هوش هیجانی خود را با 3 سوال بهبود دهید

هوش هیجانی با مطالعه تعاریف و درک مفاهیم تقویت نمی شود و مستلزم تمرین مرتب و بلندمدت و تغییر عادات قدیمی است.

درحالی که این روزها مفهوم هوش هیجانی به یک موضوع جذاب جهانی تبدیل شده، ما شاهدیم که بسیاری از افراد حرفه ای در تلاش برای افزایش هوش هیجانی یا EI خود شکست می خورند. علت شکست افراد این است که یا نمی دانند باید تلاش های خود را روی چه چیزی متمرکز کنند، یا نمی دانند که چگونه از این مهارت ها در سطوح عملی استفاده کنند.

روانشناسان دنیل گولمن و میشل نوارز، در تحقیقات خود متوجه شدند که بهترین راه برای توسعه هوش هیجانی، این است که ابتدا حوزه هایی از هوش هیجانی را که هم راستا با اهداف اصلی شما هستند شناسایی کنید. سپس عادت های جدید را در این حوزه ها پایه گذاری کنید، نه اینکه صرفاً به درک مفهومی آن ها تکیه کنید.

به این ترتیب، کار را با سه سوال از خودتان شروع کنید:

چه تفاوت هایی بین تصور شما از خودتان و نگاه دیگران به شما وجود دارد؟

مثل همه موارد دیگری که یاد می گیریم، اینجا هم اولین قدم این است که به یک واقعیت ابتدایی برسیم: خودشناسی شما (اینکه خودتان را چگونه می بینید) با شهرت شما (اینکه دیگران چگونه شما را می بینند) تا چه حد متفاوت است.

مطلب مرتبط:7 تکنیک برای پرورش هوش هیجانی

این موضوع در زمینه هوش هیجانی، اهمیت فوق العاده زیادی دارد. چراکه ممکن است واقعاً در مورد عناصر احساسی تعاملات مان اشتباه کنیم. به عنوان مثال بیشتر ما فکر می کنیم شنونده خوبی هستیم، درحالی که واقعاً این طور نیست. اگر خودمان را با یک معیار خارجی مقایسه نکنیم، هرگز نمی فهمیم که اعمال ما چگونه عملکرد و کارایی را تحت تأثیر قرار می دهند. با دریافت بازخورد از دیگران، شاهد و مدرک محکمی در دست داریم که چگونه باید رفتارمان را تغییر بدهیم و در ضمن، انگیزه این کار را هم به دست می آوریم.

علاوه بر این، هوش هیجانی برخلافIQ، در یک نمره منفرد تعریف نمی شود. شما نمی توانید بگویید که هوش هیجانی خوب یا بدی دارید. هوش هیجانی چهار جنبه مختلف دارد و ممکن است ما در برخی از این زوایا بهتر از سایرین باشیم: خودآگاهی، مدیریت شخصی، آگاهی اجتماعی و مدیریت روابط. بین این حوزه ها، ۱۲ مهارت اکتسابی و آموختنی وجود دارد.

بهترین راه برای شناخت فاصله میان «درک ما از خویشتن» و «شهرت ما»، دریافت بازخورد ۳۶۰درجه است که چندین جنبه از هوش هیجانی را نمایان می کند. صرف نظر از اینکه چه راهکاری را برای دریافت بازخورد انتخاب می کنید، باید بازخورد را روی «توسعه» متمرکز کنید نه ارزیابی عملکرد (بازخوردی که در حوزه ارزیابی عملکرد صورت می گیرد، ممکن است نتایج واقعی را منحرف کند.) در این صورت دقیقاً و به طور مشروح متوجه می شوید که در چه حوزه هایی، دیگران دید متفاوتی نسبت به شما دارند.

همان طور که اشاره شد، باید بدانیم که از یک منظر خارجی، اعمال شما، چگونه روی روابط و کار شما تأثیر می گذارد. به این منظور راه دیگری نیز وجود دارد و آن، کار کردن با یک مربی است. به کمک یک مربی می توانید لایه های بیرونی ذهن تان را کنار بزنید. سپس می بینید که مفروضات و روایات شخصی شما، چگونه علیه خودتان کار می کنند. برای پیدا کردن یک مربی خوب و واقعی، وقت بگذارید و تحقیق کنید. در این زمینه خاص، تخصص مربی با مدرک و گواهینامه اثبات نمی شود. اگر نمی توانید مربی خوبی بیابید، باید یک شریک یادگیری پیدا کنید. مثلاً یک همکار مورد اعتماد که به نظرات او اعتماد دارید و درعین حال قادر است شما را از تعصبات و فرضیات همیشگی تان آگاه کند.

چه چیزی برای شما اهمیت دارد؟

هنگامی که از یک مربی یا هر فرد واجد صلاحیتی بازخورد گرفتید، متوجه می شوید که چه ویژگی ها، رفتارها و خصوصیاتی را باید بهبود دهید، اما درعین حال اهداف تان را فراموش نکنید: حوزه های عملکرد فعلی که می خواهید در آن ها پیشرفت کنید یا مقصدی که برای آینده خود در نظر گرفته اید. وقتی که در حال تقویت مهارت های هوش هیجانی هستید، اگر صرفاً روی کارهای توصیه شده از طرف رئیس، مدیر یا همکاران متمرکز شوید، فرصت و مزیت بزرگی را از دست می دهید. هوش هیجانی، بی نهایت روی ذهن شما تأثیر می گذارد و بهتر است آن را روی امور بسیار مهم مثل تغییر عادت های بلندمدت متمرکز کنید. چراکه یاد گرفتن مهارت هایی مثل بودجه بندی، بسیار ساده تر است.

