بنادر ایران تخصصی می شوند / اقتدار بنادر بزرگ، احیای بنادر کوچک

با وجود اینکه سنگاپور کشور کوچکی است اما یکی از عمده ترین سهم های جهانی را از صنعت دریانوردی دارد و معتقدم ما هم در تمام بخش ها از جمله دولت، بنگاه ها و حتی نیروهای نظامی توسعه صنعت دریانوردی را باید در دستور کار خود قرار دهیم. 

این جدید ترین اظهار نظر وزیر راه و شهرسازی ایران در مقایسه اوضاع دریایی کشور با رقبای آسیایی و البته تلاش برای رسیدن به آنهاست. سنگاپور که دریا بخش قابل توجهی از کل سهم اقتصادی اش به حساب می آید، در طول سال های گذشته در صدر آمارهای رشد اقتصادی جهان قرار گرفته و هنگامی که آخوندی در نگاه کلان خود از این کشور آسیایی یاد می کند، به معنی آن است که ایران خود را برای رقابتی جدی در عرصه جهانی خواهد ساخت.

ساحل 5800 کیلومتری و البته قرار گرفتن در مرکز اتصال بسیاری از کشورهای منطقه به آب های آزاد باعث شده از نظر بالقوه شرایط کشور برای تبدیل شدن به هاب دریایی منطقه بسیار مساعد باشد، موضوعی که البته تاکنون برای تبدیل شدن به وضعیت بالفعل با اماواگر مواجه بوده است.

اصلاح این وضعیت نیاز به تغییر نگاه کلانی دارد که وزیر راه و شهرسازی از آن به توسعه دریا محور یاد می کند. در این چارچوب از سویی مناطق ساحلی کشور باید به توسعه اقتصادی نزدیک شوند و از سوی دیگر از تمام ظرفیت های بنادر کشور نیز استفاده حداکثری شود، موضوعی که براساس صحبت های آخوندی باید آن را از دل تخصصی شدن بنادر پیگیری کرد. وی در این رابطه گفته با توجه به اینکه ظرفیت کشتی ها در حال افزایش است از اهمیت بنادر کوچک کاسته می شود، این در حالی است که این بنادر یک ثروت جهانی محسوب می شوند.

وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه برای افزایش فعالیت های بندری بنادر کوچک سیاست تخصصی کردن بنادر را در دستور کار داریم، اعلام کرده است: معتقدم باید برای هر بندر ماموریتی تعریف شود که البته این اقدام برای نخستین بار است که درکشور پیاده سازی می شود.

این حرف های آخوندی در ادامه صحبت های چند روز قبل او درباره استفاده از توان بنادر کوچک مطرح شده است. او وعده داده اداره بنادر کوچک را به بخش خصوصی واگذار کند و با پیگیری شرایط ابتدایی، راه را برای افزایش نقش آفرینی آنها باز کند؛ راهی که حالا و با صحبت از تخصصی کردن بنادر وارد فازی جدید خواهد شد.

عسلویه نخستین تجربه ایران در تخصصی سازی

رئیس هیات مدیره انجمن کشتیرانی معتقد است در صورتی که مقدمات لازم برای توسعه اقتصادی مناطق دریایی به وجود بیاید، می توان انتظار داشت طرح تخصصی سازی بنادر کوچک به عنوان طرحی مثبت در کشور اجرایی شود.

مسعود پلمه در گفت وگو با «فرصت امروز» تصریح کرد: هرچند طرحی شبیه به این در کشورهای مختلف جهان چندان اجرایی نشده، اما در داخل کشور ما باید براساس شرایط و ویژگی های ساختاری خود اقدامات لازم را انجام دهیم و در نگاه کلان تخصصی کردن بنادر می تواند امری مثبت تلقی شود.

وی با اشاره به تجربه تخصصی سازی در بندر عسلویه اظهار کرد: این بندر با توجه به شرایط خاص جغرافیایی و زیرساخت هایی که داشت از سال ها پیش به عنوان بندر تخصصی جابه جایی کالاهای پتروشیمی مطرح شده است و البته در کنار آن بندر ماهشهر نیز کارکردی شبیه به آن دارد.

رئیس هیات مدیره انجمن کشتیرانی ادامه داد: آنچه در چنین نگاهی اهمیت بالایی دارد، فراهم آمدن زیرساخت های دریایی لازم در بنادر کشور است. اگر ما بتوانیم شرایط را برای کشتی ها طوری فراهم کنیم که در کوتاه ترین زمان ممکن و با بهترین امکانات تخلیه و بارگیری را انجام دهند، حتی تخصصی شدن بنادر نیز نیاز نخواهد بود اما به عکس اگر شرایط فراهم نشود، کار برای توسعه سخت می شود.

پلمه با بیان اینکه کشورهای توسعه یافته جهان مناطق دریایی خود را به بالاترین رفاه و سطح رشد رسانده اند، اظهار کرد: این نتیجه که حاصل یک رویکرد دریامحور است، مردم بندرنشین در کشورهای خارجی را بدل به مردمی با رفاه بالا کرده و این در حالی است که متاسفانه در ایران بیشترین آمار فقر و بیکاری مربوط به این مناطق است. برای اصلاح این شرایط تنها سازمان بنادر کافی نیست و باید طوری حرکت کرد که دیگر بخش ها نیز دریا را محور نگاه شان قرار دهند.

جایگاه مهم حمل و نقل دریایی در حمل و نقل، کارشناسان اقتصادی را بر آن داشته که از اهمیت افزایش توجهات به این بخش سخن بگویند. مرتضی دلخوش، کارشناس مسائل اقتصادی در گفت وگو با «فرصت امروز» تاکید کرد: با توجه به اینکه بخش قابل توجهی از نقل و انتقالات اقتصادی ایران از طریق دریاها انجام می گیرد، توسعه این بخش می تواند سهمی جدی در ارتقای جایگاه اقتصادی ایران داشته باشد.

به گفته وی یکی از اصلی ترین مسائلی که امروز در ایران می تواند در دستور کار قرار گیرد، برنامه ریزی برای توسعه متوازن تمام مناطق است و در چنین شرایطی قطعا می توان با نگاهی تخصصی که به افزایش زیرساخت های اقتصادی و پس از آن افزایش اشتغال می انجامد شرایط را برای توسعه مناطق دریایی ایران فراهم کرد و به دنبال آن آورده های مالی کشور را از این بخش به شکلی قابل توجه افزایش داد.

با وجود آنکه بیرون آوردن بنادر کوچک از پیله رکود و بی توجهی سال های گذشته امری سخت و احتمالا هزینه بر خواهد بود اما صرف صحبت از تخصصی شدن بنادر و به دنبال آن افزایش زیرساخت های اقتصادی می تواند به شکلی جدی صنعت دریایی ایران را دگرگون کند، تغییری که شاید در آینده توسعه دریایی ایران را در کنار سنگاپور قرار دهد.

ارتباط با نویسنده : j.hashemi1992@gmail.com