در روزها و هفتههای اخیر بازار ارز با سکون قیمت مواجه شده است و بسیاری از کارشناسان معتقدند این بازار چون بسیاری از بازارهای پولی و مالی در حالت انتظار به سر میبرد چنان که در روزهای گذشته خریدوفروش چندانی در بازار ارز صورت نگرفته است. بنا بر دیدگاه کارشناسان عوامل مختلفی چون آغاز رایزنیهای دو و سه جانبه تیم مذاکرهکننده ایرانی در دور جدید مذاکرات هستهای، فعالان بازار را به نوعی در انتظار نتایج مذاکرات گذاشته است. در صورتی که مذاکرات با توافق مقدماتی همراه شود احتمال اینکه قیمت دلار باز هم کاهش یابد بالا میرود. اما بسیاری از کارشناسان هم بر این عقیدهاند که کاهش قیمت دلار بیش از همه ناشی از سیاستهای بانک مرکزی است زیرا عرضهکننده اصلی دلار در بازار بانک مرکزی است.
بنابراین همواره بانک مرکزی بازیگر اصلی این بازار خواهد بود، زیرا درآمد ارزی حاصل از فروش نفت خام بزرگترین ورودی بازار ارز است و تصمیم بانک مرکزی در اینکه در هر زمان چقدر از ذخایر را وارد بازار کند میتواند حداقل در کوتاهمدت تاثیر قابلتوجهی بر عرضه ارز در بازار داشته باشد. در صورتی که این گمانه زنی صحت داشته باشد، در روزهای پیش روی هفته جاری هم قیمتها همچنان روی شیب نزولی حرکت میکنند. با این حساب، بازار ارز چشم به مذاکرات هستهای دوخته است تا مسیر حرکت خود را مشخص کند.
وضعیت باثبات بازار ارز
در روزهـای گـذشـته ولیالله سیف، رییس کل بانک مرکزی در خصوص نوسانات نرخ ارز بیان کرد: خوشبختانه وضعیت بسیار با ثباتی را در خصوص بازار ارز داشتیم، یک ساله منتهی به پایان شهریورماه 93 در مقایسه با سال مشابه قبل قیمت متوسط دلار در بازار ارز 7.5 درصد کاهش داشته است مهمتر از آن دامنه نوسانات نرخ دلار است که 57.5 درصد کاهش داشته و این نشاندهنده این است که ما نسبت به گذشته وضعیت باثبات و همراه با آرامشی را داشتیم و پیش نیازهای ورود به مرحله خروج از رکود و رشد اقتصادی است.
سیف همچنین در خصوص موضوع تقویت دلار و برخی نوسانات نرخ ارز اظهار کرد: بعضی ارزها نرخ برابریشان با هم تفاوتهایی دارد و این چیزی است که در فعالیتهای بینالمللی در حال ایجاد است، ما آن تعدادی که اشاره شد در قیمت و در بازار داریم و مقدار مختصری که در بازار افزایش پیدا شده عمدتا به دلیل تقویت دلار است و بازار کاملا از آرامش لازم برخوردار است و با توجه به تحولاتی که پیش میآید مقداری کاهش هم وجود داشته باشد و طبق تحلیل و نظارت بانک مرکزی در بازار مقوله غیرطبیعی مشاهده نمیکنیم.
روند بررسی قیمتگذاری دلار در بازار تهران نشان میدهد که پس از اظهارنظرهای ولیالله سیف، رییس کل بانک مرکزی در مورد ایجاد ثبات در بازار ارز، روند معاملات و قیمتگذاریها با توقف روبهرو شده است. فعالان بازار اظهارنظرهای رییس کل بانک مرکزی را به معنای توقف روند افزایشی قیمت دلار تحلیل کردهاند. براین اساس سرمایهگذاریهای خرد در این بازار متوقف شده است.
تاثیرات شگرف اظهارنظرها و جو روانی
به طور کلی قیمت دلار در کوتاهمدت غیرقابل پیشبینی است زیرا اظهار نظرها و جو روانی متاثر از آن میتواند بر بازار تاثیرات شگرفی بگذارد و در حال حاضر سیاست بانک مرکزی این است که روند آرامی بر بازار ارز حاکم باشد. دکتر مهدی تقوی، استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی معتقد است: در جامعه این تلقی وجود دارد که با مثبت بودن نتیجه مذاکرات روند عرضه دلار بهتر خواهد شد یا برعکس، با برهم خوردن جو مذاکرات قیمت دلار بیش از قیمتهای پیشین خواهد بود.
وی بر این نظر است که افزایش قیمت ارز اگرچه منجر به کاهش ارزش پول ملی میشود اما این موضوع از سوی دیگر میتواند به نفع اقتصاد تمام شود و آن وقتی است که صادرات وجود داشته باشد. در مقابل اما کاهش قیمت دلار اگرچه به سود ارزش پول ملی تمام میشود اما صادرات را تحتالشعاع قرار میدهد. دکتر تقوی با اشاره به کاهش صادرات نفتی و مشکلات دریافت دلار در معاملات بینالمللی افزود: برای کشوری که با کاهش صادرات مواجه شده است افزایش قیمت ارز چندان تاثیری نخواهد داشت. در مقابل کاهش قیمت دلار میتواند به نفع واردات و کاهش قیمتها تمام شود.
دیگر عوامل تاثیرگذار
از سوی دیگر کارشناسان بازار ارز، اعلام واریز 400 میلیــــــــون دلار از طلب نفتی ایران از سوی منابع خبری هندوستان و همچنین اظهارات مقامهای دیپلماتیـــــک در مثبت ارزیابی کردن مذاکرات باوجود دشواریها را در روزهای گذشته از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر بازار ارز قلمداد میکنند که در نهایت موجب بهبود و افزایش میزان خریدوفروش و سرمایهگذاری در این بازار خواهد شد.