به عبارت دیگر، باید حوزه هایی را برای کار کردن انتخاب کنید که فصل مشترک بازخوردهای دریافت شده و اهداف مهم شما هستند. از خودتان بپرسید: آیا می خواهید با بهره گیری از توانایی های خود، به جایگاهی مدیریت/ رهبری برسید؟ آیا می خواهید یک عضو مؤثرتر در تیم باشید؟ تأثیر مثبت بیشتری داشته باشید؟ خودتان را بهتر مدیریت کنید؟ یا روی اهداف مهم متمرکز بمانید؟ لزوماً نباید اهداف حرفه ای را انتخاب کنید. آیا می خواهید با همسر یا فرزندتان رابطه بهتری داشته باشید؟ اگر تأثیر عادت های فعلی EI خود را بر اهداف تان درک کنید، باانگیزه بیشتری به تقویت هوش هیجانی خود ادامه می دهید.

به عنوان مثال، شما بازخوردی دریافت می کنید مبنی بر اینکه شنونده خوبی نیستید. به جای اینکه این ایده را یک حمله در نظر بگیرید یا آن را به دست فراموشی بسپارید، یک قدم به عقب بردارید و اهداف تان را مرور کنید. شاید شما می خواهید روابط، درک و معاشرت های مؤثرتری داشته باشید. گوش دادن چگونه به شما کمک می کند این کارها را انجام دهید؟ اگر از این دریچه به بازخوردها نگاه کنید، آن ها را به جای تهدید، فرصتی برای حرکت به سمت اهداف می بینید.

برای رسیدن به این اهداف به چه تغییراتی نیاز دارید؟

پس از اینکه برخی از مهارت های هوش هیجانی را انتخاب کردید؛ باید اقدامات خاص و ضروری آن را شناسایی کنید. برای مثال اگر تصمیم گرفتید به یک شنونده بهتر تبدیل شوید، ممکن است زمانی که با مخاطب صحبت می کنید، کمی مکث کنید. پیش از پاسخ دادن به حرف او خوب گوش دهید. بررسی کنید که ایده او را متوجه شده اید. درواقع جریان را خاص نگه دارید. این روند به عادت هدف گذاری شده شما کمک می کند.

شما همچنین باید از هر فرصت طبیعی (هرچند کوچک) برای بهبود مهارت های خود استفاده کنید. طی این پروسه، مغز خود را تمرین می دهید که به موقعیت های مشابه سابق، واکنش های متفاوتی نشان دهد. طبق اصل نوروپلاستی، هرچه یک مدار مغزی مفروض بیشتر مورد استفاده قرار بگیرد، اتصالات آن قوی تر می شوند. ازآنجاکه در بحث تغییر عادات، مغز بین خانه و کار تفاوتی قائل نمی شود، در خانه نیز مانند محیط کار تمرین کنید. همان طور که با رئیس یا سرپرست بخش صحبت می کنید، با همسر، فرزند یا شریک خود نیز به تمرینات ادامه دهید.

پیگیری همه فرصت هایی که برای تغییر عادات می توان از آن ها استفاده کرد، به کمی آگاهی و توجه نیاز دارد. در ابتدا باید واقعاً تلاش کنید (و ممکن است کمی عجیب هم به نظر برسد)، اما هر بار که این کار را انجام می دهید، اتصالات این مسیرهای جدید در مغز شما قوی تر می شود و رویکرد جدید شما را ساده تر می کند. خیلی زود به صورت طبیعی وقتی با کسی صحبت می کنید، دیگر حرف او را قطع نمی کنید تا واکنشی هیجانی نشان دهید. شما با تأمل و صبر سکوت می کنید و پس از خوب شنیدن، آگاهانه پاسخ می دهید. سرانجام یک روز به یک ویژگی برتر می رسید: عادت جدید به طور خودکار انجام می شود، بدون اینکه مجبور باشید تلاش کنید. درواقع عادت جدید، جایگزین عادت قدیمی و به پیش فرض مدار مغز شما تبدیل شده است.

مطلب مرتبط:هوش هیجانی چیست و چرا اهمیت دارد؟

در اینجا نیز حضور یک مربی، در طول مسیر به شما کمک می کند، مخصوصاً مربیانی که به طور تخصصی در زمینه هوش هیجانی تعلیم دیده اند. یک مربی حرفه ای به شناخت روایت های شخصی و الگوهای ذهنی که شما را از مسیر منحرف می کند، کمک می کند. همچنین در روزهای سختی که فشارهای زندگی شما را به عقب برمی گرداند، صحبت های مربی یاری گر خوبی خواهد بود.

با پاسخ دادن به این سوالات و تغییر واکنش های همیشگی، در راه شناخت و کنار زدن عادت هایی قدم برمی دارید که به شما خدمت مثبتی نمی کنند. سپس آن ها را به عادت های جدید و مفیدی تبدیل می کنید که تسریع کننده موفقیت و پیشرفتی جدید هستند.