فولاد نیز مانند دیگر محصولات نیازمند اتخاذ استراتژی های قیمت گذاری مناسب برای دست یافتن به قیمتی رقابتی است تا از این طریق تولیدکنندگان فولاد بتوانند سهم بازار مناسبی را کسب کنند و محصولات آنها توان رقابت با رقبا را داشته باشد. استراتژی قیمت گذاری فولاد مبحثی گسترده و دارای پیچیدگی های فراوان است که در این یادداشت تلاش شده تا به صورت خلاصه و با بیانی سلیس به این موضوع پرداخته شود. بر این اساس، سه عامل اساسی که بیشترین تاثیر را بر قیمت بازار داخلی فولاد دارند عبارتند از عرضه و تقاضا، قیمت جهانی و تعرفه واردات مقاطع فولاد.
عرضه و تقاضا
تعیین کننده ترین گزینه در قیمت گذاری یک کالا، میزان عرضه و تقاضای آن است، چنانچه اگر کالایی دارای عرضه بالا و تقاضای پایین باشد قیمت ها کاهش می یابد، اما دلیل اینکه در بازار داخلی با توجه به بی رمق بودن تقاضا قیمت ها همچنان رو به افزایش است، چیست؟
تولیدکنندگان عمده فولاد ایران مانند فولاد مبارکه، فولاد خوزستان و هرمزگان به دلیل کمبود تقاضای داخلی و تن ندادن به فروش کالای خود به قیمت پایین، رو به صادرات آورده اند و با توجه به در دسترس بودن مواد اولیه تولید فولاد (سنگ آهن، قراضه) توانسته با قیمتی رقابتی کالای خود را به بازار جهانی عرضه کنند و بخشی از بازار را به خود اختصاص دهند، به گونه ای که اخیرا از جانبه دلالان و تولیدکنندگان اروپایی به دامپینگ متهم شده اند؛ این مسئله باعث ایجاد رکود تورمی در بازار داخلی شده، به این ترتیب که عدم وجود تقاضا موجب ایجاد رکود و افزایش قیمت ها به تبع از قیمت های جهانی و باعث ایجاد تورم شده است.
قیمت های جهانی
قیمت های جهانی فولاد بیشترین تاثیر را از بزرگ ترین غول تولید کننده فولاد یعنی چین می پذیرد. مهم ترین عوامل موثر بر قیمت های جهانی، نرخ مواد اولیه تولید فولاد (سنگ آهن و قراضه) است. اخیرا تعطیلی کارخانه های تولید فولاد به روش کوره بلند در چین باعث کاهش عرضه این غول تولید کننده فولاد شد. از سوی دیگر، دولت چین با تزریق نقدینگی در صنعت ساختمان و خودروسازی باعث افزایش چشمگیر تقاضای فولاد در بازار داخلی این کشور شد که با توجه به رابطه عرضه و تقاضا با بازار فولاد، این افزایش قیمت قابل پیش بینی بود. از سوی دیگر، قیمت سنگ آهن عیار بالا هم به دلیل کاهش موجودی ها در بندرهای چین رو به افزایش گذاشت، به گونه ای که در یک بازه 60 الی 90 روزه از 50 دلار برای هر تن به 70 دلار افزایش یافت که به موج افزایش قیمت فولاد در بازارهای جهانی دامن زد.
تعرفه واردات
در بازار داخلی برای برخی از مقاطع فولادی با کمبود تولید مواجه هستیم و در برخی نیز تولیدکنندگان داخلی ترجیح می دهند که تولیدات خود را صادر کنند. به همین دلیل برای تامین نیاز داخلی ناچار به واردات برخی مقاطع فولادی هستیم. پس برای حمایت از تولید داخلی، دولت برای واردات کالاها تعرفه در نظر می گیرد. به عنوان مثال، تولید کنندگان میلگرد برای رقابتی کردن قیمت محصول خود ناچار به استفاده از شمش های کم کیفیت القایی هستند، زیرا تولیدکنندگان شمش قوس کالای خود را به قیمتی می فروشند که امکان تولید محصولی با قیمت رقابتی را به نوردکاران نمی دهد.
البته وجود تعرفه برای کالای وارداتی که توسط تولیدکننده داخلی نیز تولید می شود، امری نیک و پسندیده است، اما مشکل از آنجا شروع می شود که به رغم تصمیم شورای رقابت مبنی بر قرار دادن میانگین قیمت جهانی به عنوان قیمت پایه بورس کالا برای عرضه مقاطع فولادی، همچنان تولیدکنندگان عمده فولاد داخلی قیمت های تعرفه خورده کالای وارداتی را مبنای قیمت فروش کالای خود در بورس داخلی قرار می دهند. از همین رو، این ظلم بزرگی به تولیدکننده های پایین دست است که از محصولات این فولادسازان استفاده می کنند.
کارشناس ارشد کسب وکار