بیبهره نیست. گواه این مطلب را میتوان در گزارشهای منتشر شده توسط شرکتها جستوجو کرد که حکایت از انباشت قابلملاحظه کالا در انبارها و کاهش دوره وصول مطالبات و گردش کالا و نیز افت سودآوری آنها و در برخی موارد زیاندهی دارد.
بهنظر میرسد دولت با سیاست کاهش نرخ سود بانکی به دنبال کاهش هزینههای بانکها باشد و با هدف روانه شدن نقدینگی از بانکها به بورس این کار دنبال نمیشود؛ چرا که در وهله نخست یکی از منابع کسب سود بانکها دریافت نقدینگی مردم و دادن تسهیلات به بنگاهها با بهرههای بالاتر است و از سوی دیگر اگر مسئولان دلسوز تولید و رونق آن هستند باید شرایط دادن تسهیلات به بنگاهها را با بهره کمتر فراهم کنند. در شرایط کنونی به نظر میرسد با توجه به کاهش جهانی قیمت نفت و نیز افت درآمدهای دولت که قسمتی از آن به تحریمها بازمیگردد دولت بهترین راهحل را فشار بر صنایع و بنگاههای تولیدی جستوجو میکند و به همین دلیل است که موضوعاتی چون نرخ بهره مالکانه سنگ آهنیها و نیز نرخ خوراک شرکتهای پتروشیمی و مشکلات پالایشگاهها را بهعنوان ابهامات حل نشده باقی گذاشته است.
دولت باید برای بهبود شرایط اقتصادی و نیز بازار سرمایه از فشار خود بر بنگاهها بکاهد و به فکر راهحلهای دیگر از جمله کاهش هزینههای غیرضروری باشد؛ چرا که شیوه کنونی دولت برای کسب درآمد با فشار بر بنگاهها، در آینده نزدیک به تعطیلی صنایع در کشور منجر خواهد شد. به نظر میرسد با پایان یافتن مهلت بررسی توافق هستهای در کنگره آمریکا و آغاز رفع تحریمها رفتهرفته شاهد بروز نشانههایی از رونق در اقتصاد کشور و در پی آن بهبود شرایط بازار سرمایه باشیم.
* کارشناس بازار سهام