پس از آنكه شاخص كل بازار سرمایه سه روز بعد از توافق لوزان به بیشترین سطح خود به میزان 70843.9 واحد در سال جاری رسید، از آن زمان تاكنون در یك روند نزولی فرسایشی قرار گرفته است. شاخص كل هفته گذشته با رسیدن به كانال 65 هزار واحدی، افت بیش از 7 درصدی را از بالاترین سطح لمس شدهاش در سال جاری تجربه كرد. عدم برنامهریزی صحیح در كنترل هیجان مثبت بازار بعد از توافق لوزان و همچنین كم عمق بودن بازار سرمایه نتوانست انتظاری را كه فعالان بازار سرمایه از شروع روند مثبت متعادل بعد از این دستاورد بزرگ سیاسی در بازار سرمایه داشتند، محقق سازد. همچنین هفته گذشته مصوبات شورای پول و اعتبار در ارتباط با كاهش نرخ سود بانكی نیز نتوانست محركی برای تغییر محسوس در روند قیمتی سهام باشد. اما به نظر میرسد انباشت خبرهای مثبت و واقعی اثرگذار به تدریج روی روند بازار سهام مؤثر واقع شود.
هفته گذشته بازار سرمایه شاهد عرضه اولیه پتروشیمی مبین بود. پتروشیمی مبین تولیدكننده یوتیلیتی یا سرویسهای جانبی شركتهای پتروشیمی است. این شركت در فاز 1 عسلویه قرار دارد و بزرگترین شركت تولیدكننده یوتیلیتی در كشور است كه حدود 40 درصد از یوتیلیتی شركتهای پتروشیمی را تامین میكند. قیمتگذاری تولیدات شركت، همچون برق و دیگر یوتیلیتیها توسط شركت ملی صنایع پتروشیمی صورت میگیرد و به شركتهای پتروشیمی منطقه عسلویه عرضه میشود. این ظرفیت وجود دارد که با در مدار قرار گرفتن پتروشیمی دماوند (یكی دیگر از تولیدكنندگان یوتیلیتی در عسلویه)، تولیدات مازاد این شركت در بورس انرژی قیمتگذاری شده و ارزش افزوده بیشتری برای شركت در پی داشته باشد. طبق برآورد شركت مشاور پذیرش پتروشیمی مبین، این شركت 3.5 میلیارد دلار ارزش جایگزینی دارد. انحصاری بودن این شركت در بین شركتهای پتروشیمی و همچنین قیمت مناسب عرضه سهام شركت میتواند شركت را همچنان مورد توجه بازار قرار دهد. اختصاص حدود 15 درصدی از كل سهام عرضه شده مبین به كاربران آنلاین نیز جای بررسی مجدد را برای سازوكار عرضه اولیه و تخصیص درصد قابلقبول را به سهامداران حقیقی آنلاین نیز مطرح خواهد كرد.
نفت در هفته گذشته به دلیل امید به كاهش مازادعرضه و همچنین تضعیف دلار بیشترین سطح قیمتی را در سال 2015 لمس كرد. اما پس از آن با انتشار خبر افزایش صادرات نفت عراق و رسیدن آن به مقدار 08/3 میلیون بشكه در روز كمی كاهش را تجربه كرد. در آخرین روز معاملاتی نفت، بهای نفتخام برنت برای تحویل در ماه ژوئن با كاهش 32 سنتی به بشكهای 66. 46 دلار رسید. به نظر میرسد با كاهش تولید نفت آمریكا و همچنین افزایش تقاضای پالایشگاهی ایالات متحده، شیب افزایش ذخایر نفتی آمریكا كاهش پیدا كند. بنابراین میتوان انتظار داشت مازاد عرضه در این بازار تا حدی كاهش یافته و موجب ثبات بهای نفت شود.
در بازار فلزات اساسی، هفته گذشته شاهد رشد قیمتی فلزاتی همچون مس و روی در بازارهای جهانی بودیم. بر این اساس قیمت مس جهانی به 6,367 دلار در هر تن و همچنین روی به 2,360 دلار در هر تن رسید. دلایل افزایش قیمت فلزات اساسی بهخصوص مس را میتوان ناشی از اجرای سیاست انبساطی چین دانست. بانك مركزی چین در ماه میلادی گذشته با كاهش نرخ سپرده قانونی بانكها نزد بانك مركزی نشان داد، مایل است با سیاستهای انبساطی راهكارهای گسترده رونق اقتصادی را اجرایی کند. همچنین انتشار اخبار منفی از آمریكا موجب تضعیف دلار شد كه این امر نیز در افزایش تقاضای فلزات اساسی مؤثر بود. پیشبینیهای ماههای قبل برای سال جدید از افزایش عرضه در فلز مس خبر میداد،
اما واقعیت آن است كه در سال جاری احتمالا شاهد كاهش عرضه توسط معادن بزرگ مس و همچنین افزایش تقاضا با بهبود وضعیت اقتصادی چین خواهیم بود. قیمت جهانی فلز روی نیز روند افزایشی را با كاهش ارزش دلار و همچنین كاهش موجودی انبار LME به محدود 470 هزار و 975 تن (كه كمترین میزان خود در پنج سال اخیر است) تجربه كرد. انتظار میرود با كاهش موجودی انبارها شاهد رشد قیمتی در فلز روی باشیم كه بالطبع این افزایش بر شركتهای بورسی فعال در صنعت روی كه بودجه خود را در محدوده 2100 دلار در هر تن بستهاند، اثر مثبتی خواهد داشت.
انتظار میرود رویكردهای اقتصادی و سیاسی كلان به تدریج اثرات خود را بر بازار سرمایه بگذارند. همچنین تحولات مثبت در قیمتهای جهانی نیز میتواند شركتهای متاثر از افزایش نرخ كالاهای جهانی را در روند مناسبی قرار دهد. بنابراین پیشبینی میشود بازار سرمایه در روزهای پیش رو با انتظارات واقعی سمت تقاضا را به سمت سهام شركتهای متاثر از این خبرها سوق دهد.
* کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه