هنگامی که بحث از خدمات مسافربری آنلاین می شود، نام اوبر به عنوان پرچمدار این صنعت به ذهن خواهد آمد. این استارت آپ آمریکایی در سال 2009 و در سانفرانسیسکو کلید خورد، با این حال هرگز به آن شهر محدود نماند. امروزه اوبر بیش از 633 شهر مختلف را به تسخیر خود درآورده است. اگرچه در اغلب این شهرها نمونه های محلی اپ های مسافربری آنلاین وجود دارد، اما هیچ کدام به اندازه تاکسیفای برای اوبر دردسر درست نکرده است.
به نظر می رسد کارآفرینان چینی با مشاهده درآمد 6.5 میلیارد دلاری اوبر در سال گذشته میلادی قصد سهم خواهی از بازار بزرگ مسافربری آنلاین را دارند. در این مقاله به قلم یترو مولن، خبرنگار CNN، به بررسی ابعاد مختلف این رقابت پرداخته شده است. تاکسیفای (Taxify) نام یک استارت آپ در حوزه مسافربری آنلاین است که از سوی طراح های چینی به بازار معرفی شده است.
این اپ در ماه جاری میلادی و برای نخستین بار در لندن شروع به کار کرده و به منظور جذب هرچه بیشتر مشتری سطح قیمت های خود را به مدت یک ماه نصف اوبر ارائه خواهد کرد. همچنین باید اشاره کرد که هنوز نرخ افزایش قیمت ها از سوی مدیران این برند اعلام نشده و این به معنای ثبات قیمت های تاکسیفای در دو ماه پیش رو خواهد بود. اگرچه در ابتدا انتظار می رفت پس از طرح ویژه یک ماهه قیمت های تاکسیفای همتراز اوبر شود، با این حال طبق اعلام مدیران این برند پس از پایان این طرح همچنان سطح قیمت های تاکسیفای 10درصد ارزان تر از اوبر خواهد بود. همه این ایده ها نشان دهنده عزم راسخ چینی ها برای تصاحب جایگاه نسخه آمریکایی در بازارهای جهانی است.
در همین راستا مارکوس ویلیگ، مدیرعامل تاکسیفای، در مصاحبه با CNN این گونه اظهارنظر کرد: «من گمان می کنم ما از مزیت بسیار بزرگی برخورداریم و آن دومین بودن در کسب وکارمان است. این به آن معناست که ما از بازاری که یک برند دیگر تأسیس کرده سود خواهیم برد و هزینه های راه اندازی چنین بازاری را پرداخت نخواهیم کرد.»
ویلیگ در ادامه افزود: «با کار، خلاقیت و تلاش برای کسب رضایت بیشتر مشتری می توان به راحتی در چنین بازارهایی جایگاه نخست را به دست آورد.»نکته مهم در مورد انتخاب لندن مشکلاتی است که اوبر در این بازار با آنها دست وپنجه نرم می کند. خسارت هایی که در این بازار متوجه اوبر شد در نهایت باعث اخراج تراویس کالانیک، مدیرعامل سابق اوبر از سوی سهامداران شد.
ماجرا از آنجا شروع شد که تیم مدیریتی کالانیک موفق به حل وفصل بحران ناشی از گزارش آزار و اذیت جنسی مسافران از سوی برخی رانندگان شرکت نشد. این امر لطمه سنگینی بر اعتبار استارت آپ 68میلیارد دلاری وارد کرد و باعث اخراج مدیرعاملش شد. با توجه به آنچه گفته شد، انتخاب لندن بیشتر یک زورآزمایی از سوی برند چینی است. آمار و ارقام نیز از موفقیت نسبی تاکسیفای در جلب نظر کاربران لندن حکایت دارد. نگاهی به ترندهای ماه جاری فروشگاه اپل که تاکسیفای در صدر آن جای دارد به خوبی این ادعا را تأیید می کند. اگرچه روابط عمومی تاکسیفای پیش از شروع به کار این نرم افزار خبر از درخواست صدها راننده برای همکاری داد،با این حال شروع کار با مشکلاتی همراه بود. مشکل اصلی در زمینه کمبود رانندگان این اپ در مقایسه با اوبر است که موجب تأخیر چند دقیقه در پاسخگویی به مشتریان می شود.
سخنگوی شرکت در واکنش به این تأخیرها آنها را طبیعی قلمداد کرده است: «در ابتدای راه چنین اختلال هایی طبیعی است. انتظار داریم در هفته های پیش رو به سرعت بر تعداد راننده های تاکسیفای افزوده شود. آمارها نیز حاکی از افزایش چندصد نفری رانندگان در هر 2 ساعت است.»
