بازاریابی گوشه بازاریابی محصول یا خدمتی متفاوت برای بخش بسیار کوچکی از بازار است که نیازها و خواستههایشان توسط محصولات موجود در بازار تامین نمیشود.
شاید بتوان تولیدکنندگان محصولات کشاورزی ارگانیک (میوه و سبزیجاتی که در تولید آنها از هیچ ماده شیمیایی استفاده نشده است) را بهعنوان مثالی خوب از این نوع بازاریابی ذکر کرد. یک بازار میتواند امروز گوشه باشد و مدتی بعد تبدیل به بازار عادی شود. مثلا شاید سالهای آینده بازار محصولات ارگانیک بازار معمول شود. در آن زمان قیمت کاهش مییابد و در نتیجه حاشیه سود آن دیگر مثل امروز نخواهد بود. بازارهای گوشه و خاص، یک فرصت مناسب برای راهاندازی کسبوکارهای کوچک هستند. از آنجا که قیمت محصول یا خدمت ارائه شده بالا و تعداد مخاطب و به عبارتی نرخ تولید پایین است، کسبوکارهای کوچک میتوانند سهم این بخش کوچک بازار را با کسب سود قابل توجه تسخیر کنند.
همزمان با افزایش سرعت و گسترش ارتباطات و در راستای آن گسترش دسترسی به اطلاعات، شرکتهایی میتوانند از فرصتها استفاده کنند که از انعطافپذیری بیشتری برخوردار باشند. چرا که دیگر تنها دارا بودن سهم بازار بالا و بهرهگیری از صرفهجوییهای ناشی از مقیاس منتج از تولید انبوه، جوابگو نیست. حتی یک کسب وکار خانگی هم میتواند تقاضاهای پنهانی را که شرکتهای بزرگ توان واکنش به آن را ندارند یا آن را قابل توجه نمیدانند، برآورده سازد. بازارهای گوشه میتوانند براساس منطقه جغرافیایی، یک صنعت تخصصی، گروه های سنی یا نژادی و قومی یا هر گروه ویژه دیگری از افراد وجود داشته باشند. گاهی یک محصول جدید برای یک بازار گوشه میتواند ناشی از اصلاح و تعدیل در محصولات رایجی که توسط شرکتهای بزرگ تولید میشود، باشد. بدیهی است که موقعیت برای این بازاریابی میتواند در هر صنعتی وجود داشته باشد. گاهی این نوع بازاریابی حیطه بسیار باریکی را در بر میگیرد که در آن، محصول برای گروه کوچکی از بازار ایجاد شده است.
برخی از مزایای استراتژی یک بازاریابی گوشه موفق میتواند بهصورت زیر باشد:
* حاشیه سود بیشتر
* کسب مزیت رقابتی در میان دیگر کسبوکارهای کوچکی که از بازار گوشه شما مطلع نیستند و کسب مزیت رقابتی در میان کسبوکارهای بزرگی که نمیخواهند در آن بخش خاص نگرانی داشته باشند.
* استفاده کاراتر و موثرتر از بازاریابیای که کارآمد و هدفمند است.
البته باید در نظر داشت که شناسایی شکافهای بازار و پر کردن آنها اغلب کافی نیست، بلکه نیازمند تحقیقات گسترده، برنامهریزی دقیق، اجرا و ارزیابی ریسکهای احتمالی و تسلط بر یک بازار گوشه با خدمات یا محصولات خاص است.
قوانینی برای موفقیت بازاریابی گوشه
می توانید ریسکهای موجود در بازاریابی گوشه را با قوانین زیر کاهش دهید. این فرآیند با پژوهش بازار آغاز میشود.
1- نیازهای مشتری را برآورده سازید
نقاط مهم از نظر مشتری را بیابید. مزایایی را در محصول تان بگنجانید که تنها مختص آن گروه مشتریان باشد. مطمئن شوید محصولی که ارائه میدهید جدید و منحصر به فرد باشد، بهگونهای که جای دیگری ارائه نشده باشد. در این مرحله بر تغییر و شکل متفاوت محصول یا خدمتی که ارائه میکنید تاکید کنید. بهعنوان مثال، هنگامی که وارد بازار صابون میشوید، طی سالیان با تغییر مواجه نخواهید شد.
