ارزیابی ادعای آغاز رونق

رییس کل بانک مرکزی با تکیه بر کاهش نرخ تورم اعلام کرده اقتصاد کشور به‌طور کامل از رکود خارج و رشد اقتصادی شروع شده است. ولی الله سیف، رییس کل بانک مرکزی گفته که «الان می‌توانم قاطعانه بگویم تورم امسال حداکثر ۱۶ درصد خواهد بود و رشد اقتصادی کشور نشان‌دهنده خروج کامل اقتصاد از رکود است.» اقتصاددان‌ها اما معتقدند که نرخ تورم نمی‌تواند دلیل محکمی برای اثبات خروج از رکود باشد و عوامل دیگری همچون افزایش ضریب اشتغال، رونق صادرات، رشد شاخص بورس و. . . نیز بر این واقعه اثر خواهند گذاشت. 

بهمن آرمان که اقتصاددان است در پاسخ به حرف‌های سیف می‌گوید: اینکه ما کاهش نرخ تورم را به رکود ارتباط بدهیم، از نظر علمی چندان موثق و قابل قبول نیست. او معتقد است که در حرف‌های سیف «قدری اغراق» وجود دارد، چرا که به گفته آرمان در حال حاضر تراز بازرگانی کشور در شرایط متعادلی نیست، علاوه بر این نرخ بیکاری نیز کاهش پیدا نکرده، اینها در حالی است که حتی تولید ناخالص ملی کشور هم رشد چشمگیری نداشته است.»

دلیل دیگری که رییس کل بانک مرکزی به‌عنوان شاهد خروج کامل از رکود اعلام کرده رشد اقتصادی کشور است. اگرچه او اعداد و ارقام این آمارها را بیان نکرده اما به‌عنوان دلیل دوم اعلام کرده که «رشد اقتصادی کشور نشان‌دهنده خروج کامل اقتصاد از رکود و شروع رشد اقتصادی است که امیدواریم در آینده استمرار پیدا کند و به درصدهای بالاتری دست پیدا کنیم.»

مهدی تقوی استاد دانشگاه علامه طباطبایی درباره این بخش از گفته‌های سیف توضیح می‌دهدکه رشد اقتصادی مثبت شده اما این مثبت شدن را نمی‌توان به مثابه خروج کامل از رکود قلمداد کرد.  او سه سال آخر دولت احمدی‌نژاد را با عبارت «‌سقوط به قعر چاه»‌ عنوان کرده و می‌گوید: رشد اقتصادی در این بازه زمانی منفی چهار بوده، الان منحنی رشد اقتصادی از یک نقطه سقوط آهسته آهسته به سمت بالا میل می‌کند، بنابراین شرایط بهتر از قبل خواهد بود. به گفته تقوی، در دولت قبل اقتصاد کشور با دو مسئله توامان «افزایش تورم» و «نرخ منفی رشد اقتصادی» ‌روبه‌رو بوده که منجر به ایجاد شرایط رکود اقتصادی شده است. در حال حاضر یکی از این عوامل برطرف شده اما هنوز تا رسیدن به نقطه قابل دفاع فاصله زیاد است.

تولید‌کنندگان از زاویه دیگری به این ماجرا نگاه می‌کنند. بهرام شهریاری به‌عنوان یک تولید‌کننده، نشانه‌ای جدی در رونق تولید نمی‌بیند و خوش‌بینی عمومی را ناشی از شور و نشاط خبرهای مذاکرات هسته‌ای دانسته و می‌گوید: به نظر من شور و نشاطی که امروز دیده می‌شود بیشتر مربوط به مذاکرات هسته‌ای است و در واقع امیدها به سمت ایجاد توافق در این زمینه پیش می‌رود و متاثر از همین خوش‌بینی‌ها و اخبار، کارهایی انجام می‌شود. شهریاری «افزایش تیراژ ایران خودرو» را مثال می‌زند اما بر این نکته هم تاکید می‌کند که با وجود افزایش تیراژ هنوز میزان تولید این کارخانه به تعداد تولید شده در سال‌های پیش از تحریم نرسیده است.

این تولید‌کننده معتقد است: ‌البته دولت تلاش کرده تا حدودی قیمت ارز را ثابت نگه دارد و به این وسیله از التهاب و بی‌ثباتی موجود در فضای اقتصادی کاسته است. در این میان نباید از اعلام تمایل شرکت‌های خارجی برای ورود و سرمایه‌گذاری در ایران هم چشم پوشی کرد، اشتیاق این شرکت‌ها روزهای خوبی را نوید می‌دهد که فاصله ما تا آن روزها نامشخص است.