فرصت امروز: درست یک روز پیش از شروع دور جدید تحریم ها، پنج فروند هواپیمای ای تی آر (ATR) که در جریان برجام از سوی ایران خریداری شده بود، روز یکشنبه در فرودگاه مهرآباد تهران به زمین نشست؛ هواپیماهایی که تحویل آن به ایران به نوعی می تواند نمادی از مخالفت بسیاری از کشورها و شرکت های بین المللی با تحریم های مجدد ایران باشد و از سوی دیگر به تعبیر وزیر راه و شهرسازی، نشانه پایبندی اروپا به برجام نیز می تواند تعبیر شود.
اگرچه که در ماه های گذشته بسیاری از شرکت های بین المللی به دلیل نگرانی از تشدید تحریم ها و جریمه های سنگین آمریکا، ایران را ترک کرده و یا گفته اند که همکاری های خود با ایران را خاتمه می دهند، اما شرکت ای تی آر عنوان کرده در صورتی که نتواند تعداد هواپیماهای مقرر خود را به ایران تحویل دهد، متحمل ضرر و زیان قابل توجهی خواهد شد.
شرکت ای تی آر (ATR) که یک شرکت هواپیماسازی فرانسوی – ایتالیایی مستقر در تولوز فرانسه است، بعد از توافق هسته ای برجام ایران قرار شد ۲۰ فروند هواپیمای سایز کوچک و متوسط را تحویل شرکت هواپیمایی ایران ایر دهد. این شرکت امیدوار است تا در زمان باقیمانده به شروع دور دوم تحریم های آمریکا در آبان ماه که شامل تحویل هواپیما هم می شود، بتواند تعداد دیگری از هواپیماهای سفارش داده شده توسط ایران را تحویل دهد.
در همین زمینه، خبرگزاری رویترز در گزارشی نوشت: «به نظر می رسد که شرکت فرانسوی – ایتالیایی ای تی آر (ATR) به دنبال راهی برای تحویل هرچه زودتر تعداد هواپیماهای مقرر خود است تا قبل از اعمال نهایی و بازگشت تحریم های اقتصادی، تمامی ۲۰ فروند هواپیمای ATR وارد ناوگان هوایی ایران شده باشد.»
بعد از توافق هسته ای برجام در سال ۲۰۱۵ میلادی و برداشته شدن تحریم های اقتصادی، شرکت هواپیمایی ایران ایر قرارداد خرید و تهیه ۲۰۰ فروند هواپیما را با غول های هواپیماسازی جهان همچون بویینگ آمریکا، ایرباس اروپا و شرکت فرانسوی- ایتالیایی ای تی آر به امضا رساند تا بتواند به نوسازی و بازسازی ناوگان حمل و نقل هوایی خود اقدام کند. شرکت هواپیمایی ای تی آر پیش از این هم هشت فروند هواپیما به ایران تحویل داده بود که با فرود پنج فروند هواپیمای جدید، تعداد کل هواپیماهای ای تی آر تحویل شده به 13فروند رسیده است. همچنین پیش از این سه فروند هواپیمای ایرباس هم به ایران تحویل داده شده بود. در حال حاضر شرکت ای تی آر برای تحویل هفت فروند هواپیمای باقی مانده طبق قرارداد حدود سه ماه فرصت دارد تا شامل تحریم های آمریکا نشوند.
اگرچه تاکنون در مورد قرارداد مالی این هواپیماهای تحویل شده صحبتی به میان نیامده، ولی کارشناسان معتقدند باتوجه به فشارهای آمریکا و عدم همکاری بانک های بین المللی با بانک های ایرانی برای جا به جایی منابع و فاینانس، خرید هواپیماهای جدید به صورت نقدی صورت گرفته است. در قرارداد ابتدایی با شرکت های هواپیمای قرار بود 15درصد منبع از سوی ایران و مابقی آن به صورت فاینانس تامین شود که در عمل این اتفاق رخ نداد.
نشانه پایبندی اروپا به برجام
وزیر راه و شهرسازی با اشاره به اینکه تحویل هواپیماهای جدید نشانه پایبندی اروپا به برجام است، گفت: کسانی که فضای ناامیدی و عدم قطعیت را در کشور حاکم کردند اکنون باید پاسخگوی مردم باشند.
عباس آخوندی در مراسم ورود پنج فروند هواپیمای ATR به ایران با اشاره به خروج یک جانبه آمریکا از برجام اظهار داشت: امروز جهان با پدیده جدیدی روبه روست. قماربازی که هر لحظه جهان را با عدم قطعیت و تصمیم های نامشخص روبه رو می کند.
وی ادامه داد: بسیار مهم است که ما در این شرایط چگونه عمل کنیم و آینده ای پر از امید را در مقابل مردم ایران قرار دهیم.
آخوندی با اشاره به لزوم پایبندی ایران به برجام گفت: از روز نخست نظر من این بود که باید بدون فوت وقت از تداوم برجام دفاع کنیم و با باقی کشورهایی که متعهد به برجام هستند کار را ادامه دهیم. اکنون ثابت شده است که باید این اتفاق رخ می داد.
وی افزود: کسانی که فضا را بلافاصله پس از خروج آمریکا از برجام گل آلود کردند و بیشتر به فضا تنش وارد کردند، اکنون باید به مردم پاسخگو باشند. متاسفانه بسیاری از این افراد پوستین وارونه به تن کردند. همان کسانی که بلافاصله از روی ناآگاهی یا منافع شخصی یا هر علت دیگری بیشترین همکاری را با آمریکا کردند که فضای عدم قطعیت و ناامیدی در ایران حاکم شود اکنون طلبکار دولت شده اند.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دولت، آخوندی ادامه داد: آن کسانی که همراه و پشتیبان موسسات مالی و اعتباری بودند که پول مردم و بیت المال را حیف و میل کردند، اکنون در صف مدعیان دولت قرار گرفته و به ظاهر حامی ملت شده اند. حال آنکه خود کسانی هستند که این وضعیت را ایجاد کردند.
وزیر راه و شهرسازی همچنین از تداوم تلاش ها در راستای برجام خبر داد و گفت: ما ایران و ملت ایران را دوست داریم. به هیچ وجه یک لحظه درنگ نخواهیم کرد و پای منافع ملت ایران و جمهوری اسلامی خواهیم ایستاد. این اتفاق نشانه ای از تدبیر، تعامل سازنده جهان و یک نشانه مثبت از اتحادیه اروپا برای پایبندی به برجام است. در این شرایط که آمریکا با سیاست های درست جمهوری اسلامی ایران در جهان منزوی شده است باید بتوانیم با حمایت سایر قدرت های جهانی مانند روسیه، چین، اتحادیه اروپا، ترکیه، هند و سایر همسایگان ایران از این شرایط سخت عبور کرده و لبخند را بر لب مردم بیاوریم.
آخوندی ضمن تشکر از تمام کسانی که این اتفاق را ممکن کردند خطاب به فرزانه شرفبافی، مدیرعامل هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران گفت: توجه داشته باشید که این هواپیماها از طریق فاینانس خریداری شده اند و باید از طریق عملیات هزینه خرید آنها تامین شود، بنابراین مسیرهای پروازی این هواپیماها نه براساس درخواست های سیاسی، بلکه باید براساس ملاحظات اقتصادی و بازرگانی تعیین شود.
او در پایان گفت: امیدواریم با ورود این هواپیماها مقدمات شکل گیری «همای» منطقه ای فراهم شود.