البته به گفته سخنگوی تاکسیفای تأخیر این اپ تنها در برخی از نقاط گزارش شده و در مکان های پرتردد رقابت سختی بین آنها و اپ های مشابه جاری است. اگر بخواهیم تاریخچه ایده تاکسیفای را جست وجو کنیم، باید به سال 2013 و کشور استونی بازگردیم. این اپ چینی فعالیت خود را در بازار استونی و با ترمز روی ارائه قیمت های کمتر شروع کرد. با این حال تاکسیفای تنها به فکر مسافران نیست و رضایت رانندگان را نیز مدنظر دارد.
بر این اساس ضمانت و مدارک کمتری از رانندگان متقاضی برای همکاری با این استارت آپ دریافت می شود. آغاز به کار اپ چینی درست روزی بود که دارا خسروشاهی به عنوان مدیرعامل جدید اوبر کار خود را آغاز کرد. این هماهنگی به هیچ وجه تصادفی نیست و حاوی پیام خاصی از سوی رقبای چینی است. پیش بینی می شود مدیرعامل جدید اوبر به بحران باارزش ترین استارت آپ دنیا در لندن پایان دهد. اگرچه ظاهراً بحران جدید اوبر نه نارضایتی مسافران، بلکه رشد و توسعه رقیب چینی خواهد بود.
براساس گزارش رسمی روابط عمومی تاکسیفای این اپ در حال حاضر بیش از 2.5 میلیون مسافر روزانه در 19 کشور آمریکای مرکزی و آفریقایی دارد. همچنین تاکسیفای وعده افتتاح فاز پاریس را تا پایان سال جاری میلادی داده است. صرف نظر از تمامی آمار و ارقام ارائه شده و وعده های مسئولان تاکسیفای نکته اصلی در نحوه سازماندهی این برنامه با سطح درآمد پایین تر نسبت به تمامی رقباست. در این زمینه ویلیگ پرده از برنامه بلند مدت شرکت برداشته است: «ما ترجیح می دهیم در بلندمدت به جای درآمد بیشتر رانندگان خوشحال از درآمد مناسب و مسافران راضی از قیمت پایین را داشته باشیم.» البته این به معنای زیان دهی این اپ نیست. آمارهای رسمی حاکی از سوددهی این برند در 12 ماه اخیر است. ماجرای توسعه سریع تاکسیفای در سراسر جهان نکته دیگری است که باید به آن توجه کرد.
در واقع علاوه بر طراح های چینی خبر سرمایه گذاری دیدی چوسینگ در این سیر توسعه تأثیرگذار بوده است. دیدی چوسینگ نام شرکتی است که چندی پیش موفق شد اوبر را در بازار چین شکست دهد. با توجه به سابقه درخشان دیدی در این زمینه انتظار می رود روزهای سختی برای مدیران اوبر در راه باشد. البته این امر به طور قطع به سود مسافرها خواهد بود که خدماتی بهتر و ارزان تری را تجربه خواهند کرد. در سوی دیگر این رقابت اوبر با اطمینان بر کیفیت خدمات خود مصمم به جبران شکست در بازار چین است. سخنگوی این استارت آپ آمریکایی در زمینه رقابت با تاکسیفای این گونه اظهارنظر کرده است: «ما با مشکلات زیادی در بازار لندن مواجه هستیم. با این حال نگاهی به آمارهای مختلف نشان دهنده کیفیت خدمات ماست. هر جای لندن که باشید تنها 3 دقیقه انتظار برای رسیدن تاکسی را تجربه خواهید کرد.»
علاوه بر این مدیرعامل اوبر نیز رقابت را محرکی در راستای بهبود اجباری خدمات توصیف کرده است: «هنگامی که در یک بازار بی رقیب باشید، تمایل به ارتقای کیفیت بخش های مختلف کسب وکار چندان قوی نیست. حضور رقبای مصمم و جدی باعث فشار بیشتر به منظور توسعه کسب وکار خواهد شد.» آنچه مشخص است، آغاز رقابتی فشرده در بازار مسافربری آنلاین با ورود کارآفرینان چینی است.
با این حال سرنوشت این رقابت به متغیرهای گوناگونی بستگی دارد. مشکل کوتاه مدت اوبر غلبه بر بحران ایجاد شده در بازار لندن و جلوگیری از گسترش آن در سایر شهرهاست. در بلند مدت نیز این اپ باید راهکاری برای مقابله با قیمت های پایین رقبایی مانند تاکسیفای پیدا کند. در سوی دیگر میدان تاکسیفای نیز در کوتاه مدت باید به فکر افزایش تعداد رانندگانش باشد. همچنین در بلند مدت این استارت آپ چینی نیازمند طرحی پژوهیده برای افزایش سطح قیمت ها به گونه ای که مزیت رقابتی اش از بین نرود، است.
کارشناس کسب و کار