پیش بینی می شود جمعیت زائران اربعین حسینی در سال جاری در مقایسه با سال گذشته حدود ۵۰ درصد افزایش یابد. این آخرین اظهار نظر رسمی وزیر کشور درباره سفرهای اربعین سال 95 است؛ موضوعی که نشان از آن دارد که مدیریت سفرهای امسال حتی از سال های پیش نیز پیچیده تر خواهد بود.
در طول سال های گذشته با توجه به روی کار آمدن دولت هایی میانه رو و البته بازگشت نسبی امنیت به خاک عراق، رسمی که در طول تاریخ برای شیعیان جهان باقی بوده بار دیگر از سر گرفته شده است تا در روز بیستم ماه صفر هر سال مصادف با چهلمین روز شهادت امام سوم شیعیان جمعیتی چند میلیون نفری به عراق و شهر کربلا سفر کنند.
ایران نیز به عنوان یکی از مراکز اصلی شیعیان هر سال تعداد زیادی از زائران را به سمت عراق روانه می کند و این امر در ایام اربعین به اوج خود می رسد.
با وجود آنکه در این ایام تمام امکانات کشور برای مدیریت این سفرها بسیج می شود اما همچنان به نظر می رسد آنچه تدارک دیده شده با تقاضای سفر همسانی ندارد و سال قبل به خصوص در مرز مهران تجمع زائران باعث کند شدن ترددها شد؛ موضوعی که به نظر می رسد در سال جاری برنامه ریزی ها برای برطرف کردن مشکلات مربوط به آن انجام گرفته است.
از پیگیری اتصال ریلی تا تعریض جاده ها
سفرهای زیارتی ایرانی ها به عراق در حال حاضر تنها در دو عرصه هوایی و زمینی انجام می گیرد.
در بخش هوایی پرواز ها به مقصد نجف انجام می شوند و هرچند محدودیت ظرفیت آنها باعث می شود سهم چندان بالایی در جابه جایی های اربعین نداشته باشند، اما حاشیه های زیادی را در سال های گذشته به وجود آوردند. در اربعین دو سال قبل با توجه به امکان جدیدی که در متنوع سازی نرخ بلیت ها به وجود آمد برخی از پروازهای چارتری با قیمت های بسیار بالایی انجام گرفتند و این امر اوضاع بازار را بر هم ریخت. هرچند سال گذشته و در جریان مذاکراتی که سازمان هواپیمایی با شرکت ها داشت، افزایش نرخ بلیت پروازها تا حد زیادی کنترل شد، اما با نزدیک شدن به اربعین امسال باز هم لزوم مدیریت قیمت ها احساس می شود، موضوعی که هنوز سازمان هواپیمایی برنامه دقیق خود را در این زمینه اعلام نکرده است.
در حوزه جاده ای اما اوضاع متفاوت است. با وجود آنکه کار در بزرگراه کربلا هنوز ادامه دارد و قطعاتی از این جاده مهم به افتتاح نرسیده اند، اما برنامه ریزی برای توسعه و تعریض جاده های منتهی به مرز زمینی مهران در ماه های گذشته پیگیری شده و آخرین خبر در این زمینه به برنامه ریزی برای اجرای قطعه دوم تعریض راه ایلام به پایانه مرزی مهران مربوط می شود که سازمان راهداری به اجرای قریب الوقوع امید بسته است. این در حالی است که با توجه به نهایی نشدن طرح اتصال ریلی به عراق که احتمالا به سفرهای اربعین سال آینده خواهد رسید، همچنان بار اصلی انتقال را پایانه های مرزی زمینی کشور به دوش خواهند کشید و از این رو سازمان راهداری برای توسعه آنها اقداماتی جدی به کار بسته است.
براساس اعلام عطرچیان مدیرکل پایانه مرزی سازمان راهداری باتوجه به مشکلات ایجاد شده درسال گذشته و حجم زیاد مسافران در پایانه های مرزی، گیت های گذرنامه مرزهای شلمچه و چزابه نسبت به سال ۹۴، دوبرابر شده است.
وی همچنین اعلام کرده زیرساخت های پایانه مرزی مهران، شلمچه و چزابه آماده پاسخگویی به زائران اربعین حسینی است و هرکدام از این پایانه ها ظرفیت پاسخگویی به تعداد مشخصی مسافر را دارند و در صورتی که تعداد مراجعات بیش از ظرفیت پیش بینی شده باشد، با ازدحام و تاخیر در عبور مواجه خواهیم بود.
تمام توان ناوگان اتوبوسی بسیج می شود
رئیس اتحادیه تعاونی مسافربری کشور از بسیج تمام امکانات موجود برای مدیریت سفرهای اربعین خبر داد و گفت: ناوگان اتوبوسی کشور تا جایی که نیاز به جابه جایی مسافران وجود داشته باشد آماده خدمت رسانی خواهد بود.
احمدرضا عامری در گفت وگو با «فرصت امروز» تاکید کرد: همان طور که در سال های گذشته نیز این تجربه وجود داشته، امسال نیز اتحادیه تمام توان خود را برای انجام کامل سفرها به کار خواهد بست. در حال حاضر نمی توان به طور دقیق درباره تعداد ناوگان فعال در این سفرها سخن گفت، اما تلاش بر این است که تمام نیازها پوشش داده شود. ما سال گذشته تنها از تهران بیش از 2500 اتوبوس به سمت مرزها روانه کردیم و امسال شاید این رقم افزایش یابد.
وی درباره احتمال استفاده از ناوگان اتوبوس های شهری نیز در سفرهای اربعین گفت: با توجه به اینکه امنیت مسافران برای ما بیشترین اهمیت را دارد تنها رانندگان اتوبوس های بین شهری که از تجربه کافی و آشنایی با جاده برخوردارند برای این سفرها در نظر گرفته می شوند و ناوگان شهری برای جابه جایی های داخلی مورد استفاده قرار می گیرد.
عامری درباره قیمت بلیت در ایام اربعین نیز اعلام کرد: هرچند تا زمان نزدیک شدن به سفرها تصمیم قطعی در این زمینه گرفته نمی شود، اما با توجه به اینکه این سفرها به شکل یک سر خالی انجام می شود باید سیاستی در نظر گرفت که رانندگان نیز ضرر نکنند.
سفرهای اربعین به نوعی آزمونی برای حمل و نقل کشور به حساب می آید. مدیریت چند میلیون سفر در طول تنها چند روز کاری دشوار است که به نظر می رسد تنها بسیج تمام بخش ها می تواند از پس از آن برآید.
ارتباط با نویسنده : j.hashemi1992@gmail.com