بخش خصوصی چشم انتظار قوانین جدید است

پس از به ثمر رسیدن توافق هسته‌ای یکی از مهم‌ترین رویدادهای سیاسی در ایران برگزاری انتخابات مجلس بود. انتخاباتی با حال و هوای پرشور که طیف‌های متنوعی را جذب کرده و انتظارات زیادی را نیز باید محقق کند. چگونگی تعامل مجلس با دولت حاکم مسئله‌ای ریشه‌دار است که با هر بار تغییر ریاست جمهوری یا انتخابات پارلمانی در ایران به سوژه مطبوعاتی اکثر خبرگزاری‌ها تبدیل می‌شود، اما چگونگی روابط مجلس با بخش خصوصی نیز اهمیت بسزایی دارد.

تا پیش از لغو تحریم‌ها، بخش خصوصی در ایران مانند بسیاری از بخش‌ها ضربه‌پذیر و تضعیف شده بود. اما اکنون فرصت خوبی است تا بخش خصوصی نیز بتواند جایگاه محکم‌تری در اقتصاد به‌دست آورد. در این میان برخی کارشناسان معتقدند مجلس می‌تواند به‌عنوان یار کمکی برای حمایت از پروژه‌های بخش خصوصی فعالیت کرده و قوانین حمایتی بیشتری برای بخش خصوصی تصویب کند.

فرصت‌های بسیار در صف انتظار

خبرگزاری رویترز در گزارش اخیر خود به موضوع مجلس ایران و فرصت‌های پیش روی دولت، پس از شروع به کار مجلس جدید پرداخته است. در بخشی از این گزارش نظرات مارتین جانسون، مدیر کل BICC بازتاب داده شده است. وی معتقد است ایران اکنون فرصت خوبی برای تبدیل شدن به قطب مالی و اقتصادی منطقه را دارد.

در گذشته نیز، ریسک تجارت با ایران نسبتا خوب بوده و در صورتی که مشکلات بانکی در این کشور به طور کامل از بین رود، بسیاری از سرمایه‌گذاران غربی به فعالیت تجاری در ایران تمایل دارند، اما مسئله اصلی نامطمئن بودن بخش خصوصی است. متاسفانه بخش خصوصی در این کشور همچنان جایگاهی نامطمئن دارد و برخی سرمایه‌گذاران غربی اطمینان لازم را برای سرمایه‌گذاری در این بخش به دست نیاورده‌اند.

گروه‌های تولیدی و صنعتی وابسته به بخش‌خصوصی در ایران پتانسیل خوبی برای افزایش ظرفیت اقتصادی کشور دارند که می‌توانند با حمایت‌های دولت و مجلس مشمول قوانین حمایتی و کارآفرین شوند. از سوی دیگر براساس اطلاعات مندرج در وب‌سایت بانک جهانی، یکی از شروط اصلی برای موفقیت در برنامه‌های بلند پروازانه اقتصادی و طرح‌های توسعه اقتصادی حذف موانع و اصلاح در ساختار اقتصادی است که می‌تواند توسط مجلس ایران به وقوع بپیوندد.

ترکیب مجلس و امید برای تغییر

کانال خبری آسیا در گزارشی که به مناسبت آغاز به کار مجلس جدید در ایران منتشر کرده است، بیش از هرچیز به نوع ترکیب‌بندی مجلس یا به عبارتی آرایش سیاسی گروه‌های حاضر در این دور از مجلس ایران پرداخته است. بنا بر نظر تحلیلگران این شبکه، نمی‌توان برای این دوره مجلس برنده مشخصی تعیین کرد و شاید این یک رکورد جدید در طول 20سال اخیر باشد. در واقع تنوع گروه‌های سیاسی در مجلس فعلی را می‌توان از زاویه‌ای مثبت ارزیابی کرد، نشانه‌ای مثبت که می‌تواند نوید بخش نوعی تغییرات در ساختار رأی‌دهی و تصویب قوانین در مجلس ایران باشد.

نقطه مشترک بین تمامی احزاب حاضر در مجلس کنونی را می‌توان رویکردهای مبتنی بر تلاش برای افزایش اشتغال و کاهش تورم دانست، در این میان برخی احزاب به افزایش فضاسازی برای فعالیت بخش خصوصی و گسترش تعاملات تجاری، اقتصادی با کشورهای غربی تمایل بیشتری دارند. چنین ترکیب اهداف و امیدهایی می‌تواند برای بخش خصوصی امیدبخش باشد، اگرچه ایجاد فضای فعالیت برای بخش خصوصی نیاز به تصویب قوانین زیرساختی و حمایت‌های مداوم دولت دارد.

اما کارشناسان بخش خاورمیانه نشریه فورچن، فضای آینده سیاسی و فعالیت‌های آتی مجلس ایران را چندان قابل پیش‌بینی ندانسته و معتقدند برای روشن شدن غلبه سیاسی حاکم بر مجلس باید مدتی منتظر ماند. در بخشی از این گزارش می‌خوانیم؛ اگرچه از دید بسیاری از کارشناسان ترازوی احزاب وابسته به دولت سنگین‌تر است و این گروه برنده انتخابات مجلس ارزیابی می‌شوند، اما نادیده گرفتن فراکسیون‌های مختلف راه یافته به مجلس و اصولگرایان بانفوذ حاضر در مجلس تفکری اشتباه است.

درواقع نمی‌توان به طور قطع هیچ یک از احزاب را برنده این دور از مجلس دانست و میزان قدرت عمل واقعی احزاب را پس از نخستین فعالیت‌های رسمی نمایندگان و بر مبنای بررسی مصوبات آنان می‌توان بررسی کرد. در چنین شرایطی آینده بخش خصوصی نیز چندان روشن نخواهد بود. اگرچه حذف تحریم‌ها و آغاز فعالیت تجاری با سایر کشورها، یک موفقیت چشمگیر برای همه بخش‌های تولید و تجارت در ایران است، اما چشم‌انداز بخش خصوصی تا حد زیادی به قوانینی بستگی دارد که توسط مجلس به تصویب می‌رسند.

اصلاحات ساختار اقتصادی ایران عامل مهم دیگری است که می‌تواند وضعیت تجاری ایران را متحول کند، تغییر و بازنگری در قوانینی که اکنون در شرایط پساتحریم کارایی درستی ندارند می‌تواند نه فقط بخش خصوصی بلکه سایر بخش‌های اقتصاد ایران را دستخوش پیشرفت‌های بزرگی کند. اصلاحات در نظام مالیاتی و توزیع کالا، واردات و صادرات و چگونگی روند تجارت با کشورهای اروپایی و غربی از مواردی است که در شرایط فعلی اهمیتی بسزا دارد.