اما فرض کنید که شما یک تولیدکننده صابون هستید و در حال سرمایهگذاری بر برند جدیدی هستید که کلرین را از سطح موی شناگران پاک میکند. شما محصولی متفاوت در یک بازار هدف خاص (شناگران) ارائه میکنید. اگر محصول شما منحصر به فرد باشد، ولی مشتریان نیازی به آن نداشته باشند، کاملا بیفایده است! پس باید تقاضای کافی برای محصول یا خدمت منحصر به فرد شما موجود باشد. با توجه به آنکه شما کسبوکار کوچکی هستید، نیازمند یک تقاضای عمومی نخواهید بود.
2- آزمایش بازار
از پیامرسانی برای بیان تمایز خود استفاده کنید و بازارتان را تست کنید. برخی بازارهای گوشه قبلا توسط دیگران شناسایی شده است و هماکنون کسبوکارهایی در حال پاسخگویی به نیازهای آن بخش هستند. تحقیق کنید که آیا این بازار ظرفیت کافی برای پذیرش کسبوکار شما را دارد؟ رقیبانتان در این بازار را بشناسیدو مطمئن شوید محصولی یا خدمتی که ارائه میکنید با آنها متفاوت است. آگهیهای رقیبان و دیگر روندهای تبلیغاتی آنها را تحلیل کنید تا درکی درست از نقاط فروش و تناسب با آن بهدست آورید. آمادگی پذیرش محصول یا خدمت خود در بازار جدید را آزمایش کنید. ریسکهای خود را مدیریت کنید و با احتیاط گام بردارید.
3- داشتن درک درست
ابتدا درک کنید سپس کار درست را انجام دهید. نقاط خاص بازار خود را درک کنید. انتخاب صحیح بازار گوشه، ارائه محصول منحصر به فرد مناسب در بازار گوشه و بازاریابی مشتریان بالقوه در بازار گوشه، کسبوکار کوچک شما را به سمت موفقیت در بازارهای گوشه هدایت میکند. از رسانههای جمعی و آنلاین مانند فرومها، رتبهبندی محصول خود و دیگر شبکههای اجتماعی برای بازاریابی محصول تان استفاده کنید. با شرکتهایی که خدمتی در حیطه شما ارائه میکنند آشنا شده و ارتباط برقرار کنید. شک نداشته باشید که بازاریابی اگر برای کسبوکارهای فعال در بخشهای دیگر بازار لازم است، برای کسبوکار شما در بازار گوشه، حیاتی است و بدون بازاریابی براساس کسبوکار شما مفهومی نخواهد داشت.
4- مدیریت هزینههای تولید و توزیع
هزینههای تولید و توزیع را مدیریت کنید. فروش و توزیع گسترده محصولات به ندرت در این نوع بازار صورت میگیرد، چرا که مخاطبان آن خاص و به تعداد کم هستند. تولید استاندارد برای بسیاری از محصولات دارای ویژگی متمایز از بقیه نمونههای موجود در بازار، کاملا امکانپذیر است؛ اگر شما تولیدکننده یک محصول هستید، از روشهای توزیع و فهرست موجودی منعطف استفاده کنید. در صورتی که آموزش ویژهای برای توزیع در میان مخاطبان خاص محصول نیاز باشد این کار را انجام دهید.
5- جلوگیری از ضرر
بدانید که چه زمانی لازم است جلوی زیان دادن شرکت در بازار گوشه را بگیرید. روند موفقیت خود را با معیارهای واقع گرایانه ترسیم کنید تا بدانید اگر بابت حضور در بازار گوشه در حال ضرر و زیان دادن هستید، به موقع از آن خارج شوید. برای همین منظور باید از قبل اهداف خود را روی کاغذ بیاورید. منابع مورد نیاز (سرمایه، زمین، نیروی کار، دانش، استعدادها و مهارتهای خاص) برای ارائه خدمت به آنها را مشخص کنید. به یاد داشته باشید که ممکن است بعضی شرکتها در تلاش برای ورود به این بازار باشند اما در این امر شکست بخورند. اینجاست که به اهمیت دقیق آزمایش بازار برای سنجش آمادگی بازار برای پذیرش محصول یا خدمت پی میبریم.