نگاهی به روند سرمایهگذاری در کشور در سالهای گذشته به خوبی نشان میدهد که طی این سالها و بهویژه در چند سال اخیر همواره یک روند کاهشی در جریان سرمایهگذاری رخ داده است بهطوری که بازارهای سهام، طلا و. . . که در سالهای قبل روند مثبتی را تجربه کرده بودند و حضور فعال سرمایهگذاران در این بازارها بهخوبی قابل لمس بود در یکی، دو سال اخیر با افت چشمگیری مواجه شدند. کارشناسان اقتصادی و سرمایهگذاری دلایل مختلفی را برای شکلگیری این روند عنوان میکنند که از آن جمله میتوان به وجود فضای نااطمینانی در بازار به دلیل عدم ثبات اقتصادی در فضای کلی اقتصاد، کمبود نقدینگی در بازار، اوجگیری روند تورمی اقتصاد ایران و به تبع آن افزایش هزینههای تامین مالی اشاره کرد اما شاید مهمترین دلیل کاهش نرخ سرمایهگذاری در فضای اقتصادی کشور را بتوان در نگاه کوتاهمدت سرمایهگذاران و صاحبان سرمایه جستوجو کرد.
اینکه سرمایهگذاران در بازارهای مختلف توقع سودآوری در کوتاهمدت را دارند باعث شد تا بازارهایی نظیر طلا، ارز و سهام قبل از سال 92 بهعنوان اصلیترین گزینه سرمایهگذاری مطرح باشند. اما افت این بازارها در یکی، دو سال گذشته نشان داد که سرمایهگذاران مسیر درستی را برای حفظ ارزش داراییهای خود در وهله اول و توقع کسب سود در فاز دوم انتخاب نکردند. از سوی دیگر اقدامات تشویقی دولت در عرصههای مختلف نتوانست موفقیت چندانی را کسب کند و اطمینان از دست رفته را به فضای اقتصادی کشور بازگرداند. سیاستگذاران اقتصادی بهویژه در کشورهای درحالتوسعه همواره به دنبال راهکارهایی برای تحریک سرمایهگذاری و تولید در اقتصادند تا بتوانند اهداف موردنظر خود را در راستای رشد پایدار پوشش دهند.
اینکه سیاستگذاران چقدر در تحقق اهداف خود موفقند تا حد زیادی بستگی به استراتژی سرمایهگذاران و فعالان اقتصادی دارد. واکنشهای سرمایهگذاران به عوامل برونزا میتواند نقشی تعیینکننده درشکلگیری یا حتی موفقیت و عدمموفقیت سیاستهای کلی داشته باشد که تا حد زیادی به میزان ریسکپذیری و انتظارات سرمایهگذاران از آینده بازارها بستگی دارد، البته عوامل دیگری هم در تصمیمگیری یک سرمایهگذار برای حضور یا عدم حضور در یک بازار موثر است که در این مجال نمیگنجد. با این شرایط سوال اصلی اینجاست که سرمایهگذاران بهعنوان یکیاز عوامل تاثیرگذار و تعیینکننده در فرآیند سرمایهگذاری چه شرایطی را در پیش گیرند؟ این استراتژی سرمایهگذاری بهویژه در شرایط فعلی در میزان سودآوری شما بسیار اهمیت دارد.
تصمیمگیری تحت تاثیر هیجانات و اتفاقات کوتاهمدت و مقطعی تا حد زیادی شما را از اهدافتان دور خواهد کرد. توجه داشته باشید که حضور در یک بازار بدون بررسی دقیق و شناخت عوامل برونزا و درونزای تاثیرگذار در آن بازار ممکن نیست. اما اینکه بهترین استراتژی برای سرمایهگذاری در سال 94 چیست، تا حد زیادی به امکانات و شرایط هر فردی بستگی دارد؛ در این فرصت ما تنها نکاتی را مطرح خواهیم کرد که در شکلگیری یک استراتژی درست در سرمایهگذاری موثرند و میتوانند تا حد زیادی اشتباهات متداول در بازار را جبران کنند.
استراتژی خود را برمبنای اهداف بلندمدت تنظیم کنید
مطمئنا در شرایطی که نوسانات بازار بیش از حد معمول است افراد در جهتدهی سرمایهها و حضور در بازار بسیار محتاطتر عمل میکنند اما این واقعیت نمیتواند تعیینکننده اهداف شما برای اینکه برنده یا بازنده بازار باشید، باشد. تنظیم استراتژی برمبنای اهداف بلندمدت و با بهکارگیری از بررسیهای دقیق وضعیت صنعت میتواند ریسک شما را برای شروع یک سرمایهگذاری کاهش دهد. همین نگاه کوتاهمدت در سرمایهگذاری در سالهای اخیر باعث شد بسیاری از سرمایهگذاران از بخشهای تولیدی اقتصاد روی برگردانند و تمرکز خود را به کسب سود در بازه زمانی کوتاهمدت معطوف کنند. التزام به یک روند طبیعی در جریان سرمایهگذاری و توقع کسب سودهای با نرخ پایینتر و البته مستمر خطرات موجود در مسیر سرمایهگذاری را تعدیل میکند و همانطور که کسب سودهای غیرمنتظره را برایتان دور از دسترس مینمایاند خطر از دست رفتن و شکست سرمایهگذاری را نیز کمرنگ میکند.
