گفت و گوی «فرصت امروز» با زوج هنرمند شیشه گر / افسونگری همنشینی مس و آبگینه

نمایشگاهی با آثار ترکیبی از مس و آبگینه؛ ساخته هایی از زوجی هنرمند به نام های مریم وفایی و محمد نوری که فارغ التحصیلان رشته صنایع دستی از دانشگاه هنر هستند.

این زوج جوان هنرمند با دارابودن مدرک درجه 2 هنری در رشته طراحی شیشه و دارای گواهی از وزارت فرهنگ و ارشاد برای 9 سال فعالیت هنری، با برگزاری 10 نمایشگاه انفرادی و 16نمایشگاه گروهی و شرکت در بیش از 15 نمایشگاه صنایع دستی تخصصی دارای سابقه فعالیت 15ساله هستند و برنده جوایز بسیاری نیز بوده اند؛ از جمله: کسب مقام اول در بخش هنری نخستین جشنواره نمایشگاه کارآفرینان غرب استان تهران، انتخاب اثر فاخر از طرف موزه آستان قدس رضوی و اهدای آن به موزه آستان قدس رضوی مشهد و. . . هستند.در این گزارش و در گفت وگو با  «فرصت امروز» از هنرشان گفته اند.

همه چیز از یک واحد درسی شروع شد

مریم وفایی و محمد نوری در ارتباط با رشته هنری که در آن فعالیت دارند، می گویند: همه چیز از یک واحد درسی شروع شد، درس طراحی و ساخت شیشه در محضر اساتید مرحوم ضیایی و مرحوم ناصر الهی در دانشگاه، آینده کار و زندگی ما را رقم زد.

تشویق و راهنمایی های ایشان چنان ما را شیفته این هنر ساخت که توانستیم با ابداع شیوه قالب مشبک شده در شیشه ریختگی  (کاشی شیشه ای) پروژه پایانی را با بالاترین امتیاز بگذرانیم. حاصل این ابداع تولیداتی با مصارف معماری و تزیینی بود، این راه را با راهنمایی و تفقد فرهیختگانی چون استاد گیو، دکتر قلعه ای، استاد وفایی، استاد مهرآوری و استاد احدالله یوسفی ادامه دادیم تا به امروز.

شیوه کار

آنها در ادامه در خصوص نمایشگاهی که داشته اند و اینکه آثارشان طی چه فرآیندی تولید می شوند، می گویند: آثار ارائه شده بر مبنای تلفیق و همنشینی فلز مس و شیشه مذاب است. به این صورت که با دمیدن گوی شیشه مذاب در قالب فلزی که جنس آن مس است کار انجام می شود که به دلیل ضریب انبساط حرارتی مس که به شیشه بسیار نزدیک است و موجب شکست کمتر شیشه می شود.

ما در این نمایشگاه سعی کرده ایم از روش های تزیین فلز مانند مشبک کاری و قلمزنی و پرداخت استفاده کنیم تا وجهی دیگر از زیبایی فلز مس در همنشینی با شیشه این ماده ملون افسونگر را به دیدار دوستداران هنر تقدیم کنیم. در انتخاب نقوش هم تلاش کرده ایم با انتخاب فرم ها و طرح های سنتی در عین نوآوری و داشتن نگاهی مدرن و کاربردی روح سنت ایرانی در آثار حفظ شده و میراث دار فرهنگ کهن سرزمین مان باشیم.

این زوج هنری در ابتدای کارشان هر روز تا 12ساعت هم کار کرده اند. اما در حال حاضر به صورت منظم روزی هشت ساعت کار می کنند. راه اندازی دو کارگاه برای تولید محصولات شان موجب شده زمینه  اشتغال زایی برای حدود 30نفر را فراهم کنند که 13نفر به صورت مستقیم با آنها همکاری می کنند.

بازار فروشی برای یونیک ها

از طریق تحصیل در رشته صنایع دستی دانشگاه هنر با هنر شیشه گری آشنا شده اند و از سال 80تاکنون در این زمینه فعالیت می کنند. البته جنبه مهم کار این زوج هنری همانطور که در سطور بالا نیز اشاره شد، نوآوری های آنهاست. خودشان معتقدند یکی از دلایلی که آثارشان با استقبال مشتریان مواجه می شود همین نوآوری ها بوده است.

این زوج هنری می گویند شیشه های طراحی شده آنها به لحاظ اینکه نمونه و رقیب داخلی و خارجی ندارد، به نوعی یکتا یا به تعبیری یونیک محسوب می شوند و بازار فروش خوبی دارند. هرچند شیشه گری و تلفیق آن با فلز در قرون گذشته همواره در ایران رایج بوده اما طراحی متفاوت و کاربردی کردن محصولات تولید شده مانند گلدان، تنگ، آباژور و. . . جنبه های نوآوری این هنر است و موجب شده این هنر با تغییری که در مسیر سنتی خود می دهد، بتواند حیات دوباره ای آغاز کند.

در واقع این هنر با اجناس کاربردی در زندگی روزمره مردم توانسته روزگار نویی آغاز کند. قیمت اما همیشه یکی از مهم ترین فاکتورها برای ارائه کالاها به بازار است. این زوج هنری قیمتی که روی اجناس خود می گذارند، به میزان کاری که روی اثر انجام شده، بستگی دارد. به همین دلیل آثارشان ارزشی بین 100هزار تومان تا 800هزار تومان دارند.

هزینه ها و ابزار کار

این زوج هنری می گویند از آنجایی که دو سبک کاری و در واقع دو ردیف کاری برای تولید این محصولات وجود دارد، به نوعی دو کارگاه نیز مورد نیاز است؛ یکی کارگاه مشبک  سازی فلز است که در این کارگاه تخته کار، اره  مویی، سوهان و. . . مورد نیاز است.

این زوج اضافه می کنند که برای تهیه ابزارهای مورد نیاز برای راه اندازی این کارگاه به حدود 10میلیون تومان نیاز است. کارگاه دیگری که مورد نیاز است، کارگاه شیشه گری است. همه ابزارهای شیشه گری از جمله کوره شیشه گری مبنای این کارگاه است که برای راه اندازی اش به هزینه ای تا 400میلیون تومان نیاز است.

این هنرمندان در پاسخ به این پرسش که اگر فردی در این زمینه سرمایه گذاری تا این اندازه داشته باشد، چه مدت زمانی برای رسیدن به نقطه سوددهی لازم دارد، می گویند: بستگی به بازار هدف دارد. اما از آنجایی که ما از اول روی بازار ایران و متناسب با اندازه سبد خرید خانوارهای ایرانی برنامه ریزی کردیم، می توانیم با توجه به تجربه خودمان بگوییم که یک سال برای رسیدن به نقطه سود، نیاز است.

ارتباط با نویسنده: tkhajehgiri@gmail.com