شهر تهران با وجود قدمت طولانی مدتی که در ساخت آپارتمان و واحدهای مسکونی مرتفع دارد همچنان از نبود برخی برنامههای واحد رنج برده و دچار مشکلات بزرگ میشود. یکی از اصلیترین بخشهایی که در طول کمتر از چند سال از یک فرصت بزرگ تبدیل به یک تهدید جمعی شد، منطقه22 تهران بود. منطقهای که بسیاری از آن بهعنوان ریههای تنفسی پایتخت نام میبردند اما به دلیل رعایت نشدن برخی ضوابط شهری و بالا رفتن تعداد مجوزها برای ساختوساز عملا به محیطی غیرقابل سکونت تبدیل شد و ظرفیتی که قرار بود در طول 10 سال پر شود، در فاصله کمتر از چهار سال به حد اشباع رسید و کار را تا جایی رساند که وزیر راه و شهرسازی اعلام کرد در صورت متوقف نشدن برخی پروژهها در این حوزه، برجهای ساخته شده در منطقه 22 مانع ورود بادهای تمیز به تهران خواهند شد.
اتفاقی که برای منطقه 22 تهران افتاد، در طول سالهای گذشته و به تناوب در نقاط دیگر شهر نیز رصد شدند. هرچند با بالا رفتن تلاش نهادهای نظارتی قدری دور زدن قانون محدود شد، اما همچنان با توجه به اختلافنظری که در برخی از پروژهها میان شورای عالی شهرسازی و شهرداری تهران وجود داشت، مجتمعهای جدیدی پا به پایتخت گذاشتند که نمیتوان بسیاری از آنها را با قوانین فعلی سازگار کرد.
بالا رفتن تعداد برجهای مسکونی در تهران که البته به اعتقاد مسئولان وزارت راه و شهرسازی در بسیاری از آنها مقدمات رفاهی لازم فراهم نشده و این موضوع شرایط را برای ساکنانشان دشوار میکند، باعث شد در طول ماههای گذشته وزارت راه تلاش کند نسبت به ارائه مجوزهای جدید برای برجهای بلندمرتبه تجدیدنظرهایی را به وجود بیاورد. این تلاش جدید در حوزههای مختلف شکل گرفت و گاهی اوقات حتی به پروژهها و طرحهای خاصی نیز اختصاص پیدا کرد. پس از ابهامهایی که درباره مجوز ملک ایرانزمین در شهرک غرب به وجود آمد و البته رفتوآمدهای گستردهای که به تخریب طبقه هفتم پاساژ علاءالدین انجامید، این بار بیانیه اظهارنظر دوباره مسئولان وزارت راه و شهرسازی درباره مجتمعهای بلندمرتبه یک پروژه جدید بوده است.
پیروز حناچی، معاون شهرسازی و معماری وزیر راه و شهرسازی در نشست خبری روز گذشته خود با خبرنگاران رسما اعلام کرد صحبت از آسمانخراش 121 طبقهای بنیاد مستضعفان نیاز به بررسیهای دقیق داشته و قطعا بدون ارائه مجوزهای لازم اجازه ساخت آن داده نخواهد شد. حناچی البته این صحبتها را در حالی مطرح کرده که گفته است هنوز بحث ساخت این پروژه به طور رسمی اطلاعرسانی نشده و در حد شنیده است. اما در هر صورت نمیتوان اجازه داد کمیسیون ماده 5 ضوابطش را تغییر دهد.
براساس صحبتهای معاون آخوندی، این کمیسیون در حال حاضر ضوابط بالاتر از 12 طبقه را تصویب نمیکند هرچند نمیتوان گفت بلندمرتبهسازی در تهران امکانپذیر نیست اما قطعا این کار باید متناسب با پهنه زمین انجام شود و تمام مسائل فنی و ایمنی در آن لحاظ شود.
ساخت مجتمعهای بزرگ نیاز به بررسیهای عمرانی دقیق دارد
کارشناس عمران معتقد است نمیتوان برای شهرها محدودیت طبقاتی در نظر گرفت اما آنچه مهم است لزوم ارائه مجوزها پس از انجام بررسیهای دقیق فنی و تضمینهای خدماتی است. ابوالحسن میرعمادی در گفتوگو با «فرصت امروز» با بیان این مطلب تصریح کرد: در جهان وقتی صحبت از برجهای بلندمرتبه میشود، قطعا یکی از نخستین گزینهها، شهر نیویورک در ایالات متحده آمریکاست. بسیاری گمان میکنند در هر نقطه از این شهر برجها و مجتمعهای گستردهای ساخته شده است در شرایطی که به هیچ عنوان این گونه نیست.
وی ادامه داد: در نیویورک پس از بررسیهای گستردهای که کارشناسان عمرانی انجام دادهاند بخشهایی از شهر که زمین آنها توان مقاومت در برابر بارهای بزرگ را دارد، بهعنوان فضایی برای ساخت آسمانخراشها انتخاب شده و در نقاط دیگر این شهر اثری از ساختمانهای بزرگ نمیبینیم. این کارشناس مسکن با اشاره به این مقدمات، درباره وضعیت فعلی برجسازی در شهر تهران گفت: با توجه به اختلافنظرهایی که میان وزارت راه و شهرداری تهران وجود دارد، متاسفانه بعضی جاها صحبتهایی مطرح میشود که شاید از نظر علمی چندان دقیق نباشد. ما برای شهری به بزرگی تهران نمیتوانیم به این راحتی محدودیت طبقاتی در نظر گرفته و مثلا از اعدادی مانند 12 یا 15 طبقه سخن بگوییم.
میرعمادی اضافه کرد: وقتی به تجربه شهرک غرب نگاه میکنیم که در آن مجتمعهایی با بیش از 20 طبقه ساخته شدهاند، به خوبی میبینیم که اگر بررسیهای دقیق صورت گیرد قطعا مناطقی از تهران نیز توان این را دارند که در فهرست مجتمعهای مسکونی بلند قرار بگیرند. آنچه مهم است از یکسو بررسی دقیق زمین در آن ناحیه و میزان فشاری است که میتواند متحمل شود و از سوی دیگر وضعیت خدمات و امکانات زیرساختی آن منطقه که تا چه حد میتواند ظرفیت را در خود جای دهد.
هرچند طبق اعلام معاون آخوندی هنوز صحبت از ساخت مجتمع 121 طبقه جدید در تهران تایید نشده و نیاز به دقیق شدن اطلاعات در این زمینه است، اما با توجه به سوابق سالهای گذشته، به نظر میرسد انتظار باقی ماندن محدودیت 12 طبقه برای بخشهای مختلف شهر قدری انتظار زیادی باشد. همانطور که در سالهای گذشته نیز مجوز برجهای بزرگ در تهران صادر شد اما شاید بار دیگر مصوبات فعلی نیز مورد تجدید نظر قرار گیرند. هرچند به نظر میرسد با توجه به تمرکز جدی که وزارت راه و شهرسازی در مقابله با این روند در پیش گرفته قدری کار دریافت مجوزهای جدید برای آسمانخراشهای بزرگ دشوار شده باشد.