روی متغیرهای قابل کنترل تمرکز کنید
مهمترین اشتباهی که عموما در تبیین یک استراتژی سرمایهگذاری رخ میدهد توجه به حواشی و متغیرهای برونزاست. سرمایهگذاری یک فرآیند دقیق و علمی است، بنابراین داشتن یک استراتژی قابل اتکا و معتبر میتواند تضمینکننده موفقیت در بازار باشد. لازم است برای اینکه استراتژی شما با خطای کمتری مواجه شود به جای تمرکز بر عوامل برون زا و غیرقابل کنترل به متغیرهای قابل کنترل توجه داشته باشید.
آنچه دست شماست باید به دقت بررسی شود تا با کمترین درصد خطا بیشترین متغیرهای ممکن را کنترل کنید، از این رو سرمایهگذاری شما با کمترین ریسک مواجه میشود البته نباید عوامل بیرونی که بر کار شما تاثیرگذارند را دستکم بگیرید. این کار به شما امکان میدهد یک استراتژی پویا را در مقابل یک رویکرد منفعل جایگزین کنید و انعطافپذیری بیشتری در مقابل تغییرات و نوسانات بازار داشته باشید.
نقش دیتا را دستکم نگیرید
الگوهای سرمایهگذاری و میزان آسیبپذیری کسبوکارها در بازارهای ایران حاکی از آن است که عموما نگاه تحلیلی برمبنای اطلاعات واقعی در جریان شروع یک سرمایهگذاری و در پیشگیری یک استراتژی مشخص وجود ندارد یا لااقل کمتر دیده میشود. امروزه اغلب تحلیلها برای ورود یا عدمورود به یک بازار یا صنعت برمبنای اطلاعات دقیق و علمی واقع شده است، بنابراین در فضایی که اطلاعات شفاف برای همه سرمایهگذاران در دسترس نیست بهطور طبیعی ریسک سرمایهگذاری بالا خواهد رفت و این عامل میتواند بهعنوان یکی از عوامل گریز سرمایهگذاران از بخش تولید تلقی شود.
از این رو گذشته از نقش نهادهای ارائهدهنده اطلاعات آماری هر فرد بهعنوان یک سرمایهگذار بالقوه باید به دنبال طرحریزی یک استراتژی مشخص بر پایه اطلاعات واقعی باشد. این نکته درست است که هزینههای دسترسی اطلاعات شفاف و پردازش شده در فضای اقتصادی کشور ما بالاست اما ضرورت دسترسی به اطلاعات در شکلگیری یک استراتژی سرمایهگذاری بر کسی پوشیده نیست، بنابراین صرفهجویی در هزینههای این بخش آینده کسبوکار و سرمایهگذاری شما را به خطر خواهد انداخت.
برنده واقعی چه کسی است؟
دغدغه کسب سود در جریان سرمایهگذاری امری طبیعی است اما در شرایط فعلی اقتصادی چه کسانی برندگان واقعی جریان سرمایهگذاری هستند؟ در شرایطی که بازار سرمایه وضعیت مناسبی ندارد و انتظارات سرمایهگذاران از آینده بازار هم روشن نیست، بازار مسکن همچنان در رکود است، بازارهای طلا، ارز و بازارهای دیگر هم وضعیت مشابهی دارند و تمایلی برای سرمایهگذاری در تولید نیز وجود ندارد. دشوار است اگر بخواهیم توقع کسب سود در کوتاهمدت را مدنظر قرار دهیم و استراتژی خود را برمبنای این تفکر طرحریزی کنیم.
در یک برداشت کلی میتوان گفت بهتر است به دنبال فرصتهای خاص باشید و با اهداف بلندمدت استراتژی خود را تبیین کنید و از تأثیرپذیری و تصمیمگیری در شرایط هیجانی بازار بپرهیزید. بهنظر نمیرسد اتفاق خارقالعادهای را در بازار مسکن، سهام، ارز و طلا در سالجاری شاهد باشیم اما در سمت تولید با توجه به منابع غنی و نیروی انسانی فراوان فرصت خوبی برای سرمایهگذاری وجود دارد؛ فرصت را از دست ندهید استراتژی خود را تنظیم کنید و برنده واقعی یک جریان سرمایهگذاری باشید.