پایان سنگ اندازی ها با ورود نخستین هواپیما / اولین ایرباس جدید به نام ایران سند خورد

پایان یک سال پیگیری و مذاکره، این شاید محتمل ترین خبری باشد که در طول ماه ها و هفته های آینده صنعت هوایی ایران انتظار آن را می کشد؛ خبری که با نهایی شدن یک ثبت جهانی محتمل تر از هر زمان دیگری است.

پاییز سال گذشته بود که به پشتوانه نهایی شدن برجام، ایران مذاکرات خود با شرکت هواپیماساز ایرباس را پس از مدتی بسیار طولانی آغاز کرد. ایران که در سال های میانی دهه 50، ناوگان خود را به استانداردهای جهانی بسیار نزدیک کرده بود، به دلیل تحریم های ظالمانه ای که از سوی غرب به کار بسته شدند نتوانست برای زمانی طولانی خرید هواپیمای نو را در دستور کار خود قرار دهد، بار دیگر با مسئولان ایرباس پای یک میز نشست تا شرایط را برای آینده بسنجد.

نتیجه این گفت وگوها در سفر رئیس جمهوری ایران به پاریس خود را نشان داد. روحانی در این سفر پیش قرارداد خرید 118 فروند ایرباس را به امضا رساند تا این اتفاق طلیعه روزهای خوش پیش روی صنعت هوایی ایران باشد.

با وجود رغبت دوطرف به نهایی شدن این قرارداد در زمانی کوتاه، دو موضوع کار را طولانی تر از پیش بینی های ابتدایی کرد. در ابتدا فاصله طولانی که ایران از بازارهای جهانی گرفته بود عاملی شد تا تصمیم گیری در این رابطه دشوار شود. ایران روی خدمات پس از فروش و شرایط تعمیر هواپیما ها در ایران دست گذاشت و این امر قدری مذاکرات فنی را طولانی تر از حد معمول کرد.

در سوی دیگر ماجرا اما سنگ اندازی های دولت آمریکا قرار داشت. با وجود آنکه نص صریح برجام از فروش بدون محدودیت هواپیمای مسافربری به ایران دفاع کرده اما ابتدا کنگره و سپس وزارت خزانه داری آمریکا تلاش کردند وقفه هایی بدون توجیه بر سر راه ورود این هواپیماها ایجاد کنند؛ وقفه ای که حالا به نظر می رسد امکان تداوم آن وجود ندارد.

پس از آنکه اعلام شد ایرباس مجوز لازم برای فروش تمام هواپیماهای خریداری شده از سوی ایران را به دست آورده، حالا جدیدترین اخبار نشان می دهد یکی از هواپیماهای خریداری شده از سوی ایران ایر رسماً رجیستر شده است.

یک ایرباس 321 خریداری شده از سوی ایران چند روز قبل پرواز آزمایشی خود را انجام داده، با طی شدن این مرحله به نظر می رسد این هواپیما در آینده ای نزدیک به ایران خواهد رسید؛ موضوعی که اهمیتی به اندازه چهار دهه تاریخ صنعت هوانوردی ایران را در خود جای داده است.

قدرت بخشی به ناوگان باید همه جانبه شود

یک کارشناس صنعت هوانوردی معتقد است در طول تمام این سال ها که ایران از همکاری با بازارهای بین المللی محروم بوده، بخش بزرگی از ظرفیت موجود در منطقه را از دست داده است و در فضای جدید باید حداکثر استفاده از شرایط بهبود یافته به وجود بیاید.

علی رضا بحیرایی در گفت وگو با «فرصت امروز» تأکید کرد، ما در طول تمام سال های گذشته امکان خرید هواپیماهای جدید را از دست داده بودیم و همین امر باعث شد کشورهای حاشیه خلیج فارس قدرت مانور بسیار بالایی پیدا کنند. اگر روزگاری ایران ایر به عنوان اصلی ترین قدرت هوایی منطقه شناخته می شد حالا هر یک از شرکت های تازه تأسیس منطقه سهمی را به خود اختصاص داده اند و بخش قابل توجهی از آن برای ایرلاین های ایرانی است.

به اعتقاد وی اگر ایران بتواند حتی بخشی از طرح خرید 500 فروند هواپیمای جدید را اجرایی کند نیز می توان انتظار داشت بار دیگر بخش زیادی از مسافران ایران که در طول این سال ها با گزینه های خارجی روبه رو بوده اند به شرکت های ایرانی روی خوش نشان دهند. بحیرایی افزود: نهایی شدن فروش هواپیمای ایرباس به ایران گامی مهم در مسیر بازگشت به عرصه قدرت های هوایی منطقه است؛ موضوعی که می تواند با رسیدن دیگر هواپیماها بار دیگر راه را برای انجام پروازهای طولانی مدت به قاره های دور باز کند.

محمد بشارتی، کارشناس صنعت هوانوردی نیز در گفت وگو با «فرصت امروز» به لزوم قدرت گیری همزمان ایرلاین های داخلی اشاره کرد و گفت: نهایی شدن حضور ایرباس در آسمان ایران یک پیام روشن دارد و آن رفع کامل محدودیت ها در این حوزه است. با توجه به فضای رقابتی که در جهان به وجود آمده دیگر شرکت های هواپیماساز نیز فشار خواهند آورد تا در کنار ایرباس به ایران هواپیما بفروشند و این دست بالا را در مذاکرات آینده به ایرلاین های ما می دهد.

به گفته وی آنچه در فضای رقابتی خارجی به وجود آمده در ایران نیز باید پیگیری شود. اگر صرفاً بنا باشد یکی از ایرلاین های ایرانی خود را تقویت کند، شرایط برای دیگر شرکت ها دشوار خواهد شد و از این رو هر حمایتی که نصیب ایران ایر می شود باید به دیگر شرکت های ایرانی نیز برسد. در چنین فضایی امکان به وجود آمدن انحصارهای بزرگ از بین می رود و همانطور که آزادسازی نرخ بلیت رقابت ها را افزایش داده، خرید هواپیماهای جدید نیز می تواند افق هایی جدید را پیش روی ایران باز کند.

ثبت نهایی یک ایرباس جدید به نام ایران شاید آخرین مرحله از اجرای توافقی باشد که در طول ماه های گذشته ایران و اروپا بر سر آن چانه زنی های فراوانی کرده اند. مسئولان وزارت راه و شهرسازی بارها از امیدواری خود به تکمیل این پروژه بزرگ سخن گفته بودند و رجیستر هواپیمای ایرباس برای ایران ایر این امیدها را بار دیگر به عملی شدن نزدیک تر کرده است.

ارتباط با نویسنده: j.hashemi1992@gmail.com