اختلافنظــر جــدی در شهرسازی شاید پایه اصلی بسیاری از چالشهای ایجاد شده در مسیر رابطه وزارت راه و شهرسازی دولت یازدهم با شهرداری تهران باشد. در شرایطی که به نظر میرسید با تغییر دولت، دورهای جدید از رابطه قالیباف و مردان پاستور آغاز شود اما این بار نه اختلافنظرها در عزل و نصب و بودجه مترو، که تفاوتهای عمیق دیدگاهی مانع از تجمیع آرا شده است. شهرداری تهران بهعنوان یکی از بزرگترین نهادهای مجری سیاستهای شهری در کشور در حالی در تمام سالهای گذشته بنیان طرحها و برنامههایش را بر فروش تراکم و تغییر کاربری سوار کرده که مسئولان وزارت راه وشهرسازی بارها اعلام کردهاند این سیاست نه تنها جنبه مفید و مثبتی ندارد که با تداوم آن بخش قابل توجهی از شهر نیز غیرقابل سکونت و به دور از رفاه خواهد شد. هرچنــد موافقان نظر شهرداری جلوگیری از فروش تراکم را با دادن فرمان ایست به بسیاری از پروژههای شهری و توسعهای تهران یکی میدانند اما آخوندی و معاون شهرسازیاش حناچی بارها اعلام کردهاند ادامه یافتن این سیاست ممکن نیست و در تکمیل خط ونشانشان قلم پای تراکم فروش را نشانه رفتهاند.
برجها راه باد را میبندند
در کنار این موضوع دامنهدار، آنچه در محوری دیگر شهرداری و شورای عالی شهرسازی را در مقابل یکدیگر قرارداده و نظرات متفاوت آنها را به چند جلسه از این شورا کشانده، برجسازی در پایتخت است. آغاز این ماجرا در دوره جدید به منطقه 22تهران باز میگردد، نقطهای که بنا بر نظر برخی کارشناسان یکی از تنها نقاط باقیمانده ورودی باد به شهر است و مرتفعسازی ساختمانها در آن مساوی است با بستن آخرین دریچههای ورودی باد و هوای تازه به پایتخت. این دیدگاه باعث شد تا شورای عالی شهرسازی در دی ماه سال گذشته اجازه بلندمرتبهسازی در شهر را به حالت تعلیق در بیاورد، این تعلیق که برخی از پروژههای بلندمرتبهسازی بزرگ را عملا تعطیل کرد تا زمانی ادامه خواهد داشت که در ضوابط بازنگری شده و شرایط جدید مورد بررسی و تصویب قرار گیرد. بنا بود پس از بررسیهای انجام شده از سوی شهرداری در جلسه پایانی شورای شهرسازی در سال 93 ضوابط جدید ابلاغ شود، موضوعی که با توجه به تداوم اختلافنظرها حتی در اسفندماه نیز به نتیجهای نرسید تا کار برجسازان به بهار امسال کشیده شود.
پیگیـــریهای خبرنگار «فرصت امروز» نشان از آن دارد که همچنان آنچه مانع از رسیدن به راهحلی دوطرفه شده دیدگاه متفاوت برای حل این موضوع است. نظر شهرداری این است که مجوز برجسازی به تمام مناطق تهران اعطا شود و تنها مناطقی که خطر قرار گرفتن روی گسل را دارند، مستثنا شوند، نگاهی که بیش از رویکرد رفاهی و شهری، ایمنی ساختمان را تنها نکته مورد نیاز در تامین مجوز میداند. در کنار آن، نظری که در حال حاضر در شورای عالی شهرسازی مطرح است، بحث اعطای مجوز تنها به پروژههایی خاص و ممنوع نگهداشتن برجسازی در دیگر مناطق است. مدرنسازی به پروژههای جدید و تغییر در شرایط جمعیتپذیری تهران نیز دو عامل دیگری است که شورا روی آن تاکید کرده و دوباره به شهرداری زمان داده تا بررسیهای مورد نظر را انجام دهد.
با وجود این اما شهرداری با توجه به تعهداتی که دارد همچنان پیگیر دریافت مجوز بوده و اخبار حاکی از آن است که بحث دریافت 47مجوز جدید برجسازی از کمیسیون ماده (5) در دستور کار قرار گرفته و هرچند هنوز موافقتی با آنها صورت نگرفته اما کار روی آنها ادامه دارد.
حفظ ساختار شهری در اولویت است
در حالی بحث فروش تراکم یا صدور مجوزهای جدید برجسازی هنوز در گوشه و کنار شهر به گوش میرسد که در حال حاضر نیز بخش قابلتوجهی از تهران به دلیل تراکم بیش از حد ساختمانها و مجوزهایی که در مناطق مختلف صادر شدهاند عملا غیرقابل زیستن شده است، موضوعی که ساختار شهر را با تهدید مواجه کرده است؛ موضوعی که کارشناسان عرصه نیز بر آن تاکید دارند. ایمان معصومی، کارشناس مســکن، در گفتوگو با «فرصت امروز» به لزوم ایجاد پایداری در ساختار اصلی شهر پرداخت و گفت: نمیتوان به بهانه جذب درآمدهای جدید، محیط شهر را تغییر داد. خانه باید جایی برای زندگی باشد و در این راستا کشش محیط اطراف اهمیت بسیاری دارد. وی برجسازی را بهعنوان یکی از بهترین راهحلهای اعمال شده در کشورهای مختلف جهان برای شهرهای پرجمعیت عنوان کرد و ادامه داد: برجسازی اصول و قواعد خاص خود را دارد. نگاه در آن باید نگاهی شهرکی باشد، جایی که تمامی امکانات لازم برای خانوارهای ساکن در آن فراهم باشد. نمیتوان در مناطق پرجمعیت شهری به فکر این راهحل بود و گرههای موجود در خیابانهای قدیمی را کورتر کرد.
این فعال ساختمانی به اهمیت نظر کارشناسان در این حوزه اشاره کرد و گفت: هرچند پیمانکاران از اجرای چنین پروژههایی استقبال میکنند و در کوتاهمدت درآمدی مطلوب نصیبشان میشود اما اینکه برجسازیها مانع از ادامه حیات شهر شود، پذیرفتنی نیست، زیرا در آن صورت نه تنها مردم که خود برجسازان نیز جایی برای زندگی نخواهند داشت. وزارت راه و شورای عالی شهرسازی با تداوم برجسازیها در شهر موافقت نمیکند، شهرداری توقف صدور مجوزها را با کاهش جدی درآمد یکی میداند و در این بین مردم سردرگمترین طرف دعوا هستند، زیرا از یکسو نیاز جدید در بازار وجود دارد و از سوی دیگر بعضی از نقاط تهران دیگر جای زندگی نیست. فعلا زور وزارت راه بر شهرداری چربیده است.